ناهمواری‌های استان گلستان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
ناهموارىها
1ـ كوهها
قسمت جنوبى و شرقى اين استان كوهستانى بوده و قسمت شمالى آن جلگهاى مىباشد. شيب منطقه به طرف استان خراسان بوده و به تدريج به ارتفاعات قسمت غرب استان خراسان منتهى مىگردد.
كوههاى اين منطقه به طور موازى و جهت آنها تقريبا شرقى ـ غربى بوده و دنباله سلسله جبال البرز مىباشد.
رشته كوههاى سلسله جبال البرز شرقى، شامل كوههاى هزار جريب و سدن رستاق و فيروزكوه مىشود، در منطقه هزار جريب و سدن رستاق به كوههاى آلاداغ و بينالود و هزارمسجد در استان خراسان مىپيوندد.
مهمترين كوههاى اين منطقه عبارتند از: شاه كوه، سياه مرز كوه، چاه بيد، قلعه موران و كور خود.
رشتههاى شاه كوه با نامهاى مختلف قزاق، حاجى آباد، زيارت كله چال، تالود، بند كوه، غل ييلاق و مازيكش ناميده مىشوند و شامل شاه كوه بالا و شاه كوه پايين مىباشد. مهمترين قلههاى اين قسمت قله چالويى به ارتفاع 3750 متر مىباشد. قلل مضرّس اين قسمت غالبا پوشيده از برف و دامنههاى آن مه آلود است.
كوه وج متو و جمالو با 2758 متر ارتفاع جنوبىترين قلل شاه كوه به شمار مىرود كه مسلط بر تاش و صحراى بسطام مىباشند. كوههاى ديگر اين ناحيه شمشير بر و قزلق با 2850 متر، گز داغ و صندوقه يا گچيات، قله خوش ييلاق به ارتفاع 2802 متر، كوه چاه بيد در غرب جاجرم به ارتفاع 1833 متر، كوه كورخود در شرق گنبد به ارتفاع 2819 متر، سالوك در شمال شرقى جاجرم به ارتفاع 2670 متر را مىتوان نام برد.
در قسمت شمال شرقى گنبد بين رودهاى اترك و گرگان رود كوههاى كم ارتفاعى چون گليجه داغ، نارلى داغ، گوگچه و حالت نبى وجود دارد. مرتفعترين قلههاى اين كوهها به ارتفاع 712 متر در شمال گچيك و 922 متر در شمال قليچ و 908 متر در جنوب مراوه تپه است.
2ـ دشتها
بخش شمالى استان گلستان به ويژه شمال شرقى آن دشتى است وسيع كه هر چه از غرب به سمت شرق پيش مىرود خشكتر شده و از سبزى آن كاسته مىشود به گونهاى كه در حد فاصل مرز استان گلستان و خراسان و كشور تركمنستان حالت نيمه كويرى پيدا مىكند و زمينها ماسهاى رها شده خشك چشم بيننده را مىآزارد.
دشتهاى منطقه گنبد كاووس و مينودشت تا مرز تركمنستان بسيار وسيع و روستاها پراكنده و كشاورزى كم رونقى در آن جريان دارد. بخش مراوه تپه، داشلى برون، سواحل اترك، فضاها و دشتهاى ساحلى خليج گرگان و دشتهاى اطراف گنبد كاووس مناطق پست استان بوده كه از ساير مناطق استان بسيار خشكتر هستند.
