رده:آثار و بناهای تاریخی و گردشگری استان کرمانشاه
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
جاذبههاى طبيعى كرمانشاه
سرابها:
الف) سراب نيلوفر: (جاده كرمانشاه ـ كوزران)
ب) سراب ياورى: (جاده كرمانشاه ـ روانسر)
ج) سراب خضرزنده: (سه راه اصلى كرمانشاه ـ سنندج، كيلومتر 18).
د) سراب نوژى وران: در (جاده بيستون ـ سنقر، كيلومتر 15).
ه) سراب بندعلى: (تلاب هشيلان)
و) سراب صحنه.
چشمهها:
1ـ چشمههاى آبگرم تنك حمام: بين سرپل ذهاب و قصر شيرين
2ـ چشمه آب معدنى امام حسن.
غارها:
1ـ غار قورى قلعه: طولانىترين غار ايران است كه بر بالاى كوه قلعه گور واقع در 27 كيلومترى شهرستان پاوه در نزديكى روستاى قورى قلعه مىباشد.
2ـ غار جوجار: واقع در كوه پراو.
3ـ غار عسل: در ديواره كوه بيستون.
4ـ غار كاوات: واقع در شمال روستاى شبانكاره جوانرود.
5ـ غار كبوتر: روستاى ميانراهان.
6ـ غار مردوزان و غار مرخرل و غار انار: در روستاى سنقرآباد بيستون.
7ـ غار حاجى: در روستاى كله جوب دينور.
8ـ غار سيد شهاب: در دهستان ميانراهان.
9ـ غار طويله سوراخ: در روستاى بيلوار قله شاخانى.
10ـ غار كنشت: در روستاى كنشت.
11ـ غار آواز: در دو كيلومترى جاده سنقر به كرمانشاه، روستاى چشمه سهراب.
پاركها:
رديفنوع پاركنام پاركآدرس
1جنگلىبيستونشهرستان كرمانشاه
2شهرىطاق بستان شرقىشهرستان كرمانشاه
3شهرىطابق بستان غربىشهرستان كرمانشاه
4شهرىشهداشهرستان كرمانشاه
5شهرىــشهرستان كرمانشاه
6شهرىوليعصرشهرستان كرمانشاه
7شهرىشهردارىشهرستان كرمانشاه
8شهرىپارك شيرينشهرستان كرمانشاه
9شهرىكودكان خيامشهرستان كرمانشاه
10شهرىميدان بارشهرستان كرمانشاه
11شهرىدرخشانشهرستان كرمانشاه
12شهرىپارك شهرصحنه
13جنگلىجنگلىصحنه
14شهرىپارك شهرسنقر
15جنگلىجنگلىسنقر
16جنگلىجنگلىهرسين
رديفنوع پاركنام پاركآدرس
17شهرىپارك شهرهرسين
18جنگلىجنگلىروانسر
19جنگلىپارك خرمكنگاور
20جنگلىجنگلىاسلام آباد غرب
21جنگلىپارك شهراسلام آباد غرب
22جنگلىجنگلىشهرستان سرپل ذهاب
23شهرىپارك شهرشهرستان سرپل ذهاب
24شهرىپارك شهرشهرستان گيلانغرب
25شهرىپارك شهرپاوه
مأخذ: اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامى، نگاهى اجمالى به موقعيت و امكانات فرهنگى، اجتماعى استان كرمانشاه، ص 25.
جاذبههاى تاريخى:
بقعه سيده فاطمه: جنب ميدان آزادى
مقبره محمدعلى بهبهانى (آل آقا): خيابان آرامگاه
مقبره فاضل طوسى: شهرك كيانشهر
مقبره امام حسن مجتبى عليهالسلام كوچكه: خيابان جليلى.
مقبره مولانا عبدالله بن الحاج محمد تونى بشروى.
مقبره ابودجانه: روستاى ريجاب.
مقبره احمدبن اسحاق: ابتداى جاده سرپل ذهاب به رليره.
مقبره بابا يادگار: روستاى بان زرده.
