ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

عزاداری‌های استان همدان

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

عزادارى ماه محرم

مردم همدان مراسم عزادارى سالار شهيدان را با شكوه و جلال خاصى برگزار مى‏كنند. در گذشته مدرسه بزرگ محل اصلى برگزارى مراسم عزادارى امام حسين عليه‏السلام بوده است. قبل از فرا رسيدن ماه محرم كليه مساجد و تكايا و بعضى منازل مربوط به متمكنين و متدينين همدان را براى مراسم عزادارى سياه پوش مى‏كنند. تمامى مردم در آماده كردن مساجد و نصب پارچه‏ها و پرچم‏ها كمك مى‏نمايند.

در كليه مساجد و تكايا مراسم عزادارى و روضه خوانى برپا مى‏شود. دسته‏هاى سينه زن و زنجير زن به عزادارى مى‏پردازند. بيشترين شور و هيجان برنامه‏ها در روز و شبهاى عاشورا و تاسوعا است كه تا نيمه‏هاى شب ادامه دارد.

عزادارى در شب شام غريبان خيلى پرشور و حزن انگيز است. مراسم تعزيه و شبيه خوانى از ديگر مراسم مخصوص ماه محرم است كه عده‏اى ماجراى كربلا را به نمايش مى‏گذارند و نحوه شهادت امام حسين عليه‏السلام و يارانش را به شكل زنده به مردم نشان مى‏دهند و شور عجيبى را در بين تماشاچيان به وجود مى‏آورند.

مراسم عزادارى ماه محرم از شب اول ماه محرم آغاز مى‏شود و تا شب شام غريبان، يعنى يازدهم محرم، ادامه مى‏يابد.

در روز اربعين حضرت سيد الشهداء نيز دسته‏هاى سينه زن و مرثيه خوان در معابر و مساجد و خيابانها به سوگوارى و عزادارى مى‏پردازند.

در ايام عاشورا، اربعين و بيست و هشتم صفر مجالس روضه و مصيبت برگزار مى‏شود و از شركت كنندگان با شام پذيرايى مى‏نمايند.

مجالس ترحيم

هنگامى كه فردى از دنيا مى‏رود، ميت را داخل تابوت مى‏گذارند و روى تابوت را شال ابريشمى كشيده و به غسالخانه مى‏برند. در آنجا پس از غسل ميت او را دفن كرده و به منزل برمى‏گردند. روز بعد، صبح زود قبل از طلوع آفتاب اعضاء فاميل و دوستان و همسايه‏ها بر مزار تازه گذشته گرد مى‏آيند و پس از قرائت فاتحه دسته جمعى به منزل صاحب عزا مى‏روند و صبحانه مى‏خورند.

در ملاير اگر كسى را طرف صبح دفن نمايند، بعدازظهر همان روز دوستان و آشنايان بر مزارش گرد مى‏آيند و تا سه روز اين عمل را تكرار مى‏كنند.

در تويسركان روز سوم نيز مراسمى برگزار مى‏شود و همگى بر سر مزار تازه گذشته مى‏روند. مراسم شب هفت نيز با دعوت اقوام و دوستان و همسايه‏ها برگزار مى‏شود و پس از اتمام مراسم شام صرف كرده و مدعوين به خانه‏هايشان برمى‏گردند. عصر شب جمعه نيز بر مزار آن مرحوم يا مرحومه جمع مى‏شوند و فاتحه‏اى قرائت مى‏كنند.

عصر شب هفتم سنگ قبر گذاشته مى‏شود. بعد از مراسم شب هفت اعضاء فاميل درجه اول به خانه صاحب عزا آمده و او را به حمام برده و سر و صورتش را اصلاح مى‏نمايند. اين مراسم در بين زنان نيز اجرا مى‏شود. اما در ملاير اين مراسم پس از برگزارى مراسم شب جمعه سوم انجام مى‏شود.

مراسم شب چله (چهلم) نيز با دعوت از اقوام و خويشان انجام مى‏گرفت و بعد از چله صاحب عزا به اقوام و دوستان اجازه مى‏داد كه از عزا بيرون بيايند. اعضاء فاميل درجه اول براى مردان و زنان صاحب عزا، پيراهن سفيد، چادر يا چارقد مى‏بردند و بدين طريق آنها را از عزا بيرون مى‏آوردند و خانواده صاحب عزا را به شام دعوت مى‏كردند. به اين مراسم «از خونِ دُرودَن» مى‏گفتند.

در اسد آباد همدان در گذشته وقتى فردى از دنيا مى‏رفته است، در بخشها و روستاها تا سه روز مجلس ترحيم برپا مى‏شده است. مردم محل به منزل صاحب عزا مى‏آمدند و با صاحب عزا ابراز همدردى مى‏كردند و او را تسلى خاطر مى‏دادند. صاحب عزا يك شب تمام كسانى كه به مجلس فاتحه، رفته بودند را دعوت مى‏نمايد و اين مجلس با صرف شام و ذكر مصيبت خاتمه مى‏يابد.

چند هفته بعد يكى از ريش سفيدان و محترمين محل از صاحب عزا و بستگانش دعوت نموده آنها را به حمام مى‏برد و سر و صورت آنها را اصلاح مى‏نمايد و آنها را از عزا درمى‏آورد. در شهرها مجلس فاتحه از صبح تا ظهر در ظرف يك روز خاتمه مى‏يابد.


منابع