ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

دانشمندان حوزه و دانشگاه استان زنجان

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

زين الدين زنجانى

زين الدين ابو مظفر بن سيدى زنگانى، اديب و وزير دوره سلجوقى است. از سال تولد او اطلاعى در دست نيست. احتمالاً تحصيلات مقدماتى را در زنجان گذرانده باشد. در اوايل زندگانى مدتى در خدمت خليفه عباسى، مسترشد، بود. بنابراين شايد بتوان گفت كه در اوايل قرن ششم و يا اواخر قرن پنجم متولد شده است.

در سال 529 ه .ق مستوفى والى آذربايجان (جاولى جاندار) شد.

در سال 549 ه .ق زين الدين از دربار سلطان محمد سلجوقى رو گردان شده و به سلطان ملك شاه دوم در خوزستان پناهنده شود و سلطان ملك شاه او را وزير خود نمود.

او در زمان سلطان سليمان سلجوقى، مشرف وزير سلطان و صاحب ديوان اشراف گرديد. پس از سه سال از مقامش عزل شد. پس از آن به نديمى شهاب الدين وزير و عزالدين صنمار كد خدا رفت.

زين الدين در انواع علوم و فضل و ادب دست داشت. اشعار و رسايل او مشهور بود و داراى چند تصنيف بوده است. ولى از اين چند تصنيف و اشعار مشهور به جز 3 بيت فارسى و 6 بيت عربى و نامى از كتابهاى «ذره الشاق» و «التوسل» اثرى به دست نرسيده است. وى تا سال 580 ه .ق زنده بوده است. ولى از تاريخ مرگ او اطلاعى در دست نيست.

ابيات فارسى باقى مانده از او عبارتند از:

تو اين شطرنج نغز اختران بين كه با دولت به بازى درفتادند ز طغرايى و شيخ خرقانى دو خر در خانه اسبان نهادند

ميرزا آقا زنجانى

ميرزا آقا جان از مردم زنجان و از خطاطان نستعليق و كتيبه نگار در تهران ساكن بوده است. ايشان در دستگاه ميرزا على اصغرخان امين السلطان اتابك به تعليم او و برادرش امين الملك و ديگر خاندانش اشتغال داشت.

اتابك در عماراتى كه در قم و مشهد مقدس رضوى داشت براى كتابت كتيبه‏ها از او استفاده كرده است.

آن چه از شواهد و قرائن مشهود است او در بين سالهاى 1286ـ1307 در قيد حيات بوده است و در تمام مدت عمر خويش مشغول به خوش نويسى بوده است. آثارى چند را به او نسبت مى‏دهند كه بعضى از آنها عبارتند از: كتيبه سردر كوچك ورودى صحن جديد آستانه حضرت معصومه عليه‏السلام كه رقم آن ميرزا آقا يعنى 1304 مى‏باشد، كتيبه گرداگرد صحن جديد در آستانه مقدسه حضرت معصومه عليه‏السلام به طول 258 و عرض 60 سانتى متر شامل اشعارى از فتح خان شيبانى با رقم ميرزا آقا 1303، كتيبه روى سنگ مرمر در دارالحفاظ آستانه مقدسه رضوى شامل اشعار قاآنى با تاريخ 1296، كتيبه روى در طلا در آستانه مقدسه رضوى با تاريخ 1268.

ميرزا احمد زنجانى

حاجى ميرزا احمد نجفى زنجانى معصومى استاد خط نسخ و ثلث در سال 1283 ه .ش در شهر زنجان چشم به جهان گشود و در سن سيزده سالگى به هنر خط و خوش نويسى روى آورد.

وى در مدرسه مرتضويه نجف اشرف به تحصيل پرداخت و همزمان با تحصيل علوم دينى هنر خطاطى و خوش نويسى را نيز ادامه داد.

وى نوشتن خط‏هاى مختلف را نزد اساتيد مشهور آن عصر به خوبى فرا گرفت و از ويژگى‏هاى بارز و استثنائى استاد زنجانى تحرير يازده نوع خط مثل: نسخ، ثلث، نستعليق، رقعه، رقاع، شكسته، ريحانى، ديوانى، جلى، طغرا و كوفى بود كه با مهارت كامل اين خطوط را تحرير مى‏كرد.

استاد زنجانى در حدود 110 مجله كتاب بزرگ و كوچك و پنج نسخه قرآن كامل به خط خود نوشت و حدود 250 كتيبه براى مساجد، تكايا و آثار باستانى از وى به يادگار مانده است كه از جمله مشهورترين آنها كتيبه امام رضا عليه‏السلام، كتيبه مسجد آئينه قم، كتيبه دانشگاه تهران، قرآن چاپ اميركبير مى‏باشد. استاد ميرزا احمد در سال 1361 ه .ش در گذشت.



منابع