بقعه اويس قرنى: 45 كيلومترى شمال غرب جاده كرمانشاه ـ پاوه.
مسجد ريجاب.
مسجد جامع كرمانشاه.
مسجد عمادالدوله: در كرمانشاه.
تكيه بيگلربيگى: در خيابان اصلى كرمانشاه.
تكيه معاون الملك: كرمانشاه، خيابان شريعتى، خيابان حداد عادل.
غار پراو
غار بيستون
نقش آنوبانىنى
مجسمه هركول
دكان داود
كتبيه بيستون
معبد آناهيتا
طاق گرا: گردنه پاطاق
طاق بستان: شهر كرمانشاه
پل بيستون: شهر كرمانشاه
كاروانسراى بيستون: شهر كرمانشاه
كاروانسراى ماهيدشت
چهارتاقى (چهار قاپو): قصر شيرين
استان كرمانشاه در سال 1376 داراى پنج هتل دو ستاره، سه هتل يك ستاره و 24 مهمانپذير بوده است. در مجموع اين اماكن داراى 500 اتاق بوده و آماده پذيرايى از گردشگران و ميهمانان بودهاند. تمام اين هتلها و مهمانپذيرها در شهر كرمانشاه واقع هستند.
آثار و بناهاى تاريخى
الف) شهرستان اسلام آباد غرب
ـ تپه چغاگاوانه
اين تپه با ارتفاعى حدود 25 متر در وسط شهر اسلامآباد بين خانههاى مسكونى قرار گرفته است. 109 تپه در ضمن خيابان كشى و خانهسازى از بين رفته و وسعت كنونى آن 10000 مترمربع است. در حفاريهاى تپه اشيائى با خط ميخى بابلى به دست آمده و بناهايى نيز در خاكبردارى تپه كشف گرديده است. با توجه به آثار مكشوفه در اين تپه، مىتوان قدمت آن را بين سده نهم و اواسط سده هفتم قبل از ميلاد تخمين زد.
ـ قلعه يزدگردى
بقاياى يك قلعه بزرگ و مستحكم نظامى كه در محل آن را قلعه يزدگردى مىنامند، در شرق روستاى بان زرده بر فراز يكى از قلل مرتفع كوه دالاهو ديده مىشود. بناى قلعه دوطبقه بوده و هماكنون قسمت بيشتر آن باقى مانده است.
ـ نقارهخانه
نقارهخانه در دو كيلومترى قلعه يزدگردى واقع است. اين بنا متعلق به دوره ساسانى است. نقارهخانه، ديوارهاى برج مانندى كه ظاهرا محل ديدهبانى بودهاند، دارد.
ـ قلعه گَه
قلعه گه يا قلعه كوچك در محلى كه اكنون ابتداى باغهاى ريجاب است، قرار داشته و بقاياى آن ديده مىشود. اهالى محل به نام صاحب آن، قلعه گه جيران مىنامند. هماكنون چند اتاق از طبقه اول و پى قلعه فوقانى به جا مانده است. در اين محل راه ساسانى سابق با شيب ملايمى به سوى قلعه ادامه مىيافت.
ـ گنبد كلايى
گنبد كلايى يا گنبد كربلايى يا آتشگاه، در حدود يك كيلومتر بالاتر از قلعه گه جيران در كنار راه ساسانى قرار دارد. قسمت بزرگى از آتشگاه هنوز باقى مانده است.
ـ مسجد ريجاب
در روستاى شالان ريجاب مسجد مستطيل شكلى قرار دارد. اين بنا پيش از اسلام وجود داشته است و در دوره اسلامى تبديل به مسجد شده است. مردم محل بناى مسجد را به عبدالله بن عمر، فرزند خليفه دوم مسلمانان نسبت مىدهند.
ـ گو شيخ بايزى
در 600 مترى مسجد ريجاب، آتشگاهى وجود دارد كه در داخل آن دو قبر به شيوه اسلامى ديده مىشود. مردم محل بر اينباورند كه يكى از قبرها، متعلق به شيخ بايزى بستانى است.
