نژاد و تیره در استان ایلام
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
منطقه ايلام، در طول تاريخ، رهگذر نژادها مختلف بوده است. زبانها و لهجههاى گوناگون در اين سرزمين تكلم شده و خصوصيات جسمانى متفاوتى در اين منطقه به هم در آميختهاند.
پيش از ورود و استقرار آريايىها در ايلام نژادهايى مانند مديترانهاى، كاسيان، عيلاميان، هپارتيپيان، اومليشيان، لولوبيان، ... سكونت داشتهاند.
اقوام كنونى ايلام عبارتند از: لرها، كردها، عربها. كردها از نژاد آريايى و از لحاظ نژاد خالصتر از نژادهاى ديگر هستند و پارهاى از خصوصيات جسمانى ايرانيان قديم در آنها وجود دارد.
عربها، بوميان قديم اين سرزمين نيستند و از عراق و جزيره العرب به ايلام مهاجرت كردهاند. اولين طايفه عرب در دوره اشكانى به جنوب غربى ايران آمدهاند و پس از تسلط اعراب مرزهاى ايلام نيز به روى عربها باز شده است.
از لحاظ ساختار ايلى، در استان ايلام، ايلات مختلفى زندگى مىكنند و اكثرا علاوه بر دامدارى به كشاورزى نيز اشتغال دارند.
مهمترين ايلات استان ايلام عبارتند از:
ايل ملكشاهى
ايل ملكشاهى يكى از مهمترين و بزرگترين ايلات، استان ايلام است. قلمرو اين ايل از شمال به كبير كوه، از جنوب به نواحى باغساى و دره مالى در مرز عراق و از شرق به حد فاصل چشمه پهن تا چالاب و از غرب به رود گل گل تا رضا آباد مهران محدود مىشود.
برخى از مهمترين طوايف اين ايل عبارتند از:
خمسين، قيطول قيطاس، قيطول گچى، حسين بگى،
شكر بگى و خليل وند.
ايل شوهان
مردم اين ايل در دهستان شوهان در جنوب بخش اركواز زندگى مىكنند.
طوايف اين ايل عبارتند از:
سفر كلى، بلوچ، شرف، قيطول،
كاورى، فلك، كلاى وند و كرم باوه.
ايل كرد
اهالى بخشهاى آبدانان، زرين آباد، حومه شهرستان دهلران، قسمتهايى از موسيان را عشاير كرد تشكيل مىدهند.
مهمترين طوايف اين ايل عبارتند از:
ممسى وند، كل كوه، كايد خرده، ديناروند و
دوست على وند.
ايل خزل
مردم اين ايل در شهرستان شيروان و چرداول زندگى مىكنند.
طوايف اين ايل عبارتند از:
شمسين وند، خضر وند، مرشد وند و قلى وند.
ايل اركوازى
مردم ايل اركوازى در بخش چوار شهرستان ايلام زندگى مىكنند.
برخى از مهمترين طوايف اين ايل عبارتند از:
كردل، مورت، ميثم، قيطونى،
مير، مومه، قرشونه، ملكشوند و
كارشوند.
ايل ايوان
مردم اين ايل در بخش ايوان زندگى مىكنند و طوايف بان سيرى و چولك از طوايف اين ايل مىباشند.
ايل كلهر
مردم اين ايل در بخش ايوان زندگى مىكنند و يكى از مهمترين ايلات اين بخش به شمار مىروند و ساليان متمادى قدرت منطقه را در دست داشتند.
ايل ميشخاص
اهالى ايل ميشخاص در دهستان ميشخاص از بخش حومه شهرستان ايلام، زندگى مىكنند.
در بخش بدره شهرستان دره شهر ايلهاى على شيروان، دوستان و هندمينى زندگى مىكنند.
در بخش مركزى شهرستان شيروان و چرداول، عشاير هليلان و زردلان به سر مىبرند.
در بخش موسيان شهرستان دهلران و شهرستان مهران عشاير عرب به سر مىبرند. طوايف صيفى و ملخطاوى از مهمترين طوايف عرب اين منطقه هستند.
ايلهاى بيرانوند، زنگله و زوله هر ساله براى قشلاق به استان ايلام كوچ مىكنند و با آغاز بهار دوباره به وطن خود بر مىگردند. ايل بيرانوند از لرستان و ايلهاى زنگنه و زوله از كرمانشاه به اين استان كوچ مىنمائيد.
