صنایع دستی در استان گلستان

استان گلستان سابقه‏اى بس ديرينه در توليد صنايع دستى در كشور دارد. در اين ميان اهالى دشت گرگان از گذشته‏هاى دور داراى صنايع دستى بوده كه با آن هم احتياجات خويش را رفع مى‏كرده و هم مازاد آنرا براى فروش به بازارها عرضه مى‏داشته‏اند. از جمله صنايع دستى منطقه صنايع دستى تركمن مى‏باشد كه در نوع خود با ارزش و معرف است و انواع قالى تركمنى با رنگهاى متفاوت و ظرافت خاص خود در اكثر بازارهاى ايران به فروش مى‏رود.

بطور كلى دست بافته‏هاى تركمن را مى‏توان به سه دسته تقسيم نمود:

1ـ دسته بافته‏هايى كه جهت مصارف شخصى بافته مى‏شود (توتليق).

2ـ دسته بافته‏هايى كه جهت فروش به بازار عرضه مى‏شود (ساتليق).

3ـ دسته بافته‏هايى كه از روى نقشه‏هاى شطرنجى نماكارى مى‏گردند (پورى).

زنان تركمن در قالى بافى و نمد مالى و پلاسر بافى مهارت بسيار دارند. اين كار بيشتر اختصاص به زنان جوان دارد و زنان مسن به عنوان راهنمايى در بافت قالى كمك مى‏كند. تعداد نقوش قالى تركمن به بيش از صد نوع مى‏رسد.

ساير صنايع دستى تركمن‏ها عبارتند از: پلاس (گليم)، هال كوچك و هال بزرگ كه براى بستن تن شتر است، نوار حاشيه، خورجين، قارجين (كه نوعى پشتى است)، قاليچه كوچك ديوارى و همچنين گلدوزى و نمد مالى.

علاوه بر اينها سوزن دوزى، قلاب دوزى، چادر شب بافى، پوستين دوزى، زيور آلات فلزى نيز از صنايع دستى مشترك بين تركمن و غير تركمن مى‏باشد.

بطور كلى تا سال 1377 تعداد 574 كارگاه شناسائى شده كه براى 465 كارگاه كارت شناسايى صادر شده است كه از كل كارتهاى شناسايى صادر شده تعداد 245 فقره توسط جهاد سازندگى و 220 فقره توسط مديريت صنايع دستى استان صادر شده است.