ـ مقبره ابودجانه
در روستاى ريجاب قبرى قرار دارد كه اهالى محل آن را به ابودجانه صحابى بزرگ پيامبر منسوب مىدارند.
ـ مقبره بابايادگار
مقبره بابايادگار در روستاى بان زرده نزديك قلعه يزد گردى واقع است. اين بقعه از زيارتگاههاى اهل حق مىباشد. بابايادگار از مشايخ اهل حق مىباشد كه طبق اعتقاد دينى آنها كه تناسخ باشد، وى را مظهر روح امامحسين عليهالسلام معرفى مىكنند.
ـ برج ريجاب
برج ريجاب، از بناهاى دوره ساسانى حدود چهارصد مترى جاده ساسانى، در باغ درويش احمدزالى در ابتداى روستاى ريجاب واقع شده است.
ب) شهرستان پاوه، جوانرود و سنقر
ـ مسجد جامع پاوه
مسجد جامع در شمال شهر پاوه در خيابان امام محمد شافعى (رض) قرار دارد. اين مسجد فاقد صحن مىباشد و از يك شبستان مستطيل شكل تشكيل گرديده است. مردم محل، مسجد جامع را به صدر اسلام نسبت مىدهند و بر اين باورند كه در روزگار خليفه دوم، فرزندش عبداللهبن عمر آن را بنا كرده است. مسجد در سال 1365 ه .ش مورد بازسازى قرار گرفته است. ساختمان جديد با استفاده از شيوه و سبك مسجدالنبى در مدينه منوره ساخته شده است. مساحت و زيربناى مسجد جامع قبلى با توابع آن، نزديك به پانصد مترمربع بود؛ ولى ساختمان جديد حدود 1850 مترمربع مساحت دارد.
ـ مسجد حضرت عبدالله
مسجد حضرت عبدالله در ميدان فلسطين قرار دارد و از نظر مصالح ساختمانى و نداشتن صحن، همانند مسجد جامع است.
ـ امامزاده كوسه
امامزاده كوسه در روستاى حجيج در بيست كيلومترى غرب پاوه در كنار رودخانه سيروان قرار دارد.
ـ سنگ مذبح در روانسر
در بالاى «سرآب قره سو» در پاى كوهى كه در ضلع شرقى آن دخمه مادها حجارى شده است، تخته سنگى دايره شكل به قطر 24/1 مترو ضخامت 60 سانتى متر ديده مىشود كه در زير درخت بيدى قرار گرفته است، شكل ظاهرى سنگ نشان مىدهد از آن براى مذبح استفاده مىكردهاند.
ـ بقعه مالك
بقعه مالك در شهر سنقر و به فاصله يك كيلومترى مركز شهر بر روى تپهاى ساخته شده است. مردم محل اين بقعه را به مالك اشتر نسبت مىدهند. اين در حالى است كه مالك اشتر در راه مصر، به وسيله عوامل معاويه، مسموم و شهيد گرديد.
ـ قرآن سياه محمد ميرعبدلى
در روستاى ميرعبدلى از توابع بخش باينگان پاوه، قرآنى وجود دارد كه قدمت آن به گفته اهالى محل به حدود سيصدسال پيش مىرسد.اين قرآن ازسوى اهالى به شدت حفاظت و بسيارى به آن اعتقاد عميق دارند.
ج) شهرستان سرپل ذهاب
ـ نقش آنوبانىنى
در سينه تخته سنگهاى كوه، در ارتفاع حدود 35 مترى، در محلى موسوم به ميان كل سرپل ذهاب، چند نقش برجسته وجود دارد. اين نقوش عبارتند از: 1ـ آنوبانىنى، پادشاه لولوبىها. 2ـ نقش برجسته كتيبه دار، پادشاهى را نشان مىدهد كه سلاحى در دست دارد و پاى خود را روى نعش دشمن قرار داده است. 3ـ نقش برجسته، كه پادشاهى را با يك ربالنوع نشان مىدهد. اين نقوش مربوط به دوره لولوبىها مىباشند.
