جشن‌ها و اعیاد در استان مازندران
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
عيد فطر
بر اساس يكى از سنتهاى رايج، معمولاً مردم در آخرين شب از ماه مبارك رمضان نزد امامان جماعات مساجد و نمايندگان مراجع عالى قدر رفته و از آنان رؤيت هلال ماه شوال را استفتاء مىكنند كه پس از شنيدن جواب مثبت و مسلم شدن حلول عيد سعيد فطر با پخش خرما و شيرينى بين مردم به استقبال عيد سعيد فطر مىروند. از فضيلتهاى شب و روز عيد فطر، قرائت دعاهاى ختم قرآن، وداع ماه مبارك رمضان، دعاى ابو حمزه ثمالى، شب زندهدارى و انجام اعمال ويژه شب عيد فطر است.
روز آخر ماه رمضان يعنى شب عيد فطر مردم به زيارت اهل قبور مىروند و براى اموات خود خيرات مىدهند. ديدن هلال ماه شوال و اثبات عيد از اهميت ويژهاى برخوردار است. با اينكه امروزه خبر رؤيت هلال از طريق صدا و سيما اعلام مىشود، ولى باز هم مردم سعى مىكنند خود هلال را ببينند.
روز عيد فطر جشن عمومى مسلمانان است و مردم اين سامان هم از كوچك و بزرگ به سمت محلهاى برگزارى نماز به راه مىافتند و سعى مىكنند در مراسم نماز شركت كنند.
در روز عيد فطر افراد سعى مىكنند با رفتن به خانه يكديگر و تبريك عيدفطر و دعا براى قبولى اعمال، با كسانى كه كدورتى دارند، آشتى كنند، گروهى از مردم به ويژه معتمدان و بزرگترها نيز سعى دارند كه اختلافات و كدورتهاى بين افراد جامعه را از بين ببرند. جشن رسمى يك روز برگزار مىشود، ولى تا دو سه روز تبريك گويى و دعا براى قبول اعمال ماه رمضان ادامه دارد.
يكى ديگر از رسمها و آداب رفتن دامادها به خانه پدرزن مخصوصا اگر سال اول ازدواج باشد، است. همچنين همه سعى مىكنند روز عيد فطر خانه پدر و مادر خود سربزنند و اين جزء رسوم است.
از جمله آداب ديگر هديه بردن دامادها در شب عيدفطر براى نامزدهاى خود است. دادن زكات فطره براى مردم به قدرى مهم است كه حتى كسانى كه روزه هم نگرفتهاند و حتى شايد اعتقاد چندانى به روزه نداشته باشند، زكات فطره را مىدهند. فقرا و مستمندان هم ولو خود زكات فطره مىگيرند، در دادن فطريه اصرار دارند.
جشن نيمه شعبان (شب برات)
شكوه جشن نيمه شعبان يعنى جشن ميلاد منجى عالم بشريت حضرت مهدى(عج) خيره كننده است. همه سعى مىكنند به نحوى در اين جشن شركت كنند. مردم معتقدند كه خداوند در اين شب مبارك به حرمت امام زمان، آرزوهاى به حق آنان را برآورده مىكند. شب برات بر طبق روايات، افضل شبها، پس از شبهاى قدر است و دعا به پيشگاه حضرت حق تعالى از بركات اين شب عزيز است. در اين شب خيرات نيز معمول است و مردم استان با خيرات دادن نان، خرما، نانهاى قندى، كلوچه، بولكى، شيرمال، حلوا، چاى، شير، شيرينى و... تولد حضرت صاحب الزمان(عج) را گرامى مىدارند.
خيابانها و كوچهها چراغانى مىشود و در خيابانها مردم شربت، شيرينى و شكلات تعارف مىكنند. صداى سرود و مديحه سرايى از هر كوى و برزن و مساجد و اماكن مذهبى به گوش مىرسد. مردم به خانه علما و روحانيون بزرگ مىروند، به ويژه اگر آن روحانى از سادات باشد. بعضى به عنوان نذر و غيره مولودىخوانى در منازل برگزار مىكنند. رفتن سرقبر شهدا و اهل قبور نيز شب نيمه شعبان در بعضى نقاط رسم شده است.
