محدثان استان خراسان رضوی

ابويعقوب ابن راهويه

ابويعقوب، اسحاق بن ابراهيم مروزى محدث و فقيه در سال 161 ه .ق در بلاد خراسان متولد شد. وى در طلب دانش به عراق، يمن، شام و حجاز سفر كرد و در نيشابور ساكن شد او يكى از ناقلان حديث معروف رضوى است. ايشان هنگام ورود حضرت رضا عليه‏السلام به نيشابور زمام ناقه آن بزرگوار را گرفت و تقاضاى حديث كرد. او در سال 238 ه .ق از دنيا رفت و در نيشابور دفن گرديد. از آثارش كتاب المسند و التفسير مى‏باشد.

ابو عبدالله حافظ بخارى

ابو عبدالله، محمد بن اسماعيل بخارى در سال 194 ه .ق در بخارا از شهرهاى خراسان به دنيا آمد و در طلب حديث به خراسان، عراق، مصر و شام مسافرت كرد مهمترين اثر او، الجامع الصحيح، مشهور به صحيح بخارى داراى 600 هزار حديث مى‏باشد. قاضى بخارا براى اينكه بخارى روايت خوارج را زياد در كتب خود وارد كرد او را به زندان افكند. وى در سال 256 ه .ق در سمرقند از دنيا رفت.

ابو داود سجستانى

ابو داود سليمان اشعث، سجستانى، محدث بزرگ اهل سنت و صاحب كتاب السنن يكى از شش صحاح مشهور عامه در سال 202 ه .ق به دنيا آمد، او از بزرگان خراسان، عراق و شام استماع حديث نمود از آثارش البعث، المراسيل والسنن مى‏باشد. ابو داود در سال 275 ه .ق در بصره دار فانى را وداع گفته است.

ابو عيسى ترمذى

ابو عيسى، محمد بن عيسى، صاحب صحيح معروف به ترمذى يكى از صحاح سته اهل سنت، در سال 209 ه .ق در ترمذ خراسان متولد شد و نزد بخارى تلمذ نمود و به عراق و حجاز مسافرت كرد او در حفظ حديث زبانزد بود. از آثارش الجامع الكبير (در حديث)، الشمايل النبويه و التاريخ مى‏باشد. او در سال 279 در زادگاهش درفانى را وداع گفته است.

حاكم نيشابورى

ابو عبدالله، محمد عبدالله نيشابورى، معروف بابن البيع در سال 321 ه .ق در نيشابور متولد شد. او داراى تأليفات بسيارى از جمله مجمع الغرائب و تاريخ نيشابور به عربى و المستدرك و فضائل فاطمه عليهاالسلام مى‏باشد. نيشابورى در سال 405 ه .ق در نيشابور دارفانى را وداع گفته است. (حاكم در اصطلاح محدثان كسى است كه به تمام احاديث محيط باشد و حافظ كسى است كه صد هزار حديث متناً و سنداً از حفظ داشته باشد. وى در سال 405 ه .ق از دنيا رفت).

فضل بن شاذان

ابو محمد فضل فرزند شاذان، و از مشاهير فقهاى شيعه، مقدمات علوم متداول عصر خودش را از پدرش فراگرفت و خود نيز چون پدرش رتبه‏اى والا يافت. پدرش شاذان از فقهاء و محدثان بزرگ شيعه و از اصحاب امام موسى كاظم عليه‏السلام بود. فضل نيز با امام رضا عليه‏السلام، امام محمد تقى عليه‏السلام، امام على النقى عليه‏السلام، و امام عسگرى عليه‏السلاممعاصر بود و بارها ايشان را ديدار و از آنها روايت كرده است. او در روزگار عبدالله بن طاهر به جرم شيعه‏گرى از نيشابور به بيهق تبعيد شد و پس از عصيان خوارج بيهق از اين شهر گريخت و در نيشابور در سال 260 ه .ق درگذشت.

آرامگاه وى در فاصله هفت كيلومترى جنوب شرقى نيشابور قرار دارد. وى داراى تأليف متعدى است كه تنها 48 اثر از آنها شمارش شده برخى از اين آثار عبارتند از: الايضاح من آراء سائر الفرق (در علم كلام)، تعليمات نادر، الاستطاعه، الاعراض و الجواهر، الحجة فى ابطأ القائم، مسائل البلد.