ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

نژاد و تیره در استان آذربایجان غربی

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

محتویات

نژاد و تيره

آنچه از آثار محققين به دست مى‏آيد اين است كه در حدود 3 يا 4 هزار سال قبل، مردمى به نام آريان از ميهن اصلى خود مهاجرت كرده و به سوى اروپا آمده‏اند و دسته‏اى از آنها از اروپا گذشته و به طرف ايران مهاجرت كردند.

اين عده كه خود از سه گروه تشكيل مى‏شوند در نقاط مختلف ايران ساكن شدند. از جمله آنها مادها هستند كه در آذربايجان سكونت اختيار كردند و به همين جهت مردم آذربايجان از نژاد مادها مى‏باشند.

آذربايجان يا ماد آتروپاتن از اقوام گوناگونى تشكيل يافته است كه برخى از آنها عبارتند از:

هوريان

قوم هورى بين ارتفاعات زاگرس و درياچه اروميه زندگى مى‏كردند، در هزاره دوم پيش از ميلاد در مغرب آذربايجان پراكنده بودند.

لولوبى‏ها

قوم لولوبى‏ها بخش وسيعى از درياچه اروميه را به خود اختصاص داده بودند و از لحاظ نژادى با عيلامى‏ها قرابت داشته‏اند.

ماننا

قوم ماننا با لولوبى‏ها و هورى‏ها قرابت داشته و در جنوب درياچه اروميه ساكن بودند.

اقوام ديگرى نيز مانند آشورى‏ها، اورارتوها، تيانى‏ها و سكاها در اين منطقه سكونت داشته‏اند.

اقوام كنونى آذربايجان ترك‏ها و كردها مى‏باشند.

كردها بزرگترين و قديمى‏ترين قوم آريايى ايران هستند كه در غرب ايران از جمله آذربايجان غربى ساكن هستند.

ايل‏ها و طايفه‏ها

ايل‏ها و طايفه‏هاى گوناگونى در سطح اين استان پراكنده هستند كه هر كدام داراى آداب و رسوم خاص خود هستند.

ايل‏ها و عشاير اروميه

ـ ايل شكاك

در شمال غربى شهرستان اروميه در بخش صوماى و برادوست پراكنده‏اند. اين ايل از تيره‏هاى كار دارى و عبدويى تشكيل شده است.

ايل بيگ زاده

در غرب شهرستان اروميه و در مرز تركيه و عراق ساكن هستند. اين ايل فقط داراى طايفه بيگ زاده مى‏باشد.

ايل ميلان

از كنار رود زنگمار ماكو تا دهستان قطور بخش مركزى شهرستان خوى ساكن هستند. ايل ميلان به دو قسمت ميلان و خلكانى تقسيم مى‏شود.

قسمت ميلان شامل طوايف:

شيخ كانلو، دود كانلو، ممكانلو،

مندوله كانلو و سارمانلو مى‏شود.

قسمت خلكانى شامل طوايف:

دلايى، كچانلو، امويى،

قوردويى، مرويى، گلى كانلو و

خوزديى مى‏شود.

ايل كره سنى

از ايل‏هاى كرد و در پيرامون شهرستان خوى زندگى مى‏كنند. اين ايل داراى يك طايفه مى‏باشد. ايل ممكان لو و ايل دنبلى نيز در شهرستان خوى به سر مى‏برند.

ايل زيلان

اين ايل در شهرستان ماكو به سر مى‏برند.

طوايف اين ايل عبارتند از:

كره سنى، بروكى، قليكى،

حيدرانلو و سيپكى.

ـ ايل جلائى

بزرگترين ايل منطقه است و اطراف شهرستان ماكو ساكن هستند و داراى 10 طايفه است.

طوايف اين ايل عبارتند از:

قزلباش، خلكانلو، مصركانلو،

جنى كانلو، اوتايلو، على محولى،

حسو خلف، بلخكانلو، ساكان و

قندكانلو.

ايل قره پاپاق

در ناحيه سلدوز نقده زندگى مى‏كنند.

اين ايل از طوايف:

عربلو، جان احمدلو، تركون شمسه دين،

چاخرلو، سارال و نقى خانلو تشكيل شده است.

ايل زرزا

در اشنويه و روستاهاى سنگان، نالوس، ناليوان و چند روستاى اطراف ساكن هستند.

طوايف اين ايل عبارتند از:

ابراهيم خانى، عبدالله خانى، سيده بيگى،

حسين بيگى، غفور خانى و فتحعلى خانى.

ايل مامش

در منطقه كوهستانى بين پيرانشهر، پسوه، نقده و اشنويه سكونت دارند.

طوايف اين ايل عبارتند از:

قادرى، احمدى، پاشايى امير عشايرى،

سليمانى، خل آقايى، گلابى آقا و

بايزيدى.

ايل هركى

در اطراف اشنويه ساكن هستند.

اين ايل از طوايف سيدان، سرهاتى و مندان تشكيل شده است.

ايل پيران و ايل صوفيانلو در شهرستان پيرانشهر و صوفيان زندگى مى‏كنند.

ايل سادات در روستاهاى اطراف اروميه پراكنده‏اند و داراى يك طايفه سادات مى‏باشد.

ايل افشار

از بزرگترين ايل‏هاى ايران است كه در ساير مناطق ايران نيز پراكنده هستند.

ايل زعفرانلو

در ناحيه صائين دژ و روستاهاى على بالتا، كران، قزل قيه عليا و چند روستاى اطراف پراكنده هستند.

ايل دهبكرى

مردم ايل دهبكرى در مهاباد و بوكان زندگى مى‏كنند و تخته قاپو شده‏اند طوايف ايل دهبكرى عبارتند از:

معروف آقا، محمد آقا، عباس آقا،

سلمان آقا و شيخ آقا.

ايل عثمان بيگى و ايل گورك در اطراف مهاباد و روستاهاى آن زندگى مى‏كنند.

ايل گورك از طوايف:

عزيزى، حسنى، محمدى،

ابراهيمى و قادرى تشكيل شده است.

ايل منگور

در روستاهاى بين پيرانشهر، سردشت، مهاباد و بوكان پراكنده‏اند.

طوايف اين ايل عبارتند از:

شم، مروت، آمان،

زيرن و خضر.

ايل باسك كوله، ايل برياحى، ايل كلاسى،

ايل پشتدرى و ايل ملكارى در ناحيه سردشت و مرز عراق سكونت دارند.



منابع