آب و هوای استان اردبیل
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
به طور كلى سه جريان هوايى با خصوصيات متفاوت، اقليم و آب و هواى استان را تحت تأثير خود قرار مىدهند:
1ـ جريان مديترانهاى
اين جريان با ماهيت معتدل و بحرى از طرف غرب، استان اردبيل و ديگر نواحى كشور را متأثر مىسازد. اين جريان منشأ قسمت اعظم نزولات جوى ايران مىباشد و ورود آن به منطقه با تعديل درجه حرارت و رطوبت هوا همراه است.
2ـ جريان هوايى سيبرى آسياى مركزى
اين جريان ماهيتى برى و سرد دارد و از سمت شمال و شمال شرق (پس از عبور درياى خزر و جذب رطوبت آن)، استان را تحت تأثير قرار مىدهد.
ورود اين جريان هوايى در نواحى شمالى و مركزى و جنوبى استان با سرما و افزايش ميزان رطوبت هوا همراه است و در مناطق ديگر و به ويژه مناطق مرتفع، سرما و يخبندانى خشك را سبب مىشود. جريان هوايى سيبرى در تابستان باعث كاهش شدت گرما و خنك شدن هوا مىگردد.
3ـ جريان هوايى اطلس شمالى يا اسكانديناوى
اين جريان داراى ماهيتى سرد بحرى مىباشد. با وجود اينكه اين جريان قسمت اعظم بخارات خود را در سراسر اروپا و روسيه برجاى مىگذارد، ولى در استان نيز ورود اين جريان از سمت شمال و شمال غرب با سرماى شديد و بارش برف سنگين همراه است.
از جمله عوامل مؤثر بر آب و هواى استان اردبيل، وجود درياى خزر در شرق استان مىباشد، كه علاوه بر برخوردار كردن منطقه از رطوبت خود، عامل تعديل درجه حرارت نيز مىباشد.
در پهنه استان اردبيل به جز اقليم صحرائى، ديگر انواع آب و هوا نيز به چشم مىخورد كه از آن جمله اقليم خشك سرد و نيمه خشك سرد، مىباشد، كه مقدار رطوبت در اقليم خشك سرد 15 الى 30 درصد و در اقليم نيمه خشك سرد 20 الى 50 درصد، و مقدار معدل حداقل درجه حرارت روزانه سردترين ماه در اين دو اقليم 5 تا 14 درجه سانتىگراد زير صفر است.
قسمتى از شهرستانهاى اردبيل، مشگين شهر و خلخال نيز داراى اقليم نيمه مرطوب سرد مىباشد، كه در اين نوع اقليم مقدار رطوبت از 40 تا 80 درصد و مقدار معدل حداقل درجه حرارت روزانه سردترين ماه از صفر تا 7 درجه سانتىگراد زير صفر مىباشد.
همچنين قسمت شمالى استان يعنى شهرستانهاى پارس آباد، بيله سوار و مغان داراى اقليم نيمه خشك معتدل مىباشد، ولى دامنه تغييرات مقادير عوامل آب و هوايى، اقليم اين منطقه را نيز تا حدودى به سردى متمايل مىكند.
با وجود شدت سرما و ثبت برودتهاى كمتر از 30ـ درجه سانتىگراد در ايستگاههاى هواشناسى مرتفع، درجه حرارتهاى بالاى 40 درجه سانتىگراد نيز در گرمترين ساعات روز ماههاى گرم تابستان، در دادههاى برخى از ايستگاهها چون پارس آباد قابل رؤيت است.
دامنه نوسان بين معدل حداقل و حداكثر درجه حرارت سردترين و گرمترين ماه سال يك منطقه در حدود 40 درجه سانتىگراد مىباشد.
ميانگين دماى روزانه نيز در بين ايستگاههاى استان 5/6 تا 15 درجه سانتىگراد است كه بر اساس دادههاى اين ايستگاهها، نواحى پست دره رود ارس و دشت مغان گرمترين و ارتفاعات دامنههاى سبلان سردترين مناطق استان محسوب مىشوند.
ميزان نزولات جوى در استان به طور متوسط از 250 الى 600 ميلىمتر در نوسان مىباشد. فصول بهار و زمستان، فصول بارندگى منطقه محسوب مىشوند و بيشترين شدت بارندگى در بهار مشاهده مىشود.