هفده ربيعالاول
جشن ميلاد رسول گرامى اسلام حضرت محمّد صلىاللهعليهوآلهوسلم و امام صادق عليهالسلام مورد توجه همه مسلمانان و مردم اين استان است. هفته وحدت كه بين 12 ربيع و 17 ربيع در مورد ولادت پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآلهوسلم است، گرامى داشته شده و مردم سعى مىكنند در اين مراسمها شركت نمايند. با توجه به اينكه 17 ربيعالاول اولين جشن مهم و مناسبت شادىآفرين بعد از عزادارى دو ماه محرم و صفر است، بسيارى از عروسىها در اين ايام انجام مىشود.
جشن ميلاد حضرت فاطمه عليهاالسلام
برگزارى جشنهاى تولد حضرت فاطمه عليهاالسلام (روز زن و روز مادر) و تولد اميرالمؤمنين عليهالسلامو تولد امام رضا عليهالسلام در شهرها مورد توجه است. روز تولد حضرت فاطمه عليهاالسلام به عنوان روز مادر و روز زن اخيرا خيلى مورد توجّه قرار گرفته است و همه سعى مىكنند هديهاى براى مادران و همسران تهيه كنند. علاوه بر آن روز تولد حضرت على عليهالسلام به عنوان روز پدر نيز در سالهاى اخير اهميت يافته و بچهها و خانمها سعى مىكنند هديهاى براى پدر خانواده تهيه كنند.
عيد غدير
روز نصب امام على عليهالسلام به عنوان ولى و امام مؤمنان در ميان شيعيان از اهميت خاصّى برخوردار است. صبح روز عيد مردم دسته دسته به خانه فرزندان اهلبيت عليهمالسلام يعنى سادات مىروند و اين عيد سعيد را به آنان تبريك مىگويند. در بسيارى از مساجد و محافل دينى هم مراسم جشن برگزار مىشود. بسيارى از مردم سعى مىكنند عروسى دختران و پسران خود را در شب و روز اين عيد قرار دهند. گرفتن عيدى و چيزى كه آن را متبرك مىدانند از سادات براى مردم خيلى مهم است و حتى بعضى آن را تا سال بعد نگه مىدارند.
عيد قربان
چند روز قبل از عيد قربان جنب و جوشى بين مردم احساس مىشود. عدهاى به فكر خريد گوسفند قربانى و عدهاى كه ناتوان از خريدند به فكر پيدا كردن شريك مىافتند. روز عيد مردم كارد و چاقوى ذبح گوسفند را به منزل روحانى يا ملاى محل مىبرند تا دعاى قربانى را روى آن بخواند و بعد گوسفند را قربانى مىكنند.
بيشتر گوشت در ميان مردم تقسيم مىشود و بخش ناچيزى را براى خود مىگذارند. حتى كسانى كه توان خريد گوسفند ندارند، خروسى را قربانى مىكنند.
يكى از رسمهاى متداول كه هنوز هم انجام مىشود، عيدى بردن (كه گاهى گوسفند نيز مىباشد) داماد براى خانواده عروس است. البته اين رسم قبل از انجام عروسى است. فرزندان و دامادها در روز عيد قربان به ديدن پدر و پدر خانم مىروند و مراسم عيد را در كنار هم برگزار مىكنند.
سفرههاى نذرى
در استان مازندران به ويژه سارى، زنان به مناسبتهاى مختلف سفرههاى نذرى مىگسترانند كه برخى از آنها عبارتند از:
سفره حضرت ابوالفضل عليهالسلام
به سر اين سفره علاوه بر شمع، ماست، حلوا، خرما، شيرينى، ميوه، عدس پلو و آش گذاشته مىشود و روضه حضرت ابوالفضل را مىخوانند.
سفره حضرت امام زمان(عج)
ر روى اين سفره چهارده قرص نان، چهارده سير خرما و چهارده شمع قرار مىدهند.
سفره حضرت موسى بن جعفر عليهالسلام
اين سفره اختصاص به روز چهارشنبه دارد و حاوى 7 عدد شمع و 7 سير خرما مىباشد.
سفره حضرت فاطمه عليهاالسلام
اين سفره اختصاص به روز وفات حضرت فاطمه عليهاالسلام دارد و حاوى نان، خرما، شمع و ميوه فصل مىباشد. حضور غير زنان بر سر اين سفره ممنوع است.
