باورها در استان سمنان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
از باور داشتهاى مردم سمنان اعتقاد به جن و پرى، ارواح متبرك و مطهر، ارواح پليد و ناپاك، نذر، فال، استخاره و نظير اينها مىباشد.
نماز باران
در برخى سالها، كه برف و باران نمىباريد و آب چشمهها كاهش مىيافت، علماى شهر نماز باران مىخواندند. در روز معينى، انبوهى از مردم شهر (زن و مرد)، در حالى كه مجتهد برجسته شهر در جلو و ديگر علما و بزرگان شهر در صفوف بعدى قرار داشتند، براى اداى نماز باران حركت مىكردند.
مصلاى نماز باران، «چهل قبله»، محلى كه نهر آب استخرهاى جنبدان «ليتبار و شاهجوى» از هم جدا مىشدند، بود. از مسافتى دور، تا اين محل، كفش از پا درمىآوردند و با پاى برهنه حركت مىكردند.
نماز باران در دو ركعت و قبل از نماز ظهر برگزار مىگرديد و براى بارش باران دست به آسمان برمىداشتند و دعا مىكردند. در حين دعا، مردم گريه مىكردند.
در پايان نماز، مداحان، مدح امام على عليهالسلام و نوحه شهداى كربلا را مىخواندند. پس از پايان نماز باران، نماز ظهر را اقامه مىكردند و به شهر برمىگشتند.
طلب باد
كشاورزان و بوجارهاى سمنانى، براى بوجارى گندم و جو، نياز به وزيدن باد داشتند. هرگاه، در حين كار، وزش باد متوقف مىشد، مىگفتند:
پشكولَه سَهرى چويى كَه، وابى: يعنى پشكل سر چوب كن كه باد بيايد.
به اين خاطر چوبى را به زمين مىنشاندند و پشكلى بر سر آن قرار مىدادند و عقيده داشتند كه باد خواهد وزيد.
ساير باورها
مردم سمنان معتقدند كه: بلا، ناگهان و بى سر و صدا مىآيد و مىگويند:
بِلا كورىْ دَرَه، نَمَدينَه ژوپى دَرَه.
يعنى بلا كه در راه است كفش نمدى هم پايش است.
ـ اگر در خانه موش از سر كسى بپرد، در آن خانه كسى مىميرد.
مىگويند: ميش سر مو و ژژَى يه: موش از سر مىپرد.
ـ نو عروسانى كه پس از دو سال، كه از ازدواجشان مىگذشت و حامله نمىشدند، بايد به چله برى بروند.
چله برى چند نوع است:
1ـ رفتن به حمام غريبه،
2ـ بالا رفتن از مناره سمنان،
3ـ دور زدن اطراف كُله (توپى) استخر و ... .
ـ وقتى زنها به حمام مىرفتند، به نشانه ابراز دوستى و محبت، طشتى پر از آب گرم، به سر و تن آشناها مىريختند. اين ضرب المثل اشاره به اين رسم دارد:
ـ خزينه او ونَيه دوست مگيره:
با آب خزينه (حمام) دوست مىگيرد.
ـ اگر گوش كسى زنگ بزند، در غياب او دربارهاش حرف مىزنند. اگر گوش راست باشد از خوبىها و اگر گوش چپ باشد، از بدىهاى او حرف مىزنند.
ـ بچهاى كه سينه مادرش را گاز بگيرد، بىترحم و ستمگر خواهد شد.
ـ شب اول ماه نبايد عصبانى شد، نبايد پيش بينى بد كرد، نبايد تفأل بد زد.
ـ اگر بچه اولين شير مادر (آغوز) را نخورد ضعيف و لاغر مىشود.
به چنين كودكى مىگويند: ميكه نخورده. يعنى آغوز نخورده.
ـ هنگام مهاجرت لك لكها، اهالى باور دارند كه پرندگان، مرغ آمين هستند و به زيارت امام رضا عليهالسلام مىروند.
بنابراين براى برآورده شدن حاجت، كافى است كه نيازمند نيت كند و زنجير در را به صدا درآورد، در اين زمان است كه مرغ آمين در وسط آسمان مىايستد و با صداى بلند آمين مىگويد.
اهالى باور دارند كه مرغ آمين بازمانده كبوترانى است كه در روز عاشورا خود را به خون امام حسين عليهالسلام آغشتند تا خون مباركش روى زمين ريخته نشود. اين مرغان در طول سال به زيارت مشاهد مشرفه مىروند و موطن اصلى آنها در هند است.
