فقیهان و مفسران استان ایلام
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
حجة الاسلام حاج شيخ كحيا يحيى پور
او در سال 1279 ه .ش بدنيا آمد. او به همراه خانوادهاش به عراق مهاجرت كرد و نزد آية الله سيد قاسم شبر مشغول فراگيرى درس عربى، فقه، و احكام شد.
وى پس از گذران مراحل تحصيلى درسال 1350 به ايلام بازگشت و در مسجد والى به اقامه جماعت پرداخت. از سال 1362 به علت سكته مغزى در خانه بسترى بود و سرانجام پس از 12 سال تحمل بيمارى در سال 1373 به رحمت حق پيوست و در كنار مقبره على صالح به خاك سپرده شد.
حجة الاسلام و المسلمين سيد قاسم حائرى
او سالهاى زيادى در شهرستان مقدس كربلا و نجف از محضر علماى بزرگ چون آيات عظام سيد ابوالحسن اصفهانى، سيد محمدهادى حسينى خراسانى و حجت كوه كمرهاى بهره برد. پس از چندى به شهرهاى مهران و ايلام عزيمت نمود و در سال 1311 ه .ش در شهر مهران دومين مسجد استان بنام مسجد سيد قاسم را در محله رستم آباد بنا كرد. در سال 1319 ه .ش حسينيه حائر را احداث نمود.
او در زمينه نسبشناسى نوشته هايى را به رشته تحرير در آورد كه در جريان جنگ تحميلى و اشغال مهران از بين رفت.
وى سرانجام در 26 مرداد 1338 ه .ش دار فانى را وداع گفت و پيكرش پس ازحمل به نجف اشرف در قبرستان وادى السلام به خاك سپرده شد. آية الله شيخ عبدالرحمن حيدرى ايلامى
آية الله شيخ عبدالرحمن حيدرى ايلامى درسال 1304 ه .ش درشهر ايلام به دنيا آمد. پس از گذران دوران كودكى به مدرسه قدم نهاد و مدرك ششم ابتدايى نظام قديم را گرفت و به عنوان آموزگار در بخش ملكشاهى مشغول به تدريس شد.
پس از مدتى براى تحصيل علوم دينى به كربلا رفت. پس از دو سال تحصيل در آنجا راهى سامرا شد و هفت سال نيز در آنجا تحصيل نمود.
آيت الله حيدرى همچنين مدت 22 سال در نجف اشرف از محضر اساتيد بزرگ كسب فيض نمود و به مقام رفيع اجتهاد نائل آمد. سپس در بغداد و در مسجد ابو سيفين به اقامه جماعت و اداره امور دينى پرداخت. پس از مدتى سازمان امنيت عراق او را اخراج نمود. آيت الله حيدرى سپس به قم آمد و مشغول تدريس شد. پس از چندى به دعوت مردم ايلام به زادگاه خود مراجعت نمود و به ارشاد و تبليغ پرداخت.
عمدهترين فعاليتهاى ايشان در ايلام عبارتند از:
1ـ تأسيس حوزه علميه.
2ـ تشكيل كلاسهاى احكام و عقايد و انجام فعاليتهاى فرهنگى در جهت هدايت جوانان.
3ـ اعزام مبلغ به مساجد شهرها و بخش ها و روستاهاى اطراف.
4ـ تأسيس تعداد زيادى مسجد و حسينيه در شهر ايلام واطراف.
5ـ تشكيل دادگاه عدل اسلامى.
6ـ نمايندگى مردم ايلام در مجلس خبرگان اول.
7ـ نماينده حضرت امام خمينى دراستان ايلام.
8ـ فرماندهى نيروهاى عشايرى ايلام در هنگام تجاوز دشمن به شهرهاى مرزى.
9ـ شركت در چندين عمليات در جنگ تحميلى.
وى سرانجام در يازدهم دى ماه 1365 در قم چشم از جهان فرو بست و در حجره ضلع شرقى حرم حضرت فاطمه معصومه عليهاالسلام به خاك سپرده شد.
حجة الاسلام حاج شيخ مهدى حجازى
وى در سال 1305 ه .ش در ايلام به دنيا آمد. پس از گذارن تحصيلات ابتدايى وارد حوزه علميه قم شد. او در تابستانها در شهر ايلام خياطى مىپرداخت تا بتواند در طول سال درقم به تحصيل بپردازد.
او در شهر ايوان مسجد جامع را بنا كرد. او اولين تظاهرات خيابانى عليه رژيم شاه را در منطقه ايوان سازمان دهى كرد و به همين خاطر از سوى ساواك مجبور به ترك اين شهر شد و به قم رفت. با شروع جنگ تحميلى در جبهههاى سومار و خوزستان حضورى فعال داشت. در سالهاى 1369 و 1370 به عنوان امام جمعه موقت بندر امام خمينى منصوب گرديد و در سال 1370 در اثر سانحهاى به رحمت حق پيوست.