سفره حضرت على عليهالسلام
بر سر اين سفره نان، خرما، آش، شير برنج و شمع مىگذارند.
سفره حضرت رقيه عليهاالسلام
اين سفره حاوى خرما، سبزىهاى خوردنى، شمع و حلوا است.
سفره بى بى جور
اين سفره از متداولترين سفرههاست و بر روى آن پنج كاسه آش، شير برنج و پنج قرص نان و پنج سير خرما قرار مىدهند. جنس مذكر و زن حامله (كه شايد جنين او پسر باشد) حق شركت بر سر اين سفره را ندارند.
سفره حضرت زين العابدين عليهالسلام
بر سر اين سفره چهار قرص نان، چهار سير خرما و چهار عدد شمع مىگذارند.
جشن نوروز
برگزارى مراسم نوروزى امروزه را پنجه و چهارشنبه آخر سال آغاز و در سيزده بدر پايان مىپذيرد. قبل از فرا رسيدن نوروز يكسرى جشن‌ها و مراسمى برگزار مىشود كه مقدمه و پيش در آمدى براى نوروز مىباشند.
از آداب و رسوم كهن پيش از نوروز مىتوان از پنجه، چهارشنبه سورى و خانهتكانى و كاشتن سبزه ياد كرد.
بنابر سال نماى كهن ايران، هر سال 12 ماه و هر ماه 30 روز دارد و پنج روز باقى مانده سال را پنجه يا خمسه مسترقه مىنامند. يكى از مراسم اين پنج روز اجراى برنامه مير نوروزى بوده است.
اين رسم كم و بيش در مازندران رايج است. مير نوروز با رفتن به تك تك خانهها و خواندن اشعارى آمدن بهار را نويد مىدهد. نوروز خوانها به صورت يك نفره و دو نفره با پوشيدن لباسهاى رنگارنگ و تازه به روستاهاى همجوار مىروند. موضوع نوروز خوانى با وصف ائمه عليهالسلام آغاز مىشود. پس از آن طبيعت به صورت زيبا توسط مير نوروز وصف مىشود. اسم صاحبخانه و پسرانش را در اشعار را در اشعار خود مىگنجانند و عيدى مىگيرند.
در برخى نواحى استان مثل كند لوس، يك ماه به عيد نوروز مانده، چوپانان شب هنگام در خانهها مىروند و مژده آمدن بهار را مىدهند. آنها زنگولهاى بدست مىگيرند و با به صدا در آوردن آن وارد محله شده و دَرِ خانهها با آهنگى مخصوص اشعارى را به مناسبت فرا رسيدن عيد نوروز مىخوانند و از صاحب خانه مژدگانى دريافت مىكنند.
يكى ديگر از آئينها نوروزى، مراسم چهارشنبه سورى است. برگزارى چهارشنبه سورى به اين صورت است كه شب آخرين چهارشنبه سال (نزديك غروب آفتاب روز سهشنبه) مردم در بيرون از خانهها در محيطى مناسب آتشى مىافروزند و اهل خانه به خصوص جوانان از روى آن مىپرند و با گفتن «زردى من از تو، سرخى تو از من» بيمارىها و ناراحتىها و نگرانىهاى سال كهنه را به آتش مىسپارند تا سال نو را با شادى آغاز نمايند.
در كلاردشت به چهارشنبه سورى، «كل چارشمه» مىگويند و اين مراسم را برگزار مىكنند.
آئين چهارشنبه سورى در شهرهاى چالوس و بابل و رامسر نيز رايج است.
مردم بابل روز چهارشنبه آخر سال آش مىپزند و با خيرات آن بين مردم به پيشواز سال جديد مىروند. در اين روز عدهاى از بانوان با داشتن يك جلد قرآن مجيد و كليدى در دست در كوچه و معابر فال گوش ايستاده و از بين سخنان عابران خوش يمنى سال جديد را پيش بينى مىكنند.
