صنایع ماشینی در استان بوشهر
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
در حال حاضر صنايع جديد در منطقه بوشهر به جز چند مورد كه توسط دولت سرمايهگذارى شده است نسبت به ساير استانها رشد چندانى نداشته است.
زيرا كمبود آب و برق، هواى گرم، كمبود مواد اوليه، نيروى انسانى ماهر و عدم تمايل سرمايهداران محلى به سرمايهگذارى در صنعت و تمايل بيشتر آنان به تجارت و پيمانكارى، سبب شده است كه صنعت در استان بوشهر از رشد و توسعه مطلوبى برخوردار نباشد.
با اين حال اخيرا دولت در برنامههاى عمرانى به استانهاى محروم توجه بيشترى مبذول داشته و اميد است كه اين منطقه نيز در آينده در امر صنعت و تأسيسات جنبى آن پيشرفت قابل ملاحظهاى داشته باشد. صنايع ماشينى و جديد اين استان به استثناى چند مورد اكثرا متوسط و كوچك و تبديلى مىباشند. در صنايع متوسط بوشهر و برازجان و در صنايع كوچك شهرستانهاى دشتستان، بوشهر، دشتى و گناوه به ترتيب، اهميت خاصى دارند.
الف) صنايع سبك
بسته بندى خرما
خرما از محصولاتى است كه نحوه جمعآورى و بسته بندى صحيح آن در درجه اول اهميت قرار دارد، از اين رو در يكى دو دهه اخير براى بهبود وضع بستهبندى خرما و صدور آن به شكل مناسب، اقداماتى صورت گرفت و جهت بسته بندى و ضد عفونى كردن خرما، اقدام به تأسيس كارخانههايى شده است كه از جمله بايد كارخانه رقم بندى و بسته بندى خرما در برازجان را نام برد. اين كارخانه توسط سازمان تعاون روستايى استان بوشهر با ظرفيت سالانه 3000 تن، در سال 1362 تأسيس گرديده است.
تور ماهىگيرى
اين واحد توليدى در سال 1361 توسط شركت تعاونى تور بافى با ظرفيت 1400 تن در بوشهر تأسيس گرديده است.
لنج سازى
در استان بوشهر شركتهاى لنج سازى متعددى فعاليت مىكنند. در اين ميان شركت تعاونى گروه 64 با ظرفيت توليد سالانه 10 فروند در اهرم تأسيس شده است. همچنين لنج سازى ايران ـ خوزستان با ظرفيت 50 فروند در بندر ديلم، لنج سازى سيد حسن خارگى زاده با ظرفيت 15 فروند در اهرم و لنج سازى حسن طبيب نژاد مطلق (شركت مواج) با ظرفيت 15 فروند در اهرم ايجاد شدهاند.
لنج صيادى
واحد لنج صيادى توسط شركت آرشيد با ظرفيت 500 تن در سال 1365 در بوشهر تأسيس گرديده است.
همچنين واحد ديگر لنج صيادى با ظرفيت 500 تن در سال 1365 توسط شركت تعاونى كشتى سازى گروه 83 در بوشهر ايجاد گرديده است.
واحد ديگر توليد لنج صيادى با ظرفيت 500 تن در يك شيفت در سال 1366 توسط شركت تعاونى شناورهاى دريايى در بوشهر تأسيس شده است.
به علاوه واحد ديگرى از توليد لنج صيادى در تنگستان در سال 1366 با ظرفيت 12 فروند تأسيس شده است.
همچنين از ديگر صنايع سبك در استان بوشهر مىتوان به توليد قايق بارج و بارج سكوى دريايى و توليد يدك كش و لنج تختهاى اشاره كرد.
لازم به ذكر است كه اكثر صنايع ماشينى اين استان از قبيل بسته بندى خرما، لنج سازى، تور بافى و ... تحت پوشش مركز گسترش خدمات توليدى و عمرانى استان بوشهر قرار دارند.
كارخانه آرد سازى و ماكارونى
استان بوشهر داراى سه كارخانه آرد سازى و ماكارونى است كه يك كارخانه در شهر بوشهر و بقيه در تنگستان مىباشد.
ساير صنايع ماشينى استان بوشهر عبارتند از: كارخانه نساجى اعتماديه بوشهر، نان ماشينى، يخ سازى، توليدات فلزى و صنايع ساختمانى كه خود شامل توليد آجر، گچ، موزائيك، شن و ماسه، سنگكوبى، ميخسازى، دستمال كاغذى و پلاستيكسازى مىباشد.
