ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

منابع آب استان گیلان

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

استان گيلان داراى غنى‏ترين منابع آب سطحى و زير زمينى در كشور و خاورميانه است. باران سالانه با ارتفاع بيش از يك متر و احتمال وقوع بارش در تمامى فصل‏هاى سال، شرايط مطلوب و مساعدى در زندگى اجتماعى و اقتصادى گيلان پديد آورده است. آب‏هاى سطحى و زيرزمينى تحت تأثير مجموعه‏اى از عوامل زمين‏شناسى، اقليمى و پوشش زمين شكل مى‏گيرد.

استان گيلان نيز به خاطر داشتن شرايط اقليمى و پوشش گياهى متفاوت، از جهت جذب و نگهدارى رطوبت تا حدودى متفاوت است. در بررسى منابع آب گيلان با توجه به موقعيت‏هاى متفاوت، حوزه آبى آن در شش حوزه شامل منابع آب غرب گيلان (آستارا تا چاف رود)، شرق گيلان (لنگرود تا صفارود)، سفيد رود، حوزه فومنات يا تالاب انزلى، منابع آب شرق گيلان، آبهاى زير زمينى و سطحى و آبهاى ساكن مورد مطالعه قرار داده‏اند.

جريان‏هاى سطحى

حوزه آب خيز رودهاى غرب گيلان بالغ بر 3232 كيلومترمربع وسعت دارد. 84 درصد اين منطقه كوهستانى است. اين حوزه داراى رودهاى متعددى است كه بزرگترين رودخانه اين حوزه، گرگانرود است. شاخه اصلى اين رودخانه از ارتفاع 3000 مترى سرچشمه مى‏گيرد و از كنار تالش عبور مى‏كند و حدود 175 ميليون مترمكعب در سال آبدهى دارد.

دومين رود پر آب اين حوزه، شفارود با متوسط 186 ميليون مترمكعب آبدهى سالانه است كه از نزديك رضوانشهر عبور مى‏كند. حوزه آبخيز حوزه فومنات 3740 كيلومتر مربع وسعت دارد. اين حوزه 2949 كيلومترمكعب آبدهى ساليانه دارد.

از رودهاى مهم اين حوزه مى‏توان از رودهاى چاف، شاندرمن و خالكايى نام برد.

حوزه آبخيز سفيد رود در حدود 59400 كيلومتر مربع وسعت دارد. اين رود از استان‏هاى كردستان، آذربايجان و مركزى سرچشمه مى‏گيرد و پس از گذر از استان زنجان، در استان گيلان به درياى خزر مى‏ريزد. طول آن 650 كيلومتر و با آبدهى متوسط سالانه حدود 4951 ميليون مترمكعب، بخشهاى وسيعى از دشت گيلان را مشروب مى‏سازد.

حوزه آبخيز شرق گيلان در دامنه شمالى البرز بين رود چابكسر و لنگرود و در سمت مشرق دره سفيدرود قرار دارد. تعدادى از رودهاى اين حوزه در برخى از فصول سال فاقد آب هستند و پس از نزول باران در آن سيلاب جارى مى‏شود.

بزرگترين رود اين حوزه پل رود با ميزان آبدهى سالانه 791 ميليون مترمكعب در يك سال مرطوب مى‏باشد.

برخى از رودهاى اين حوزه لنگرود رودخان، شلمان رود، كيارود و... مى‏باشد.

تالاب انزلى

تالاب انزلى با مساحت حدود 100 كيلومتر مربع در جنوب درياى خزر واقع شده است. اين تالاب از شمال به درياى خزر، از جنوب به صومعه سرا و قسمتى از شهرستان رشت، از شرق به روستاى پيربازار و از غرب به كپورچال و آبكنار محدود مى‏شود.

تالاب انزلى داراى جزاير متعددى مى‏باشد كه مهترين آنها عبارت است از: قلم گوده بزرگ و كوچك ميان پشته و غيره. از رودخانه‏هايى كه به اين تالاب وارد مى‏شوند مى‏توان از ماسوله رودخان، قلعه رودخان، پسيخان، پير بازار و شيجان رود نام برد. اين تالاب از نظر زيست محيطى، سياحتى و اقتصادى داراى ويژگيهاى ممتازى مى‏باشد.

سدها

در اين استان سدهاى متعددى از جمله، سد مخزنى سفيد رود، سد انحرافى سنگر، سد انحرافى پسيخان، سد انحرافى تاريك، سد انحرافى كيسم (قوام السلطنه)، سد انحرافى شاخ رز (رود جمعه بازار) وجود دارد.

بزرگترين سد استان و سد مخزنى سفيد رود مى‏باشد و در سال 1341 به بهره‏بردارى رسيده است. سطح مخزن آن حدود 56 كيلومتر مربع و سطح زير كشت آبيارى آن در مرحله نهايى 240000 هكتار است.


دریاچه‏ها

منابع