يكى ديگر رسوم قبل از نوروز، سنت خانه تكانى است. مراسم خانه تكانى سه تا چهار هفته طول مىكشد و تمامى وسايل و در ديوار منزل جابجا و تميز و تعمير مىگردند و دوباره درجاى خود قرار مىگيرند. مردم مازندران نيز همچون ساير مردم ايران با سنت خانه تكانى و خريدهاى معمول شب عيد به پيشواز سال جديد مىروند.
يكى ديگر از رسوم و باورهاى كهن هنگام سال تحويل نشستن بر سر سفره هفت سين مىباشد. در مازندران به هنگام تحويل سال اعضاء خانواده دور سفره هفت سين جمع مىشوند. در آغاز سال نو برگ سبزى بر بالاى در اتاق نصب مىكنند و به نشانه سرسبزى، برگ تا پايان تعطيلات نوروز در محل خود قرار دارد.
در بابل در نخستين ساعتهاى تحويل سال نو، عدهاى از مردم به گلزار شهدا و قبر اموات خود مىروند و شاخههاى گلى را بر مزار شهدا مىگذارند و بر سر قبر اموات نيز شمع روشن مىنمايند.
يكى ديگر از مراسمى كه در هنگام حلول سال نو برگزار مىشود مراسم «سال مج» است. در برخى از مناطق مثل كلاردشت به اين مراسم «مادر مه» گويند. سال مج يا مادر مه به اين شكل است كه ابتدا نام چند كودك يا نوجوان خانواده را انتخاب و با استخاره از قرآن مجيد نام هر يك كه خوب آمد به عنوان سال مج انتخاب مىگردد.
اين فرد به محض تحويل سال نو بايستى حاوى قرآن مجيد، سبزه، شيرينى و يك ظرف پر آب قبل از ديگران واردخانه مىشود و در گوشه اطاقها از آن آب مىريزد و به اين ترتيب سالى پربار و پر بركت براى خانواده به ارمغان مىآورد. معمولاً به كسى كه به عنوان سال مج انتخاب مىشود، تخم مرغ رنگ شده و هداياى ديگرى داده مىشود. هر خانواده يك نفر را به عنوان سال مج انتخاب مىكند.
پوشيدن لباس نو يكى ديگر از آئينهاى نوروزى است. تهيه لباس نو براى سال تحويل فقير و غنى را به خود مشغول مىدارد. مردم اعتقاد دارند كه بايد از درختان بياموزيم. همانگونه كه درختان با آمدن بهار لباس نو مىشوند، ما نيز بايد لباس نو به تن كنيم كه توأم با شگون شادمانى و آرامش است.
عيدى دادن و عيدى گرفتن، عيادت و دلجويى از بيماران و مسافرت به اماكن متبركه و مذهبى و سياحتى كشور از ديگر مراسم عيد نوروز مىباشد.
يكى ديگر از سنتهاى نوروزى ديد و بازديد است. در مازندران معمولاً دو روز اول سال، ديد و بازديد روانه است، به همين دليل زنان در خانه مىمانند تا وسيله پذيرايى از مهمانان را فراهم كنند. در اين ديد وبازديد، رسم بر اين است كه ابتدا كوچكترها به ديدن بزرگترها بروند. سپس بزرگتر به ديدن كوچكترها مىآيند.
اهالى روستاها همه به ديدن يكديگر مىروند و اگر هم كدورتى در بين باشد، سعى مىكنند از بين ببرند. ريش سفيد و چند نفر از بزرگان محل، يكى از دو طرف خصومت و دعوا را كه كوچكتر است با خود به منزل ديگر مىبرند، تا آنها در حضور همه با هم آشتى كنند.
يكى از ديگر از رسومات رفتن دامادها به منزل پدرخانم است. سال اول ازدواج از نظر مردم نوعى وجوب تلقى مىشود، آن هم در روز اوّل سال، امّا سالهاى بعد روزهاى دوم و سوم به خانه پدرخانم مىروند.
اما نودامادهاى عروس نكرده، بايد با دستى پر (لباس براى نامزد و مقدارى شيرينى) به خانه پدرخانم بروند.
در بعضى مناطق طى يك مراسم رسمى خانواده داماد شب قبل از عيد نوروز هدايايى را به منزل عروس مىبرند. يكى دو شب قبل از عيد رسم است كه مردم به زيارت اهل قبور مىروند و براى اموات خود فاتحه خوانده و خيرات مىدهند.