ـ دكان داود
در سه كيلومترى جنوب شرقى سرپل ذهاب در دامنه كوه دخمهاى است كه در ميان اهالى محل به دكان داوود شهرت يافته است و از مكانهايى است كه طوايف اهل حق آن را متبرك مىدانند و در بعضى اوقات در آنجا اجتماع مىكنند.
ـ قلعه مريم
قلعه مريم يا شكر بانو در سرچشمه رودخانه قرهبلاغ قرار دارد و مردم محل بر اين باورند كه اين قلعه را خسرو پرويز براى شكربانو، همسر خود ساخته است.
ساير آثار
ـ زيج منيژه
يا قلعه منيژه در جنوب شرقى كل داود در ابتداى دشت قلعه شاهين.
ـ قلعه شاهين
در روستاى سراب قلعه شاهين، هجده كيلومترى راه فرعى منشعب از جاده اصلى كرمانشاه ـ قصرشيرين.
ـ زيحگه سراب
در نزديكى روستاى سراب قلعه شاهين.
ـ نقاره كوب
در روستاى نقاره كوب در چهار كيلومترى روستاى سراب قلعه شاهين.
ـ جاده باستانى
سنگ چين راهى كه از يك سو زيجگه سراب را به نقاره كوب و از سوى ديگر به زيج منيژه و قلعه منيژه مىپيوندد هم اكنون موجود است.
ـ تپه سراب ذهاب
تپه سراب ذهاب در روستاى سراب ذهاب در دوازده كيلومترى سرپل ذهاب.
ـ آتشگاه سراب ذهاب
در شمال شرقى تپه سراب ذهاب واقع است.
ـ نهر ولاش
در روستاى نوشيروان. مسافتى را كه نهر ولاش طى مىكند 36 كيلومتر است. آثار باستانى اين نهر اكنون در حدود شش متر سنگچينى است كه در كمال مهارت ساخته شده است.
ـ برج ولاش
در فاصله 150 مترى نهر ولاش، در شمال روستاى نوشيروان. ابعاد اين برج باستانى 25 × 25 متر بوده و ضخامت ديوار آن 110 سانتيمتر است.
ـ آتشكده كويك
در گورستان روستاى كويك ميل صفى.
ـ مقبره احمد بن اسحاق
در ابتداى جاده سرپل ذهاب به ديره. وى از محدثان بزرگ شيعه و از بزرگان اهل قم و از خواص امام حسن عسگرى بوده و مسجد امام قم را به فرمان امام حسن عسكرى بنا نموده است.
د) شهرستانهاى قصرشيرين و گيلانغرب
ـ چهار قاپو
چهار قاپو يا چهاردر (چوار كپى) بناى آتشكدهاى از دوره ساسانى مىباشد كه با سنگ نتراشيده و ملات ماسه و آهك ساخته شده است.
ـ كاخ ساسانى قصر شيرين
ويرانه چندكاخ ساسانى وآثار تاريخى ديگرى كه حاكى ازآبادانى اين محل دردوره ساسانى مىباشدباقى مانده است.مجموعه بقاياى اين ساختمانها به نام عمارت خسروى شهروبناى آن به خسروپرويزمنسوب است.
ـ حوش كورى حوش كورى، (حوش كرى، حوش گورى، حوش گبرى) در شمال شهر قصر شيرين قرار دارد. ساكنان محل آن را طويله شاهنشاهى ناميدهاند.
ـ بناى اشكانى
در پنج كيلومترى شهر قصرشيرين نزديك نهر شاهگدار در طرف راست جاده، سنگهاى تراشيده بزرگى كنار يكديگر قرار گرفتهاند. اين سنگها باقى مانده بناى عظيمى به طول و عرض 60 × 100 متر مىباشد.
ـ كاروانسراى قصرشيرين
كاروانسراى شاهعباسى در شهر قصرشيرين قرار دارد و متعلق به دوره صفويه است. اين كاروانسرا در جنگ تحميلى دچار خسارت شد و در سال 1370 به ترميم آن پرداختند.
ـ تاق فرهاد
در روستاى شلين دهستان ديره بخش مركزى گيلانغرب، دخمهاى از روزگار مادها به جامانده كه اهالى به اختلاف آن را فراكن يا تاق فرهاد مىنامند.
