ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

آداب ویژه ماه مبارک رمضان در استان یزد

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

مردم يزد مايحتاج ماه مبارك رمضان را قبل از فرارسيدن اين ماه تهيه مى‏كنند. از اين ميان برنج غذاى اصلى در ماه مبارك است. در ميان حبوبات عدس بيشترين مصرف را دارد و در بين يزدى‏ها معروف است: «در ماه رمضان هر كس بايد هفت من عدس بخورد».

در اكثر نقاط ايران روز آخر ماه شعبان را روز «كلوخ اندازان» مى‏گويند. در اين روز ضمن اينكه مردم دور هم جمع مى‏شوند و به شادى و شادمانى مى‏پردازند، خود را براى ماه رمضان آماده مى‏كنند.

يزدى‏ها روز كلوخ اندازان را «كولوغ اندازون» مى‏گويند. در اين روز اغلب مردم به گردش‏گاه‏هاى اطراف شهرها مى‏روند و به شادى مى‏پردازند. يكى از متداول‏ترين غذاهاى اين روز در يزد «شولى» است. شولى نوعى آش است و انواع مختلف دارد، از جمله «شولى آرتك»، «شولى پَرُوك»، «شولى چغندر» و ... .

عده‏اى ديگر از مردم مقيد هستند كه روز آخر ماه شعبان را روزه بگيرند و به استقبال ماه مبارك رمضان بروند و در حال حاضر اين رسم شايع‏تر است.

در ايام ماه رمضان، در اغلب مساجد و تكايا و بسيارى از خانه‏ها ختم قرآن برگزار مى‏شود. محل برگزارى ختم قرآن مردها اغلب در مساجد است. معمولاً بعد از نماز صبح يا ظهر و يا عشا اغلب آنهايى كه در نماز جماعت شركت مى‏كنند دور تا دور مسجد مى‏نشينند و ختم قرآن را آغاز مى‏كنند. محل برگزارى ختم قرآن زنانه در خانه زنان مومنه يا به نوبت در خانه شركت‏كنندگان است و اغلب مجالس صبح‏ها كه زنان فراغت بيشترى دارند برگزار مى‏شود.

افطارى دادن يكى از رسوم پسنديده اين ايام است، آنهايى كه در مسجد نماز جماعت مى‏خوانند، اغلب در همان مسجد بين دو نماز روزه خود را باز مى‏كنند و هر شب از طرف كسانى كه نذر دارند يا قصد افطارى دادن را دارند خرما و شيرينى بين نمازگزاران تقسيم مى‏كنند. يزدى‏ها معتقدند هنگام افطار بهتر است هر كس سر سفره خودش باشد زيرا اگر بر سر سفره ديگران بنشينند ثواب روزه آن روز به ميزبان مى‏رسد، از طرف ديگر بسيارى از مردم يزد آرزو مى‏كنند براى افطار، ميهمان داشته باشند تا اجر بيشترى ببرند. برخى از مساجد يزد نيز داراى موقوفاتى است كه بايد براى افطارى دادن مصرف شود.

شب‏هاى نوزدهم، بيست و يكم و بيست و سوم ماه مبارك رمضان را شب‏هاى احيا مى‏گويند. در اين شب‏ها شيعيان تا سحر به عبادت و خواندن قرآن و دعا مشغولند. در استان يزد به جا آوردن غسل در شب‏هاى احيا از كارهاى حتمى است. آنهايى كه قصد برگزارى مراسم احيا را دارند قبل از غروب آفتاب به حمام مى‏روند و غسل مى‏كنند. شب بيست و سوم بسيارى از افراد علاوه بر غسل اول شب، يك مرتبه نيز آخر شب غسل به جا مى‏آورند و عقيده دارند اين غسل ثواب بسيار دارد. شب‏هاى احيا روزه داران پس از خواندن نماز مغرب و عشا چون شب‏هاى ديگر افطار مى‏كنند. در اين شب‏ها غذاهاى مخصوصى مى‏خورند تا از نظر عاطفى آمادگى پيدا كنند.

يكى از چيزهايى كه خوردنش در شب‏هاى احيا مستحب است، عدس است و عقيده دارند كه عدس رقت قلب مى‏آورد و اشك چشم را زياد مى‏كند. هم‏چنين معتقدند خوردن عدس باعث زياد شدن دوستى على عليه‏السلاممى‏شود.

پس از صرف افطار و كمى استراحت آنهايى كه قصد شب زنده‏دارى و راز و نياز با خداوند دارند براى احيا به مسجد مى‏روند. دعاهايى كه در شب احيا مى‏خوانند عبارتند از: دعاى افتتاح، دعاى توسل، جوشن كبير و جوشن صغير.

از ميان اين ادعيه، دعاى جوشن كبير مشهورتر و متداول‏تر است. آخرين عمل در شب‏هاى احيا قرآن به سرگرفتن است كه با تشريفات خاصى برگزار مى‏شود. چراغ مسجد خاموش مى‏شود و پس از سخنرانى واعظ مراسم احياء قرآن به سرگرفتن آغاز مى‏شود و حاضران در حالى كه از گناهان خود استغفار مى‏كنند، قرآن‏ها را بر سر مى‏گيرند.


منابع