در بعضى نقاط حتى مراسمى به عنوان «پيش عيدى» در منازل برگزار مىشود و چند نفر را دعوت مىكنند تا براى اموات آنها قرآن بخوانند و با شام از آنها پذيرايى مىشود. مازندرانىها اعتقاد زيادى به امامزادهها و زيارت دارند. لذا مردم سعى مىكنند در ايام نوروز حتما به زيارت يكى دو تا از امامزادهها بروند.
سيزده بدر
سيزده بدر رسم و آئينى است كه در بين همه قشرهاى اجتماعى عموميت دارد. در روز سيزده فروردين، مردم ايران معتقدند كه بايد از خانه بيرون رفت و به باغ و كشتزار رو آورد و به اصطلاح نحسى روز سيزده را بدر كرد. خانوادهها در اين روز به صورت گروهى غذاى ظهر را آماده كرده و همچنين آجيلها و خوردنىهاى سفره هفت سين را با خود برداشته و به دامن صحرا و طبيعت مىروند و سبزه هفت سين را با خود برداشته و به آب روان مىاندازند.
مردم استان مازندران نيز روز سيزده فروردين را در جنگلهاى استان و در سواحل دريا و رودخانههاى استان سپرى مىكنند و با سپرى كردن اين روز خود را براى فعاليت و آغاز كار مجدد آماده مىنمايند.
در يكى از روستاهاى كلاردشت به نام ولوال، تمامى اهالى در دامنه كوهى به نام «ازو» جمع مىشوند و در آنجا با ساز و نواهاى سنتى همه اهالى سرگرم مىشوند.
مردم بابل در روز سيزده به كنار رودها و جنگلها مىروند و سبزه هفت سين را در آب مىاندازند و صرف كاهو با سركه از آداب اين روز است.
آئين سنتى 26 عيد ماه
آئين ويژه سنتى 26 عيد ماه همه سال در تاريخ 28 تير ماه در امامزاده حسن و امامزاده عبداله بند پى بابل برگزار مىشود. اين مراسم به جشن مردگان نيز معروف است. اين مراسم با كشتى محلى لوچو بين پهلوانان بند پى و سواد كوه همراه است. اين مراسم به مناسبت پيروزى فريدون بر ضحاك همه سال در اينجا برگزار مىگردد.
همه ساله در چنين روزى كشتى گيران بند پى و سواد كوه در محوطه امامزاده حسن گرد هم مىآيند و با برگزارى مسابقات كشتى محلى لوچو به مصاف هم مىروند. در مناطق جلگهاى جشن مردگان در آرامگاهها برگزار مىشود و مردم پس از نظافت و پاكيزه كردن آرامگاهها كه به آستانه تراشى معروف است، به قرائت فاتحه و عزادارى مىپردازند و در پايان از شركت كنندگان با غذا پذيرايى مىشود.
جشن تير ماه سيزه شو
جشن تيرماه سيزه شو در شب سيزدهم آبان ماه در بند پى و مناطق كوه نشين شهرستان بابل برگزار مىشود. اين جشن را در قديم تيرگان مىگفتند. از جمله آئينهاى متداول در اين جشن، تفال به قرآن كريم، فال حافظ، قرائت ادعيه به نيت مردگان و صرف سيزده نوع خوراك و ميوه و شكستن گردو و خواندن سرود و اميرى و اشعار محلى به وسيله افراد خانواده است كه تا پاسى از شب ادامه مىيابد.
از ديگر برنامههاى اين شب اين است كه عدهاى از نوجوانان و جوانان هر محله در دستههاى مختلف به در خانهها مىروند و بدون آنكه سخنى بگويند، از صاحب خانه هديه طلب مىكنند. صاحب خانه بدون آنكه آنها را ببيند، هديه را داخل حياط منزل مىگذارد.
پس از دادن هديه، صاحب خانه با چوب نازك بر بدن نوجوانان مىزند و مىگويد شما امنيت جسمانى پيدا كردهايد. به اين مراسم جشن لال بازى گويند. نوجوانان در پايان هدايا را بين خود تقسيم مىكنند. اين جشن به مناسبت برقرارى صلح بين افراسياب و منوچهر برگزار مىشود. عقيده بر اين است كه در چنين شبى آرش كمانگير در زمان پادشاهى منوچهر، بعد از 10 سال مبارزه با افراسياب، براى تعيين سرحد ايران و توران تيرى از آمل پرتاب كرد كه نزديك جيحون بر زمين نشست و موجب پايان دادن به اين جنگ ده ساله شد.