ه) شهرستان كرمانشاه
موزه
مجموعه تكيه معاون الملك يكى از بناهاى تاريخى و مذهبى دوره قاجاريه است. اين بنا از سه بخش اصلى به نامهاى حسينيه، زينبيه و عباسيه تشكيل شده است. بخش عباسيه با ديوارهاى كاشيكارى و منقوش به تصاوير علماء، عرفا، دانشمندان، شعرا و شاهان شامل دو طبقه است كه طبقه دوم آن به موزه مردم شناسى اختصاص يافته است. اين بنا در خيابان شريعتى، خ شهيد حداد عادل واقع شده است.
ـ طاق بستان
در پنج كيلومترى شمال شرقى شهر كرمانشاه.
ـ ديوار خسرو
ديوار عظيمى در نزديكى طاق بستان.
ـ قلعه چهار زبر
در روستاى چهارزبر عليا از توابع دهستان ماهيدشت.
ـ پل كهنه
از دوره صفويه بر روى رودخانه قره سو، در مدخل كرمانشاه قديم نزديك روستاى مرادآباد كنونى ساخته شده است.
ـ مسجد فيض آباد
در ميدان جليلى كرمانشاه.
ـ مسجد جامع كرمانشاه
بوسيله حاج على خان زنگنه در سال 1196 ه .ق ساخته شده است.
ـ مسجد دولتشاه
در كنار ديوانخان كرمانشاه بوسيله محمدعلى ميرزاى دولتشاه حاكم كرمانشاه در بين سالهاى 1237ـ1221 ه .ق ساخته شده است.
ـ مسجد شاهزاده
در اراضى معروف به چهارباغ به وسيله دولتشاه احداث شده است.
ـ مسجد حاج شهباز خان
در سال 1235 ه .ق به وسيله شهباز خان بنا گرديده است.
ـ مسجد معتمد
در زمان سلطنت محمدشاه قاجار بوسيله معتمدالدوله والى كرمانشاه بنا گرديده است.
ـ مسجد عماد الدوله
در سال 1285، عماد الدوله والى غرب آن را بنا كرده است.
ـ حسينيه امام جمعه
در كوچه امام جمعه و قدمت آن به حدود صد سال مىرسد.
ـ حسينيه آيت الله جليلى
در سال 1277 ه .ق بنا گرديده است.
ـ حسينيه رئيس العلماء
بانى آن رئيس العلماء و نزديك حسينيه امامجمعه است.
ـ تكيه بيگلر بيگى
در كوچه صارم الدوله واقع گرديده و از نفايس آينه كارى كرمانشاه به شمار مىرود.
ـ بقعه سيده فاطمه
نزديك راه طاق بستان جنب گاراژها، از مراكز زيارتى و تجمع بانوان است.
ـ مقبره فاضل تونى
نزديك پل كهنه كرمانشاه.
ـ سر قبر آقا
مقبره آقا محمد على بهبهانى، از علماء بزرگ دوره قاجاريه مشهور به آل آقا در راه مصلى واقع شده است.
ـ زيارتگاه ويسالقرنى
مقبرهاى منسوب به اويس قرنى در كوه پيشه كوه در نزديكى كرمانشاه واقع شده است.
و) شهرستان هرسين
ـ تپه چياخزينه
در روستاى قيسوند كه در آن آثار تمدن هزاره هفتم تا هشتم قبل از ميلاد يافت شده است.
ـ دخمههاى ده نو اسحاقوند
سه دخمه در كنار هم بر صخره كوه كنده شدهاند كه از دوره مادها برجاى مانده است.
ـ تخت شيرين
در سه كيلومترى شمال روستاى سرماج حسينخانى قرار دارد.
ـ قلعه هرسين
در جنوب شرقى ميدان شاه سابق شهر هرسين از بقاياى قلعه ساسانى برجاى مانده است.
ز) شهرستان صحنه
ـ دخمه بزرگ دربند
بر بدنه كوه شوق على كه در شمال شهر صحنه قرار دارد، واقع شده است.
