آب و هوای استان مرکزی
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
استان مركزى كه از يك طرف در كوير مركزى و از طرف ديگر در محل زاويه چين خوردگى البرز و زاگرس واقع شده است، داراى چندين نوع آب و هوا به شرح ذيل است:
آب و هواى نيمه بيابانى
حدود 38 درصد مساحت استان مركزى در منطقه نيمه بيابانى قرار گرفته است. اين اراضى بين كوهستان و بيابان واقع شده است.
خاكهاى اين مناطق، براى كشاورزى مناسب، و استفاده از آب قنات و رودخانه در اين نواحى ميسر است. قسمت اعظم مراتع استان در اين نواحى قرار دارد و تراكم جمعيت نيز در اين ناحيه نسبتا زياد است. اين نوع آب و هوا را در ساوه و زرند مىتوان ديد.
آب و هواى معتدل كوهستانى
تقريبا نيمى از مساحت استان را آب و هواى معتدل كوهستانى در بر گرفته و سرزمينهايى را كه بيش از 1500 متر ارتفاع دارند، شامل مىشود. بيشترين مراتع متوسط در اين ناحيه قرار گرفته است كه پوشش گياهى آن غنىتر و دوره رشد گياهان نيز بيشتر از نواحى ديگر است.
در اين نواحى، امكان زراعت ديم غلات و همچنين امكان تجديد پوشش گياهى جنگلى در نقاطى كه خاك مناسب دارند، وجود دارد. اين نوع آب و هوا را در شهرستانهاى اراك، خمين، تفرش و محلات، مىتوان ديد.
آب و هواى سرد كوهستانى
12 درصد از اراضى استان مركزى كه در ارتفاعات واقع شدهاند، آب و هواى سرد دارند. وجود برف دايمى در قلهها، حاكى از آن است كه ميانگين دماى گرمترين ماه سال نيز بسيار پايين است.
مراتع مرغوب استان در اين نواحى واقع شدهاند و شعبات رودخانههاى دايمى استان نيز از اين مناطق سرچشمه مىگيرند. تراكم جمعيت در اين نواحى چندان زياد نيست. نمونه اين آب و هوا را مىتوان در آستانه و شازند مشاهده نمود. به علت تنوع آب و هوا، ميزان رطوبت و باران در مناطق مختلف يكسان نبوده و بارش آن متغير است. رطوبت هوا در شهرستانهاى اين استان نيز يكسان نيست.
در مناطق كوهستانى، ريزش جوى اغلب به صورت برف، و در مناطق كم ارتفاع بيشتر به صورت باران ظاهر مىشود. شمال استان در ناحيه زرند جزو كم بارانترين، و ارتفاعات شازند در جنوب غربى از پربارانترين مناطق اين استان به شمار مىروند.
بر اساس آمار موجود، تغييرات جوى استان مركزى از سال 1369 تا 1375 به شرح زير گزارش شده است:
ميانگين ميزان بارندگى سالانه، 7/337 ميلىمتر، ميانگين حداكثر مطلق درجه حرارت، 7/38 سانتىگراد و ميانگين حداقل مطلق درجه حرارت، 6/17ـ سانتىگراد بوده است.
