ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

ناهمواری‌های استان کهگیلویه و بویراحمد

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

ناهموارى‏هاى منطقه

استان كهگيلويه و بويراحمد به سبب واقع شدن در امتداد سلسله جبال زاگرس، داراى گردنه‏هاى متعدد و صعب العبور بوده، به طورى كه 54 مساحت آن را ناهموارى‏ها تشكيل داده است. مجموع كوه‏هاى اين استان از سلسله جبال زاگرس مى‏باشد. اين رشته كوه‏ها در حدود استان قديم ارّجان و كهگيلويه به دو بخش زير كوه و پشتكوه تقسيم مى‏شود.

هر بخش از اين سلسله جبال در ناحيه‏اى كه هست اسم سرزمين يا ولايتى را به خود اختصاص مى‏دهد.

اين استان از پنج رشته بزرگ تشكيل مى‏شوند، كه علاوه بر اين رشته‏ها، بريدگيها و مقطع‏هايى كوچك يا بزرگ به اسم «كوه» ناميده مى‏شوند. ارتفاعات مهم استان كهگيلويه و بويراحمد به شرح زير مى‏باشد:

كوه دينار (دنا)

بزرگترين كوه از سلسله جبال زاگرس در استان كهگيلويه و بويراحمد است. دينار يا دنا كوهستانى است واقع در بين شهرستان‏هاى بروجن، بويراحمد سردسير و سميرم، به وسعت 2200 كيلومتر مربع مركب از كوه‏هاى چالدبر، لوكوره، چشمه چادسينه، ميمند، كره، زنگويى، مل، كمر قبله، تل بيل كنى، وهاى، كاندانه، هچال، آب نهر، دومازه، چال كلاغ، چشمه نوول، بورگلى، طاسك و هشار كه بلندترين قله آن به نام دينار يا دنا به ارتفاع 4409 متر در 35 كيلومترى شمال غربى ياسوج واقع شده است.

دامنه‏هاى جنوبى و جنوب غربى اين كوهستان تا دره رودخانه بشار گسترده شده و دامنه‏هاى شمالى به دره رودخانه مار بر متصل مى‏گردد و دامنه غربى به رودخانه خرسان يا تنگ اندوهى محدود مى‏شود و دامنه‏هاى غربى به دره رود مهريان و سرچشمه‏هاى رود ماربرو راه اتومبيل رو اردكان به ياسوج و مناطق مورسيب، جدول نو و دز كرد منتهى مى‏گردد.

اين كوهستان از قلل مهم تشكيل يافته كه معروفترين آنها عبارتند از: حوض دال، سى چرنى، بن روبا 4000 متر، ماش، كبيرى، برج آسمانى، بورگل كردل‏ها، قاش مستان با 4460 متر، كل خرمن، زنگويى، قلم پل سفيد و خرسان.

ارتفاعات نير يا كوه نور

اين كوه محل ييلاق طوايف زيلائى قديم (نوئى) و تامرادى و سادات شيخ هابيلى است. وسعت طولى آن حدود ده كيلومتر است. با توجه به اينكه در ناحيه سردسير واقع شده است اوضاع طبيعى آن مشابه وضع طبيعى كوه دناست.

كوه هامى

كوه هامى در 18 كيلومترى شمال شرقى روستاى دو گنبدان و در شرق روستاى كهريز شهرستان گچساران واقع شده است. اين كوه حدود 3172 متر ارتفاع دارد و آب ريگون، آب ديل و رودخانه‏هاى شاه بهرام، روبا شستى و جنگلى از اين كوه سرچشمه مى‏گيرد. اين كوه از دره خير آباد واقع در شمال روستاى ناز مكان شروع شده و به سوى جنوب شرقى جاده نور آباد ـ دو گنبدان ادامه مى‏يابد. طول اين كوه از شمال غربى تا جنوب شرقى به طول 54 كيلومتر كشيده شده و جزء كوهستان زاگرس به شمار مى‏رود.

كوه نيل

كوه نيل در 30 كيلومترى شمال شرقى دهدشت و شرق روستاى آب ماهى شهرستان كهگيلويه قرار گرفته است. اين كوه در حدود 3145 متر ارتفاع دارد.

رودخانه‏هاى تفار، آب اسبكى، مارون و لوداب از آن سرچشمه مى‏گيرند. اين كوه از دره رودخانه ماران واقع در شرق روستاى اندرون شروع شده و تا راه روستايى دهدشت به لوداب از شمال غربى به سوى جنوب غربى به طول 43 كيلومتر و با عرض بين 10 تا 15 كيلومتر كشيده شده و دامنه‏هاى آن را جنگل‏هاى بلوط پوشانيده است.


منابع