ـ دخمه كوچك دربند
كه در سمت راست دخمه بزرگ قرار گرفته است.
ـ سنگ نبشته
در حد فاصل دخمه بزرگ و دخمه كوچك در بند صحنه، عبادتگاهى است كه به اهل ايمان تعلق دارد و در داخل آن سنگ نبشتهاى متعلق به سال 1324 ه .ق، وجود دارد.
ـ تخت تيمور
در شمال شهر صحنه قرار دارد و از زيارتگاههاى مورد احترام مردم صحنه به ويژه اهل حق است.
ـ قلعه هجير
آثار ديوارهاى قلعه قديمى هجير يا هژير بر قله كوه هژير.
ـ فراتاش
اتاق فراتاش يا فرهاد تراش بر كمر كوهى كه ميان روستاهاى حسينآباد و ميان راهان واقع است قرار دارد.
ـ شهر قديمى دينور
بقاياى اين شهر قديمى، ميان روستاهاى زيبا جوب و شيرخان قرار دارد.
ـ قلعه مروان
در شمال شرقى كندوله.
ـ كوه بهستان يا بيستون
در 25 كيلومترى جاده كرمانشاه ـ همدان.
ـ غار بيستون
در 200 مترى نقش تاريخى داريوش هخامنشى.
ـ تپه نادرى
در 2 كيلومترى شرق بيستون.
ـ مجسمه هركول
در دامنه كوه بيستون نقش مردى نيرومند و عريان ديده مىشود.
ـ پل خسرو
بر سر راهى قديمى كه از بيستون به تخت شيرين و سرماج مىرود قرار دارد.
ـ پل صفوى يا پل بيستون
بر روى دينور آب بر سر راه صحنه كرمانشاه قرار دارد.
ـ كاروانسراى شاه عباسى
در جنوب غربى روستاى بيستون واقع شده و ظاهرا در زمان سلطنت شاه عباس اول (1038ـ996 ه .ق) ساخته شده است.
ـ نقوش و كتيبه داريوش
كتيبه بيستون از مفصلترين نوشتههايى مىباشد كه بر روى كوه كنده شده، اين كتيبه در جهان بىنظير است و به سه زبان فارسى باستان، عيلامى و بابلى نوشته شده است.
ح) شهرستان كنگاور
ـ گودين تپه
ناحيه وسيعى در دوازده كيلومترى جنوب شرقى كنگاور است كه تمدنهاى گوناگونى را در خود جاى داده است.
ـ معبد آناهيتا
ساختمان معبد آناهيتارا به دوره اشكانيان نسبت مىدهند.اين معبد بين راه همدان و كرمانشاه واقع شده است.
ـ بقعه شاهزاده محمد ابراهيم
در كنار معبد آناهيتا قرار دارد.
ـ مسجد امامزاده
در شمال غربى بقعه شاهزاده ابراهيم واقع شده است.
ـ قلعه سارى اصلان
در شمال شهر كنگاور قرار دارد.
ـ مسجد جامع كنگاور
در محله پشت قلعه كنگاور قرار دارد.
ـ كاروانسراى شاه
در محله پشت قلعه كنگاور در شرق بناى مسجد جامع بوده كه اكنون تخريب شده است.
ـ كاروانسراى شاه عباسى كنگاور
در محله گرگون نزديك مسجد جامع واقع بوده است.
ـ تپه شل مران
در دو كيلومترى غرب كنگاور، دو تپه سنگى به فاصله 500متر از يكديگر قرار دارند.
ـ تپه گورى يا تپه گبرى
در غرب روستاى شش يكان واقع شده است.
ـ امامزاده سيد جمال الدين فرزند امام صادق عليهالسلام
در روستاى فش بلوك قرار دارد.
ـ پل صفوى كوچه
در شمال روستاى كوچه گودين در دوره شاه عباس صفوى بنا شده است.
ـ امامزاده باقر
در روستاى گودين دهستان كنگاور قرار دارد.
این رده در حال حاضر حاوی هیچ صفحه یا پرونده‌ای نیست.
