ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

منابع آب استان سیستان و بلوچستان

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

با توجه به آب و هواى استان سيستان و بلوچستان و شدت تبخير آب، عموما آب اين منطقه از طريق چشمه‏ها، حفر چاه‏هاى عميق و نيمه عميق و رودخانه‏هاى دايمى، فصلى و سيلاب‏ها تأمين مى‏شود. منبع اصلى آب دشت سيستان و در حقيقت شاهرگ حياتى منطقه سيستان، رودخانه هيرمند است كه از كوه‏هاى هندوكش و ارتفاعات بابا يغما در چهل كيلومترى كابل در غرب افغانستان سرچشمه مى‏گيرد و پس از طى 1050 كيلومتر وارد خاك ايران مى‏شود و پس از مشروب نمودن بخشى از اراضى سيستان وارد درياچه هامون مى‏شود.

گاهى نيز طغيان رودخانه سبب خسارات سنگينى از قبيل از بين بردن زمين‏هاى كشاورزى و محصولات آنها و نابودى احشام و واحدهاى مسكونى در مناطق روستايى مى‏شود.

يكى از اختلافات اساسى ايران و افغانستان از گذشته؛ مسئله تقسيم آب رود هيرمند بوده است. اين اختلافات موجب معاهداتى در پاريس و سازمان ملل متحد شده است.

ناحيه بلوچستان داراى رودخانه‏هاى متعددى چون بمپور، كاجو (كاجه)، سرباز (باهوكلات)، كهير (نيكشهر)، ماشكيد (ماشكل)، رابچ (فنوج)، باهو كلات و سيانجان (تلخ آب) مى‏باشد.

رودخانه بمپور

از رودهاى دايمى و پر آب بلوچستان است و از ارتفاعات كارواندر كه در 120كيلومترى شمال شرقى ايرانشهر واقع‏شده، سرچشمه گرفته‏است بر روى رودخانه بمپور سدبمپور قرارگرفته است. از آنجا كه رودبمپور در مسير خود گاه دردل ريگزارها مى‏خزد وگاه آشكارا جريان پيدا مى‏كند از شگفت‏انگيزترين رودهاى جهان است. طول اين رودخانه 313 كيلومترمى‏باشد.

رودخانه سرباز (باهوكلات)

از پرآب‏ترين رودهاى بلوچستان و از كوه بيرگ در شمال زابل و كوه‏هاى بمپور سرچشمه مى‏گيرد و نواحى سرباز، باهوكلات، دشتيارى و پيشين را مشروب و به خليج گواتر در درياى عمان مى‏ريزد.

رودخانه ماشكيد (ماشكل)

از كوه‏هاى جنوب شرقى بلوچستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از شمال بم پشت، وارد پاكستان مى‏شود.

شاخه‏هاى اصلى اين رودخانه؛ سيميش، روتك و ماشكيد، هر كدام به نحوى در آبادى مناطق سيب سوران، زابلى و شهر سراوان نقش دارند.

رودخانه رابچ (فنوج)

اين رودخانه از ارتفاعات فنوج و بنت سرچشمه مى‏گيرد و پس از مشروب كردن بسيارى از اراضى روستاهاى اطراف خود وارد شهرستان چابهار شده و از آنجا به درياى عمان مى‏ريزد.

رودخانه سيانجان

اين رودخانه از ارتفاعات اطراف كوه تفتان سرچشمه مى‏گيرد و پس از مشروب ساختن بخش لاديز و عبور از ميرجاوه وارد خاك پاكستان مى‏شود. از درياچه‏هاى استان مى‏توان از درياچه هامون (سيستان)، جازموريان و درياچه چاه غيبى نام برد.

ـ درياچه هامون با مساحت 458 هزار هكتار و عمق متوسط 5 متر در فصول پرآبى محل مناسبى براى پرورش ماهى و تأمين علوفه دام‏ها از طريق مراتع حاشيه آن است.

ـ درياچه جازموريان در غرب بلوچستان واقع شده و بيش از نيمى از آن در استان كرمان واقع است و هليل رود از ارتفاعات كرمان و بمپور از بلوچستان به آن مى‏ريزد.

ـ درياچه غيبى نيز در جنوب غربى خاش واقع است.

بر اساس آمار سال 1377، اين استان داراى 631 حلقه چاه عميق، 4620 حلقه چاه نيمه عميق، 1258 دهنه قنات و 612 چشمه بوده است. مقدار تخليه سالانه آنها 1422 ميليون متر مكعب بوده است.


منابع