ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

منابع آب استان مازندران

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

منابع اصلى آب در هر منطقه با اوضاع آب و هوايى، شرايط توپو گرافيكى، نظام توزيع بارش، ساخت فيزيو گرافيكى، جهت شيب زمين و موقعيت جغرافيايى آن منطقه در ارتباط قرار دارند. بنابراين در يك نگرش كلى مى‏توان گفت كه استان مازندران با توجه به ويژگى‏هاى طبيعى در اكثر نواحى از حيث آب‏هاى سطحى و زيرزمينى غنى مى‏باشد و هر چه از غرب به طرف شرق استان برويم، منابع آب كمتر و محدودتر مى‏شود.

رودهاى مازندران

استان مازندران به علت وضعيت خاص اقليمى و آب و هوايى داراى رودهاى متعددى مى‏باشد كه مهم‏ترين آن عبارتند از: 1ـ صفارود از ارتفاعات جواهرده و در دامنه‏هاى ارتفاعات نزديك جنت رودبار سرچشمه مى‏گيرد و آباديهاى اطراف رامسر را مشروب مى‏سازد.

2ـ چالك رود از ارتفاعات لرا و اشكور سرچشمه گرفته و آباديهاى دهستان كليجان را مشروب مى‏سازد.

3ـ رودخانه‏هاى ترك رود، نمك آبرود، لمرا، گرگررود، نسارود، پلنگ آبرود، كاظم رود، تيزم و نشتارود كه از ارتفاعات بنه يا بند ميان سرچشمه مى‏گيرند و پس از مشروب ساختن آباديهاى شهرستان تنكابن به درياى خزر مى‏ريزند.

4ـ رودخانه دو سه هزار كه در محلى به نام چاله از به هم پيوستن دو شعبه، كه يكى از دهستان دو هزار و ديگرى از دهستان سه هزار مى‏رسند تشكيل مى‏گردد. سرچشمه هر دوى اين شعب ارتفاعات الموت و تخت سليمان است. اين رود پس از خارج شدن از كوهستان به نام رودخانه چشمه كيله ناميده مى‏شود كه بعد از مشروب نمودن آباديهاى اطراف به دريا مى‏ريزد.

5ـ رودخانه‏هاى تميشان، نور در شهرستان نور، سردآبرود، چالوس، كجور، كجرود و رودهاى كوچك ماشلك، خيرود، اميرود و كلرودپى در منطقه نوشهر از جمله رودخانه‏هاى قابل ذكر اين منطقه از استان مى‏باشند.

6ـ رودخانه هراز كه از لار سرچشمه مى‏گيرد. اين رودخانه از داخل شهر آمل گذشته و به درياى خزر مى‏ريزد.

7ـ سجادرود و بابل رود از سلسله اصلى كوه البرز و كلاررود از ارتفاعات ميان بنه و كارى از رودخانه هراز سرچشمه مى‏گيرند و نزديك پل قديمى محمد حسن خان يكى شده و در بابلسر به درياى خزر مى‏ريزند.

8ـ تلاررود و سياه‏رود كه از ارتفاعات سوادكوه واقع در جنوب شهرستان قائمهشر سرچشمه مى‏گيرند، پس از مشروب نمودن آباديهاى مسير به درياى خزر مى‏ريزند.

9ـ گرماب رود از بادله كوه و چشمه‏هاى شور كوه و چشمه معدنى سوت از دره‏هاى برد و اراء سرچشمه مى‏گيرد و پس از عبور از چند دهستان و مشروب نمودن اراضى اطراف به طرف غرب منحرف گشته و به رودخانه تجن مى‏ريزد. طول اين رودخانه از سرچشمه تا تجن 75 كيلومتر است. از انشعابهاى مهم آن رودهاى بالارود، ناجيم رود، زليم رود و ويلا رود است.

10ـ رودخانه لاجيم كه از ارتفاعات شمالى رسكت سرچشمه گرفته و پس از طى 30 كيلومتر وارد رودخانه تجن مى‏شود.

11ـ رودخانه تجن كه از كوه نيزآباد سرچشمه مى‏گيرد و رودهاى كوچك شلى، پرور، كاردكلا، بارك و گلخواران به آن پيوسته و در جهت شمال جريان مى‏يابد. در 8 كيلومترى سارى از كوهستان خارج شده و پس از انحراف به طرف شرق در خزرآباد به درياى خزر مى‏ريزد. طول اين رودخانه 120 كيلومتر مى‏باشد.

12ـ رودخانه زارم رود كه از كوه چنگى سرچشمه گرفته و در نزديكى‏هاى آبادى درم به رودخانه ارم متصل مى‏شود و سپس موازى با رودخانه گرماب به تجن مى‏ريزد. طول اين رودخانه از سرچشمه تا محل ريزش به تجن 80 كيلومتر است.

13ـ از ديگر رودخانه‏هاى قابل ذكر منطقه سارى رودخانه فريم مى‏باشد كه از انشعابات رودهاى شيرين‏رود، اشك رود، عروس و داماد، به وجود آمده و پس از طى 40 كيلومتر در اراضى افراچال به رودخانه تجن مى‏ريزد.

درياى خزر (مازندران)

درياى خزر با وسعتى حدود 438000 كيلومتر مربع بزرگترين درياچه جهان به شمار مى‏رود كه بين كشور ايران و كشورهاى روسيه، تركمنستان، قزاقستان و آذربايجان واقع شده است. وسعت حوضه آن در ايران 256000 كيلومتر مربع و طول كرانه جنوبى آن 991 كيلومتر از خليج حسينقلى تا آستارا مربوط به خط ساحلى ايران است. كهن‏ترين نام اين درياچه هيركانى است، پس از آن به نامهاى آبسكون، طبرستان، قزوين، ديلم، مازندران، گرگان، گيلان، خزر و درياى كاسپين ناميده شده است.

عمق اين دريا از شمال به طرف جنوب افزايش يافته به طورى كه عمق متوسط نواحى شمالى از 6 متر تجاوز نمى‏كند، در صورتى كه در جنوب و جنوب غربى حداكثر به 1000 متر هم مى‏رسد. كناره‏هاى اين دريا عموما شن‏زار و پست و صاف مى‏باشد. خليج گرگان در جنوب شرقى و مرداب انزلى در جنوب غربى دو بريدگى مهم آن است. خليج گرگان توسط شبه جزيره ميانكاله از درياى مازندران جدا مى‏شود.

جزاير كوچك آشوراده در سالهاى اخير به شبه جزيره ميانكاله وصل شده است و مرداب انزلى، بوسيله شبه جزيره غازيان از دريا جدا مى‏شود. وجود درياى خزر، نقش تعيين كننده در آب و هواى سواحل شمال ايران پديد مى‏آورد و زيبايى‏هاى بى‏نظير گيلان، مازندران و گرگان به موجوديت و حفظ شرايط زيستى اين دريا بستگى دارد.



منابع