ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

ناهمواری‌های استان گیلان

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

ناهموارى‏هاى منطقه

1ـ كوه‏ها

كوه‏هاى استان قسمتى از مجموعه ناهموارى‏هاى جنوب و جنوب غربى درياى خزر را تشكيل مى‏دهند كه از رود آستارا در شمال آغاز و تا كوه‏هاى سوماموس در شرق امتداد پيدا مى‏كند. اين ناهموارى‏ها از رشته كوه‏هاى غربى و شرقى تشكيل يافته‏اند.

الف) رشته كوه‏هاى غربى

رشته غربى شامل كوه‏هاى تالش، ماسوله و پشته كوه مى‏باشد و از دره رود آستارا تا تنگ منجيل امتداد دارد و شامل چندين رشته چين خوردگى موازى نامتقارن، در جهت شمال به جنوب است كه به قسمتى از جلگه گيلان مشرف بوده و پوشيده از جنگل و دامنه غربى آن داراى شيب كمى مى‏باشد. اين رشته كوه‏ها ميان آذربايجان و درياى خزر قرار گرفته و مانع عبور بخار آب منطقه به ناحيه آذربايجان مى‏گردد.

از قله‏هاى مهم اين ناحيه مى‏توان قله بكروداغ، بفروداغ، ماسوله داغ را نام برد.

ب) رشته كوه‏هاى شرقى

رشته كوه‏هاى شرقى شامل بخش غربى كوه‏هاى البرز است. اين ناحيه از چندين رشته چين خوردگى موازى نامتقارن كه از دره سفيد رود آغاز و تا كوه‏هاى استان مازندران امتداد پيدا كرده، تشكيل شده است و شامل ناهموارى‏هاى ناحيه ديلمان، لاهيجان، عمارلو و خزران مى‏باشد. شيب تند اين ناهموارى‏ها به سوى درياى خزر و شيب كم آن به سوى دره شاهرود است.

از قله‏هاى مهم اين منطقه مى‏توان از قله دلفك (درفك)، نانش كوه و خشتچال نام برد.

برخى از مجموعه رشته كوه‏هاى استان گيلان عبارت است از: الله برلوداغ، بردكوداغ، پيش كسرى داغ و چرسو داغ در شهرستان تالش، نيزه سر در شهرستان رشت، استلخ بار، اسلار، شيرانك، شيركوه و نور برهنه در شهرستان رودبار، ترمى سرا و توكاس در شهرستان رودسر، توكتوكا، شدول داغ، ماسوله داغ نهر آب در شهرستان فومن، ابرازمين، بيچار قراسو و گاو خسب در شهرستان لاهيجان و پرشكوه و خرم دشت در شهرستان لنگرود.

2ـ جلگه‏ها

جلگه‏هاى گيلان شامل ناحيه‏اى آبرفتى است كه بين دامنه‏هاى شمالى كوه البرز و سواحل جنوبى درياى خزر قرار دارد. اين جلگه‏ها به دو بخش جلگه‏هاى باريك شرقى و شمال غربى و جلگه‏هاى مركزى تقسيم مى‏شوند.

الف) جلگه‏هاى باريك شرقى و شمال غربى

اين ناحيه جلگه‏اى در شمال غرب و شرق استان گيلان، به صورت نوار باريكى بين سواحل خزر و دامنه شمالى البرز، تحت تأثير رودخانه‏هاى ساحلى به صورت سيلابى قرار مى‏گيرد و شامل دو بخش است:

1ـ جلگه‏هاى بلند واقع در بالا دست كه توسط رودخانه‏ها بسترى عميق در آنها ايجاد شده است.

2ـ جلگه‏هاى پست با وسعتى محدود كه داراى شيبى ملايم بوده و بخشهايى از آن عبارت از مخروطه‏اى رسوبى است كه در دهانه رودهايى چون گرگانرود، قلعه رودخان، پسيخان و صيقلان رود تشكيل شده است و بخشى از آن مناطق باتلاقى در حاشيه ساحل مانند مرداب لنگرود، مرداب انزلى در مركز رشته تپه‏هاى ماسه‏اى جديد كه به موازات خط ساحل كشيده شده است.

ب) جلگه‏هاى مركزى

اين جلگه‏ها در مثلثى در حد فاصل امامزاده هاشم، انزلى و چمخانه تشكيل شده است و بر خلاف جلگه‏هاى شرقى و غربى وسعت زيادى دارد. وجود گسلى كه رشته كوههاى غربى را از سلسله جبال البرز جدا كرده، وسعت اين جلگه را افزايش داده است.



منابع