نژاد و تیره در استان مرکزی
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
مردم استان مركزى همانند ساير ايرانيان آريايىنژاد هستند. ايلات و تيرههاى مختلفى در سطح استان پراكنده شدهاند كه بيشتر آنها بومى منطقه نمىباشند، بلكه از مناطق ديگر كشور به اين منطقه آمدهاند.
ايلاتى كه در سطح اين استان پراكندهاند عبارتند از: ايل شاهسون. ايل زند (لك). ايل كله كوئى. ايل خراسانى. ايل راوهاى. ايل كلهر. ايل ميش مس. ايل خلج.
ايل شاهسون در زمان نادرشاه افشار از دشت مغان به منطقه اراك كوچانده شدند.
طوايف اين ايل عبارتند از: طايفه لك، طايفه آرخلو و طايفه اينالو.
اين طوايف ترك زبانند و به تركى شاهسون صحبت مىكنند.
ايل زند در واقع از طوايف لك و جزو ايلات لر مىباشند كه از پنج تيره: طاهر خان، عليان، محمد، صالح، آغاغنى تشكيل شده است.
اين ايلات از زمان محمدخان قاجار به اطراف قم، اراك، فراهان، فارج، روانج و قلعهچم پراكنده شدهاند و همچنان به صورت نيمه كوچ يا اسكان يافته در اين نقاط به سر مىبرند.
از اين ايل در حوزه استان مركزى فقط هفت تيره مستقل باقى مانده است و زبان آنها آميزهاى از لهجههاى لرى، تركى و كردى است.
ايل كله كويى به صورت نيمه كوچ رو در استان مركزى به سر مىبرند. مردم اين ايل در اطراف زرند ساوه پراكندهاند. اين ايل در حدود 300 سال پيش از فارس به اطراف قم و ساوه كوچانده شدهاند.
مردم ايل ميش مس در گذشته كوچرو بوده، اما اكنون به صورت نيمه كوچرو زندگى مىكنند.
مردم ايل خراسانى از خراسان به اين ناحيه كوچانده شدهاند.
تيرههاى مختلف آن عبارتند از: حصار، شاه محمدى، فتح الهى، ياورى، عرب، رستمى، لر و تيره خراسانى. عشاير راوه در اطراف جاده اراك ـ سلفچگان و راهجرد زندگى مىكنند. مردم ايل كلهر پيرامون ساوه بين قرهچاى و همدان قشلاق و ييلاق مىكنند.
