آموزش و پرورش در استان اصفهان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
قبل از تأسيس نظاميه اصفهان توسط خواجه نظام الملك كه نخستين دانشگاه اصفهان در دوران هزار ساله گذشته است، مدارسى چند از قرون اوليه اسلامى در اصفهان داير گرديد كه هر يك به منزله دانشكده بوده است، و با توجه به اينكه در زمانهاى قديم مسجد، نخستين مركز تعليم مسلمانان بوده است، بنابراين، اولين مدرسه يا مركزى كه براى تعليم و تربيت مسلمانان در اصفهان مورد استفاده قرار گرفت، مسجد جامع اصفهان بود.
در اين مسجد، بزرگان و دانشمندانى چون حمزه اصفهانى، ابن مسكويه، حافظ ابونعيم اصفهانى، صاحب بن عباد، ابو عبدالله معصومى به تعليم و تدريس اشتغال داشتهاند.
يكى از قديمىترين مراكز تدريس و تعليم در اصفهان، مدرس ابن سينا بوده است. تا اواخر قرن سوم هجرى مدرسهاى در اصفهان و ساير شهرهاى ايران وجود نداشته است.
نخستين مدرسهاى كه در اصفهان داير گشت، مدرسهاى بود كه ابن سينا در آن به تدريس اشتغال داشت. ابو على سينا ضمن اشتغال به وزارت، تدريس هم مىكرد.
در دوره سلجوقيان، خواجه نظام الملك در بناى مدارس كوشش و اهتمام فراوان نمود و در شهرهاى بزرگ اسلامى مثل اصفهان، نيشابور، بغداد و ... مدارسى به نام نظاميه ايجاد كرد.
جوانان پس از طى مقدمات تحصيل، به يكى از مدارس نظاميه مىرفتند و اغلب همانجا سكنى گزيده و تا عاليترين درجات علوم و فنون آن زمان را نزد استادان بزرگ فرا مىگرفتند. در واقع دانشگاههاى بزرگ دنيا تقليدى از مدارس نظاميه است.
مدرسه نظاميه اصفهان كه به «صدريه» معروف بوده است در عهد ملك شاه سلجوقى ساخته شده است.
نخستين مدرّس آن ابوبكر محمد بن ثابت خجندى بود كه خواجه نظام الملك او را از مرو به اصفهان آورده بود.
