ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

ناهمواری‌های استان قزوین

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

استان قزوين به دوناحيه كوهستانى و دشتى تقسيم مى‏شود. منطقه كوهستانى آن در شمال قرار دارد و دهستان الموت رودبار و قسمتى از كوهپايه اقبال و پشگل دره را در بر مى‏گيرد. در همين ناحيه، بخشى از رشته كوه البرز از بخش شمال غربى و از استان گيلان به طرف جنوب غربى در داخل استان قزوين كشيده شده است. سيالان و الموت دو قله از قله‏هاى معروف كوهستانى بخش غربى البرز مى‏باشد. دره‏هاى البرز در دامنه خشك جنوبى به ويژه در ناحيه قزوين، باريك و كم عرض هستند و با ديوارهاى پُر شيب كشيده شده‏اند. آبادترين و پرجمعيت‏ترين دره‏هاى آن دره شاهرود و دو شعبه‏ى معروف آن طالقان و الموت هستند كه آب دامنه‏هاى جنوبى البرز را به سفيدرود پيوند مى‏دهد. دره و رودخانه شاهرود كوه‏هاى ميان دره چالوس و سفيد رود را از شرق به غرب شكافته و آن را به دو قسمت شمالى و جنوبى تقسيم مى‏كند. كوه‏هاى طالقان، سيالان، الموت و تخت سليمان، با ارتفاع 4400 متر در ساحل چپ سفيدرود، با قله دلفج با ارتفاع 2770 متر كه از قله‏هاى آتشفشانى است اتصال يافته است. در جنوب شاهرود، كوه‏هاى زياران، سبزپوش، خزران و ديگر كوه‏ها واقعند كه از زمان‏هاى پيشين راه‏هاى پياده شمالى جنوبى قزوين بوده است كه بعضى از آنها در امتداد دره‏ها تا ساحل درياى مازندران (خزر) امتداد داشته است. اين راه‏ها ناحيه دشت قزوين را به غرب مازندران و شرق گيلان متصل مى‏كرده‏اند. در ناحيه غربى دشت قزوين يك رشته ارتفاعات موازى از شمال به جنوب به نام چرگر كشيده شده كه (استان) قزوين را از (استان) زنجان و خمسه جدا مى‏كند. در قسمت جنوبى اين استان چند رشته كوه به موازات هم قرار دارند كه به نام رامند معروف هستند. ارتفاعات مزبور در جنوب شرقى دهستان زهرا قرار دارند. اين ارتفاعات در قسمت جنوب غربى با كوه‏هاى خرقان و درگزين استان همدان پيوند دارند. استان قزوين از جانب غربى، بدون هيچ مانعى، به جلگه ساو جبلاغ كه در حال حاضر جزء محدوده استان تهران است و كوه طالقان كه آن را ازاستان قزوين جدا كرده است، منتهى مى‏شود. برخى از كوه‏هاى استان قزوين عبارت است از:

1ـ رامند:

اين كوه در جنوب شرقى دهستان زهرا واقع شده است و از چند سلسله موازى كه از شمال شرقى به جنوب غربى امتداد دارد تشكيل شده است بزرگترين قله اين كوه رامند ناميده مى‏شود.

در يك سوى قله رامند، تپه اشتره جين قرار دارد در بالاى اين تپه چشمه‏اى قرار دارد كه منسوب به حضرت على عليه‏السلام است. مردم همه ساله براى زيارت به كوه رامند مى‏روند و پس از يكى دو روز توقف و قربانى كردن گوسفند به محل خود باز مى‏گردند.

2ـ آوان:

كوه آوان در خط الرأس رشته كوه البرز و در شمال رودبار، با ارتفاع 3750 متر واقع شده و به «خشته چال» هم معروف است. خط الرأس اين كوه در جهت شمال غربى ـ جنوب شرقى است و قسمتى از مرز طبيعى شهرستان قزوين و تنكابن به شمار مى‏رود.

رودخانه‏ها ازگين، سفيد آب و اوان از سرشاخه‏ها سفيدرود از اين كوه سرچشمه مى‏گيرد.

در دامنه اين كوه درياچه زيبايى كوهستانى به نام آوان قرار دارد. آب اين درياچه از چشمه‏ها درون آن تأمين مى‏شود. روستاى معلم كلايه قزوين در جنوب اين درياچه قرار دارد.

3ـ الموت:

كوه الموت در شمال قزوين واقع است و از جانب شمال به نواحى كوهستانى مازندران و تنكابن و از شرق و جنوب به طالقان و از غرب به رودبار منتهى مى‏شود. برخى از سرچشمه‏هاى شاهرود، يعنى طالقان‏رود و اندجرود از اين كوه سرچشمه مى‏گيرد از مرتفع‏ترين قله‏هاى آن مى‏توان از تخت سليمان با 4400 متر، نام برد.

دشت‏ها

دشت قزوين يكى از مناطق با اهميت كشاورزى استان و كشور است به منظور بهره‏بردارى از دشت وسيع قزوين (58 هزار هكتار) طى دهه‏هاى قبل، با ايجاد سازمان عمران قزوين و مكانيزه كردن كشت و با ايجاد شبكه آبيارى طالقان رود كه آب آن به محدوده شمالى دشت قزوين انتقال مى‏يابد، قدم‏هاى بزرگى برداشته شده است.

در اين سيستم آبيارى، آب جمع شده در پشت سد انحرافى سنگبان كه بر روى طالقان‏رود احداث شده به وسيله تونلى به طول 9 كيلومتر به سد زياران منتقل شده و از آنجا به وسيله يك كانال اصلى به طول 95 كيلومتر آب مورد نياز دشت قزوين را تأمين مى‏كند.



منابع