ب) صنايع سنگين
خارك مركز بارگيرى صادراتى نفت
تا پيش از سال 1346 ه .ش نفت خام از طريق بندر ماهشهر و نفت تصفيه شده از بندر آبادان در ساحل خليج فارس به خارج صادر مىشد، ولى از همان سال به بعد كليه نفت خام جنوب از جزيره خارك از توابع شهرستان بوشهر صادر مىگردد.
با ايجاد تأسيسات بندرى مجهز به لنگرگاههاى مناسب در خارك، اين جزيره هم اكنون به صورت يكى از مراكز مهم بارگيرى صادراتى نفت ايران درآمده است.
نفت خام از طريق لوله به طول 160 كيلومتر به ظرفيت 44 هزار تن در روز كه 37 كيلومتر آن از زير دريا مىگذرد، از مناطق نفت خيز به مخازن نفت در خارك آورده مىشود و پس از بارگيرى از طريق نفتكشها به بازارهاى خارج حمل مىگردد.
مجتمع شيميايى خارك
اين شركت در مهرماه 1345 با مشاركت آموكوانتر ناسيونال آمريكايى تأسيس گرديده است و 50 درصد آن به شركت ملى صنايع پتروشيمى تعلق داشت كه پس از پيروزى انقلاب اسلامى، اين شركت نيز ملى اعلام گرديد. توليدات آن 600 تن گوگرد، 1000 بشكه بنزين و 6000 بشكه گاز مايع در روز مىباشد.
نيروگاه اتمى
نيروگاه اتمى بوشهر بر اساس قرارداد منعقده، در نظر بود در اوايل سال 1362 ه .ش با ظرفيت 2400 مگاوات شروع به كار كند، و اين ظرفيت در پنج سال بعد، با بهرهبردارى نهايى از هر دو واحد نيروگاه تا 20 هزار مگاوات افزايش يابد، ولى تحريم اقتصادى سازندگان و تجاوز عراق به ايران، تكميل و راهاندازى اين نيروگاه را متوقف كرد. اخيرا تلاشهايى به منظور استفاده از آن به وسيله سازمان انرژى اتمى ايران صورت گرفته است.
شركت ملى صنايع دريايى ايران
اين شركت در خردادماه سال 1348 با سرمايه مشترك ايران و آمريكا در بوشهر تأسيس شد و پس از پيروزى انقلاب اسلامى، ملى گرديد.
در حال حاضر شركت مزبور تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازى صنايع ايران قرار گرفته و فعاليتهاى مهم آن به شرح زير است:
ـ ساخت و تعمير انواع و اقسام واحدهاى شناور تا وزن 800 تن.
ـ مونتاژ و ساخت اغلب قسمتهاى تأسيسات چاههاى نفت (دريايى و زمينى)، پايه كوبى، اسكله سازى، سد بندى و كوبيدن پايههاى چراغهاى دريايى.
ـ تعمير هرگونه موتورهاى دريايى و وسايل نقليه سبك و سنگين.
ـ تعميرات برقى واحدهاى شناور.
همچنين اولين كشتى يدك كش و اقيانوس پيما در ايران در سال 1352 ساخته شد. ولى پس از آن، كمبود سفارشات ساخت و فضاى محدود كارگاه و همچنين سفارشات مربوط به تعميرات، امكان توسعه اين واحد را در جهت ساختن كشتى كاهش داد.
با اين حال ساختن يدك كش جزء برنامههاى اين شركت قرار داشته و در حال حاضر يدك كش در آن شركت ساخته مىشود.
بايد خاطر نشان كرد با توجه به نقشى كه صنعت در توسعه روستاها و ساختار اقتصادى ـ اجتماعى جامعه روستايى مىگذرد، جهاد سازندگى در راستاى وظايف خود در اين زمينه براى تسهيل در ارائه خدمات فنى و بازرگانى به صنعتگران روستايى و كاهش هزينههاى زيربنايى نسبت به ايجاد نواحى صنعتى اقدام كرده است كه از آن جمله بايد به ناحيه صنعتى چغادك اشاره داشت كه با اعتبارى بالغ بر 1/93 ميليون ريال در زمينى به وسعت شش هكتار ايجاد شده و در حال حاضر يازده واحد توليدى روستايى در زمينه بيسكويت سازى، سردخانه و عمل آورى محصولات، توليد تريكو و پوشاك در اين ناحيه مشغول فعاليت هستند.