شب يلدا
در آخرين شب از فصل پائيز و نخستين شب زمستان مردم مازندران اين شب را به عنوان بلندترين شب سال جشن مىگيرند. در اين شب ساعاتى پس از غروب آفتاب مردم به ديدار خويشان و آشنايان مىروند.
در اين شب اعضاء خانواده و خويشاوندان دور كرسى نشسته و ضمن تفال به حافظ و خوردن تنقلات و شيرينى و ميوه به ويژه هندوانه، انگور، ازگيل و سيب به خاطرات بزرگترها گوش فرا مىدهند. مردم عقيده دارند كه خوردن ميوههاى سرد در شب يلدا بدان علت است كه چله سرما بر آنان گرم و خرم خواهد شد.
جشن تكليف
اين جشن بيشتر براى دختران و معمولاً بطور رسمى و در مدارس انجام مىشود. بعضى از خانوادهها در منازل آن هم بيشتر براى دختران مراسمى برگزار مىكنند تا دختر بداند كه مكلّف شده است و واجب است از اين به بعد به واجبات عمل كند و محرّمات را ترك نمايد.
مراسم ازدواج
جشن عروسى داراى مراحل مختلفى است. اولين مرحله جشن عروسى، مراسم خواستگارى است. گاه پسر همسر آينده را انتخاب مىكند و گاه خانواده پسر پيشنهاد مىكند. در بعضى نقاط ابتدا پيام ارسال مىشود كه اگر خانواده دختر موافق باشند و اجازه مىدهد، خانواده پسر براى خواستگارى بروند. ولى در بعضى جاها خانواده پسر بدون مقدمه به عنوان مهمانى يا شبنشينى به خانه دختر مىروند و به شكلى مىفهمانند كه قصد خير دارند. بعد از چند روزى مراسم خواستگارى در صورت مثبت بودن جواب خانواده دختر كه تحقيق لازم را انجام دادهاند، انجام مىشود.
در مازندران مراسم خواستگارى پس از دريافت جواب مثبت را آره پلو مىنامند. پس از انجام مراسم خواستگارى، روزى را براى تعيين ميزان مهريه و شيربها تعيين مىكنند. امروزه بيشتر سكه بهار آزادى را مهر قرار مىدهند و بعضى جاها علاوه بر آن، زمين را مهر قرار مىدهند. تهيه جهيزيه نيز به عهده پدر عروس مىباشد.
در بعضى نقاط استان اكثر وابستگان عروس قبل از بردن جهيزيه عروس به خانه داماد سعى مىكنند به تناسب توان مالى خود، يكى از وسايل مورد نياز عروس را تهيه كنند و به خانواده عروس ببرند.
مرحله پس از خواستگارى عقد كنان و پس از آن دوران نامزدى است. در قديم رسم بود مدتى دختر و پسر به عنوان نامزد يكديگر بودند و بعد از مدتى عقد انجام مىشد، ولى امروزه بعد از توافق بلافاصله وقت عقد تعيين مىشود و مراسم عقد معمولاً همراه جشن شيرينىخورى است.
اين مراسم در خانه عروس انجام مىشود و بيشتر مخارج آن هم به عهده پدر دختر است هرچند كه بخشى از مخارج مانند پول عاقد و محضردار، پول لباس عروس براى روز عقد و بعضى موارد ديگر را بايد خانواده داماد بدهد. البته قبل از عقد عروس و داماد به همراه چند نفر از خانواده طرفين براى خريد بعضى از چيزها كه مهمترين آنها حلقه نامزدى است به بازار مىروند و علاوه بر آن لباس و هدايايى براى اطرافيان تهيه مىشود.
در مدت قبل از عروسى، داماد مرتب به خانه پدرزن رفت و آمد مىكند، ولى در بعضى نقاط استان شب ماندن ممنوع است. البته در عين حال داماد مىتواند تقاضا كند و هر چند مدت عروس خانم را به منزل خود و يا براى زيارت يا تفريح همراه خود ببرد.
