ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

موسیقی در استان هرمزگان

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

ویرایش در تاریخ ‏۴ آبان ۱۳۹۱، ساعت ۱۸:۱۷ توسط Kabir (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری, جستجو

اقوام و تيره‏هاى مختلف ايرانى (به ويژه در روستاها و شهرهاى كوچك) موسيقى را به عنوان هنر نمايشى تلقى نمى‏كنند؛ اما در مناطق جنوبى كشور، به ويژه در هرمزگان با تلفيق موسيقى با هنرهاى نمايشى از جمله رقص، به آن جنبه نمايشى نيز داده‏اند. آنچه بيش از همه براى مطالعه موسيقى هرمزگان حائز اهميت به نظر مى‏رسد، تركيب جمعيتى اين منطقه است. در اين منطقه به جز ساكنان محلى، اقوام ديگرى از جمله مهاجرين بسيار قديمى آفريقايى نيز زندگى مى‏كنند.

موسيقى سواحل جنوب ايران، به عقيده بعضى از شناسندگان آن، با موسيقى بوميان آفريقايى پيوندى عميق و ريشه‏دار يافته است.

يكى از فرم‏هاى رايج موسيقى محلى «يزله» است. يزله به وسيله گروهى از خوانندگان غير حرفه‏اى اجرا مى‏شود و فقط با دست زدن همراه است. در اين موسيقى، ملودى بيش از همه حايز اهميت است و به متن چندان اهميتى داده نمى‏شود.

علاوه بر موسيقى محلى (سازى و آوازى)، موسيقى مذهبى نيز در اين استان بسيار رايج است. از نظر ساكنان اين منطقه، موسيقى مذهبى و به خصوص آن نوع موسيقى كه در ماه محرم نواخته مى‏شود، اهميت بيشترى نسبت به ساير موسيقى‏هاى محلّى دارد.

يكى از فرم‏هاى معمولى در موسيقى محلى «سبالو» ناميده مى‏شود و آن آوازى است كه با دايره همراهى مى‏شود و به وسيله خوانندگانى كه دايره‏وار كنار هم مى‏نشينند، اجرا مى‏گردد. خوانندگان هم زمان با اجراى سبالو، شانه‏هاى خود را به طرف راست و چپ و به طور منظم حركت مى‏دهند. رقص و موسيقى سبالو متأثر از موسيقى آفريقايى است.

نوع ديگر موسيقى در اين منطقه موسيقى اهل هواست كه در مجالس زار براى معالجه اهل هوا، بابا زار و ماما زار بايد باد به اسارت درآورنده را بشناسد و در مجالسى كه بسته به شدت و ضعف بيمارى از 3 تا 7 شب طول مى‏كشد و با موسيقى ماى شورانگيز و دعا و نيايش و رقص و جنبش و دم گرفتن و همه خوانى اشعارى كه بيشتر در ستايش شيخ عبدالقادر گيلانى است، ارواح خبيثه و باد زار را از تن بيمار بيرون كنند.

مبناى معالجه زن و مرد مبتلا به زار يا باد جن يا هوا همان ترنم موسيقى و ايجاد هيجان در بيمار روانى است و او در اثر شنيدن موسيقى و رقص و هيجانى كه به او دست مى‏دهد به مدد اعتقاد شفا مى‏يابد.

رقص‏هاى محلى استان هرمزگان نيز هم چون موسيقى بومى، ريشه در فرهنگ عامه مردم اين منطقه دارد.

رقص‏ها، به مناسبت‏هاى مختلف، از جمله اعياد مذهبى و ملى و عروسى‏ها اجرا مى‏شوند و در بين آنها، «رقص اوزا» به لحاظ شيوه اجرا، مضمون و نقش‏هاى اجرا كنندگان آن، درخور توجه ويژه است.

اين رقص كه عمدتا توسط صيادان انجام مى‏شود از مراسم ديدنى مردم استان است و در آن، رقصندگان دايره‏وار مى‏چرخند و همراه حركات موزون خود، شعرهايى را مى‏خوانند.


منابع