محدثان استان اصفهان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
ابراهيم بن اسماعيل طباطبائی
ابراهيم بن اسماعيل، از نوادگان امام حسن مجتبى و سر سلسله خاندان بزرگ و علمى طباطبايى، ساكن و مدفون در اصفهان مىباشد.
شيخ طوسى او را از اصحاب امام صادق عليهالسلام و از نوادگان امام مجتبى عليهالسلامدانسته است.
مرحوم اردبيلى در جامع الرواة در ذيل نام او به حديثى از امام صادق عليهالسلام اشاره نموده است كه على بن حسان، از ابراهيم بن طباطبا، از ابن جبل، از امام صادق عليهالسلامنقل كرده است.
سليمان بن داود منقرى اصفهانى
ابو ايوب سليمان بن داود مِنْقَرى، از محدثان و مولفان شيعه است. وى از اصحاب امام صادق عليهالسلام است و روايات متعددى را نقل نموده و كشى او را توثيق نموده است.
نجاشى او را از اهل بصره دانسته ولى ابن غضائرى وى را اصفهانى دانسته است. علامه مجلسى در كتاب بحارالانوار، احاديث متعددى را از وى نقل كرده است.
بيش از 100 حديث از وى در كتب حديث شيعه نقل شده است و آيت الله خويى در معجم الرجال، وى را توثيق نموده است.
محمد بن سليمان اصفهانى
محمد بن سليمان از اصحاب امام صادق عليهالسلام و از راويان آن حضرت مىباشد. برخى از علما رجال مانند نجاشى، كشى و علامه حلى وى را توثيق كردهاند و او را داراى تاليف دانستهاند. روايات منقوله از وى بيشتر جنبه تاريخى دارد.
مجلسى در بحارالانوار درباره فضايل اميرالمؤمنين عليهالسلام او را در ضمن سلسله سند رواياتى ذكر نموده است. همچنين شيخ مفيد در مجالس و شيخ طوسى در امالى نيز از وى نقل حديث كردهاند.
ابوالحسن اصفهانى
وى از محدثين قرن دوم و از اصحاب امام صادق عليهالسلام مىباشد. آيت الله خويى در معجم الرجال نيز وى را از اصحاب امام صادق دانسته است و كلينى نيز در كتاب كافى رواياتى را از وى نقل كرده است.
محمد بن مَنْدَه
محمد بن منده فرزند مهربزد اصفهانى از اصحاب امام جواد عليهالسلام مىباشد. حافظ ابو نعيم اصفهانى او را از محدثين اصفهان به شمار آورده است. ابن شهرآشوب در كتاب «المناقب» او را از مصنفين دانسته و از كتاب وى عباراتى را در علم امام جواد عليهالسلام نقل نموده است.
ابو شيبه اصفهانى
ابو شيبه اصفهانى از اصحاب امام جواد عليهالسلام مىباشد. در پاسخ نامهاى كه وى از امام جواد عليهالسلام درباره ازدواج دخترانش سؤال كرده بود، امام عليهالسلام چنين مرقوم داشت:
«انّك لا تجد احدا مثلك فلا تنتظر فى ذلك» تو كسى مانند خودت را (در اعتقادات و پايبندى به مكتب امامت) نمىيابى، پس تا اين حد دقت نكن. پاسخ امام جواد عليهالسلام شخصيت ابو شيبه اصفهانى و منزلت وى را نزد امام آشكار مىسازد.
على بن محمد بن شيره اصفهانى
وى از فقها و محدثين و از اصحاب امام هادى عليهالسلام بوده است.
نجاشى وى را فقيهى فاضل و محدثى كثير الحديث دانسته است. درباره توثيق و تضعيف وى نظريات مختلفى ابراز شده است. وى داراى كتابهايى مانند:
1ـ التأديب (كتابى در صلوة) و
2ـ كتاب الجامع (در فقه) است.
ابن قتيبه اصفهانى
ابن قتيبه اصفهانى از محدثان قرن سوم هجرى بوده است. وى از مشايخ محدث مشهور، خالد برقى، مولف «المحاسن» مىباشد.
آقا بزرگ تهرانى در «طبقات اعلام الشيعه» به نقل از نجاشى و شيخ طوسى مىنويسد:
«او داراى كتابى در حديث مىباشد و برقى از او روايت كرده است».
ابراهيم بن محمد ثقفى اصفهانى
ابو اسحاق ابراهيم بن محمد از محدثين قرن سوم هجرى است. وى نخست در كوفه مىزيست و از شيعيان زيدى به شمار مىرفت ولى بعدا به مذهب جعفرى گرائيد و به اصفهان مهاجرت كرد و در آنجا به نشر حديث و دفاع از حريم اهلالبيت پرداخت.
از او كتابهاى متعددى همانند:
1ـ السقيفه،
2ـ الامامة،
3ـ الوصية و الدلائل به ثبت رسيده است.
برخى از علما رجال وى را توثيق نمودهاند.
احمد بن يعقوب اصفهانى
احمد بن يعقوب از علماء و محدثين قرن چهارم هجرى بوده است. آقا بزرگ طهرانى نيز او را از راويان شيعه در اين قرن دانسته است.
آيت الله خويى در معجم الرجال نقل حديث شيخ طوسى را از او، گواه بر وثاقتش نزد شيخ دانسته است.
منصور بن عبدالله اصفهانى
آقا بزرگ تهرانى در كتاب «طبقات اعلام الشيعه»، منصور بن عبدالله را از راويان قرن چهارم هجرى شمرده است.
اين محدث در سلسله سند برخى از روايات در كتب بحارالانوار، علل شرايع صدوق و عيون اخبار الرضا آمده است.
على بن عبدالله بن اسد اصفهانى
على بن عبدالله از راويان و محدثان شيعه و از شاگردان ابراهيم بن محمد ثقفى است. در برخى از كتب حديثى شيعه مانند بحار الانوار، أمالى شيخ طوسى، مستدرك الوسايل و كتاب مجالس مفيد، على بن عبدالله در سلسله حديث قرار گرفته است. روايات منقوله از على بن عبدالله جنبه تاريخى آن بيشتر از جنبه فقهى آن است.
