ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

عزاداری‌های استان اصفهان

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

ویرایش در تاریخ ‏۲۵ شهریور ۱۳۹۱، ساعت ۱۵:۴۰ توسط Kabir (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری, جستجو

عزادارى‏ها عزادارى‏ها را به طور كلى مى‏توان به دو دسته تقسيم نمود. يك دسته عزاداريهاى مذهبى كه در سوگ رحلت يا شهادت ائمه اطهار عليهم‏السلام، مردم به نوحه‏سرايى و عزادارى مى‏پردازند.

دسته ديگر مجالس ترحيم است كه با از دنيا رفتن يكى از افراد خانواده، خويشان و بستگان به عزادارى مى‏پردازند.

محتویات

عزادارى ماه محرم

از نيمه دوم ماه ذى الحجه مردم استان اصفهان خود را براى عزادارى ماه محرم آماده مى‏كنند و با شروع ماه محرم سراسر استان سياهپوش شده و از هر كوى و برزن، از خانه‏ها و مساجد و حسينيه‏ها و تكايا صداى مداحى و مرثيه سرايى به گوش مى‏رسد.

در اين ماه از شب اول محرم تا شب يازدهم محرم، در سراسر استان مجالس عزادارى برگزار مى‏شود. در پايان مراسم سخنرانى، به سينه زدن و زنجير زدن مى‏پردازند.

در روزهاى تاسوعا و عاشورا هييتهاى مذهبى در كوچه‏ها و خيابانها به عزادارى مى‏پردازند و حال و هواى شهرها و روستاها به كلى عوض شده و همگان عزادارند.

استان اصفهان علاوه بر مراسم زنجيرزنى، سينه‏زنى، حمل علم و كتل، نخل گردانى، آذين بندى اماكن مذهبى، تعزيه خوانى، قمه زنى، انجام نذورات و ... كه در اكثر نقاط ايران رايج است، داراى مراسم ويژه‏اى است كه به اين استان يا بعضى شهرهاى آن اختصاص دارد.

از جمله اين مراسم مى‏توان از مراسم سنگ زنى، چاووشان عزا، طوق گردانى، حمل شش گوشه، نهر علقمه، شط فرات، شير و فضه و جريده گردانى نام برد.

مراسم سنگ زنى در شهرضا شايع است، به اين ترتيب كه دسته عزادار سنگ‏زن، به جاى زنجير زنى و سينه زنى، دو قطعه چوب به شكل نيم كره به دست مى‏گيرند. چوبها هر كدام به اندازه نارنج بزرگى است، و همه با حركتهاى منظم و هماهنگ چوبها را به سينه مى‏كوبند و بعد بالاى سر برده بر هم مى‏كوبند و حسين حسين گويان اين حركات را تكرار مى‏كنند.

مراسم چاووشان عزا

در شهر كاشان كه از نيمه دوم ماه ذى الحجه خود را براى محرم آماده كرده‏اند، شب اول محرم يا به عبارتى آخرين روز ذى‏الحجه، هيأتى به نام چاووشان عزا، با لباسهاى سياه به بازار شهر وارد شده و با سرودن شعرى، ورود ماه عزا را به اطلاع مردم مى‏رساند.

محرم شد حسين محمل به روى ناقه‏ها بسته همه اسباب ماتم را به سوى كربلا بسته در شهر كاشان در مراسم عزادارى يك سرى نشانه‏هايى را با خود حمل مى‏كنند. البته هر نشانه به هيئت خاصى تعلق دارد و در روز معينى به بازار آورده مى‏شوند.

در روز هشتم محرم هيئت شيخ رضا طوق شيخ رضا كه هديه آستانه قدس رضوى است را به بازار شهر مى‏آورد.

در روز ششم محرم، «شش گوشه» را كه نمادى از ضريح شش گوشه امام حسين عليه‏السلاماست، را به بازار مى‏آورند و روز ششم محرم را به همين مناسبت روز شش گوشه مى‏نامند.

در روز پنجم ماه محرم، نهر علقمه را و در روز نهم، شط فرات را به ياد ابوالفضل العباس عليه‏السلام به بازار شهر حمل مى‏نمايند.

يكى ديگر از نشانه‏هاى عزادارى در كاشان «شير و فضه» است. اين نشانه، كه نمادى از يك شير نشسته و پيكر زخمى شهداى كربلا بر روى تختى روان است، يادآور شيرى است كه در روز عاشورا به حراست و حفاظت اجساد شهدا مشغول بوده است.

البته اين مراسم طوق‏گردانى، شيروفضه، نهرعلقمه و شط فرات و حمل شش گوشه اختصاص به كاشان ندارد و بلكه در بعضى جاهاى ديگر استان نيز رواج دارد. اما مراسم جريده گردانى اختصاص به شهر كاشان دارد كه در مراسم عزادارى ماه محرم آن را با خود حمل مى‏كنند.

در اكثر شهرهاى اصفهان از جمله در خمينى شهر، مهاباد و كاشان تا قبل از حكم آيت الله خامنه‏اى مبنى بر حرمت قمه‏زنى، مردم تيغ و قمه مى‏زدند.

مجالس ترحيم

در استان اصفهان آنگاه كه شخصى از دنيا مى‏رود در بعضى از مناطق از طريق بلندگو و در جاهايى مثل مهاباد، با سنج مردم را به تشييع جنازه دعوت مى‏كنند.

پس از مراسم تدفين، حاضرينِ در مراسم تشييع جنازه، براى دلدارى و تسكين بازماندگان، به در منزل متوفى رفته و به بازماندگان تسليت مى‏گويند.

عصر روز دوم مجلسى به عنوان ختم، در مسجد يا حسينيه محل تشكيل مى‏شود.

در روز هفتم نيز مراسمى به همين شكل برگزار مى‏شود و پس از اتمام مراسم، بر سر مزار مى‏روند. به همين شكل مراسم چهلم و سالگرد را نيز برگزار مى‏نمايند.

در بعضى مناطق پس از تدفين ميت، به مدت سه روز در منزل يا مسجد، مراسم سوگوارى برپا مى‏شده است. علاوه بر مراسم هفتم، مراسم پانزدهم نيز داشته‏اند. البته امروزه بيشتر مراسم عزادارى در عصر به مدت دو الى سه ساعت برگزار مى‏شود و مراسم از سه روز به يك روز تقليل يافته است و مراسم پانزدهم نيز منحل شده است.



منابع