دوران نامزدى حداكثر تا يكسال ادامه دارد. بهرحال با سپرى شدن دوران نامزدى، خانوادههاى عروس و داماد روزى را براى عروسى تعيين مىكنند. با مشخص شدن روز عروسى فعاليت طرفين براى تدارك جشن عروسى آغاز مىگردد. خانواده عروس در تكاپوست كه جهيزيه عروس را تكميل نمايد و خانواده داماد نيز در تدارك اسباب و لوازم جشن عروسى است.
دو روز قبل از عروسى به «هيمه بار» معروف است. در اين روز خانواده داماد اسباب و لوازم جشن عروس را تدارك مىبيند. روز بعد كه آن اجناس تحويل خانواده عروس مىشود به «خرج بار» معروف است. در اين روز جهيزيه عروس ليست گرديده و به رؤيت داماد مىرسد و داماد نيز آن ليست را امضاء مىنمايد.
در شب اين روز مراسم حنابندان برگزار مىشود. دستهاى داماد و عروس را طى مراسمى جداگانه حنا مىبندند. در مراسم حنا بندان داماد را فردى كه «زومابرار» ناميده مىشود (ساقدوش) همراهى مىكند. پس از مراسم حنابندان، روز عروسى فرا مىرسد. در اين روز داماد را آرايش كرده و به حمام مىبرند و تا ظهر خانواده داماد براى خود جشنى جداگانه دارند و عصر اين روز داماد با ساز و دهل و پايكوبى جمعى به خانه عروس مىرود و عروس براى رفتن به خانه بخت آماده مىگردد. پس از عبور از زير كلام ا... مجيد، دستش را به دست داماد مىدهند و با هدايت داماد عروس سوار اتومبيل تزئين شده مىگردد و به سوى منزل داماد حركت مىكنند. جمعيت نيز از پى آنها حركت خواهد كرد. در آستانه حياط خانه داماد، عروس از اتومبيل پياده مىشود. در اين موقع يكى از زنان خانواده داماد، پسر بچهاى را در آغوش عروس قرار مىدهد كه اولين فرزند آنها پسر باشد.
در برخى جاها نيز قطعه خميرى را به دست عروس مىدهند و او اين خمير را بر سردر خانه خود مىچسباند و اين به منزله افزايش رزق و روزى آنها خواهد بود. در روز عروسى در برخى جاهاى استان نوعى رقص به نام «رقص چوبى» رايج است و در حضور عروس و داماد زنان و مردان وابسته به آنها به نوبت مىرقصند.
نكته قابل توجه تنوع مجالس است. در بعضى نقاط استان يك مجلس جشن براى بزرگترها برگزار مىشود و نهار داده مىشود و مجلس جوانان جداگانه است. علت را حفظ احترام بزرگترها ذكر مىكنند؛ زيرا در مجلس جوانان شوخى، خنده، كف زدن، خواندن و حتى رقص وجود دارد و ممكن است اين مسائل را بزرگترها تحمل نكنند.
نكته ديگر كه امروزه كمتر اتفاق مىافتد، جمع كردن پول از دعوت شدگان است. اين پول كه هر كس به تناسب توان در سينى شيرينى كه توسط كسى در مجلس گردانده مىشود، انداخته مىشود، به عنوان كمكى به خانواده جديد است. ساز و دهل و خواندن ترانهها و شعرهاى محلى در اكثر نقاط انجام مىشود. بعضى از خانوادهها هم مداح دعوت مىكنند.
مراسم پاتختى
روز بعد از عروسى (بعد از شب زفاف) مراسمى به عنوان پاتختى انجام مىشود. كه طى آن زنان فاميل دو طرف براى تبريكگويى به منزل عروس و داماد مىروند و پس از صرف ناهار هر كس هديهاى و يا وجه نقدى به عنوان كادو به عروس هديه مىكند. اين روز در كلاردشت «سور زنه» شهرت دارد. در بعضى نقاط رسم است صبح اول عروس بايد براى پدر شوهر چاى بريزد و پدر شوهر هم هديه مناسبى تقديم عروس خانم كند. بعد از چند روزى عروس و داماد بايد براى دستبوسى منزل پدر عروس بروند.
