صنایع ماشینی در استان مرکزی
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
وجود كارخانههاى صنعتى بزرگ و كوچك در استان مركزى، اين استان را به يكى از قطبهاى مهم صنعتى كشور تبديل كرده است.
امروزه بيش از 1500 كارگاه كوچك و بزرگ صنعتى در اين استان مشغول فعاليت هستند كه در اين ميان بيش از 70 واحد آن، كارگاههاى صنعتى بزرگ مىباشد و مهمترين آنها عبارتند از:
كارخانه ماشين سازى اراك
اين كارخانه در سال 1346 در سه كيلومترى اراك تأسيس شده است و كاركنان آن بيش از 3000 نفرند.
نمونه محصولاتى كه در اين كارخانه ساخته و توليد مىشوند، عبارتند از: منابع و مخازن تحت فشار، نوارهاى ناقل و بالابرهاى مختلف، واگنهاى معدن، پلهاى فلزى، ديگهاى بخار، مبدلهاى حرارتى، دستگاههاى تبخير كننده براى صنايع قند و صنايع غذايى و جرثقيل.
كارخانه توليد آلومينيم
كارخانه آلومينيم سازى اراك، از بزرگترين توليد كنندگان اين فلز در كشور است كه در سال 1352 با ظرفيت اسمى سالانه 45000 تن، با استفاده از پودر آلومين وارداتى شروع به كار كرده است. كاركنان اين واحد صنعتى 2000 نفر مىباشند.
محصول آن انواع شمش آلومينيم است كه در صنايع پروفيل سازى، نورد، كابل سازى، و ظروف ريخته گرى و ديگر صنايع كاربرد وسيعى دارد.
كارخانه هپكو
اين كارخانه در سال 1354 در پنج كيلومترى شرق اراك تأسيس شد. هدف از ساخت اين كارخانه، برآوردن نيازهاى روز افزون مملكت به ماشينهاى ساختمانى و راهسازى بوده است. واردات خام اين كارخانه، ورق آهن و قطعات مختلف است.
بعضى از اين مواد از شركتهاى داخلى تأمين مىگردد و برخى ديگر از قطعات آن از كشورهاى فنلاند، ژاپن و سوئد وارد مىشود. توليدات اين كارخانه ده نوع ماشين مختلف است كه مهمترين آنها بولدوزر، لودر، انواع گوناگون غلتك و غيره مىباشد.
كارخانه كابل سازى ايكو
اين كارخانه در سال 1356 در كيلومتر 10 جاده اراك ـ قم تأسيس شده است. مواد اوليه كارخانه، مس و پلاستيك است، و توليدات آن، انواع كابل برق غير فشار قوى و كابل تلفن مىباشد.
مصرف مس در اين كارخانه سالانه 3000 تن و توليد انواع كابل سالانه نزديك به يازده ميليون متر است.
كارخانه واگن سازى
اين كارخانه در شش كيلومترى شرق اراك واقع است. در سال 1354 عمليات ساختمانى آن شروع شد و در فروردين سال 63 مورد بهره بردارى قرار گرفت. توليدات اين كارخانه، واگنهاى مسافرى، بارى و نفتى راه آهن، و ميزان ظرفيت نهايى اين كارخانه، توليد 1000 واگن در سال است.
كارخانه كمباين سازى ايران
اين كارخانه در سال 1351 مورد بهره بردارى قرار گرفت. توليدات اين كارخانه، عبارتند از:
كمباين، تراكتور و ادوات كشاورزى. ظرفيت اين كارخانه 500 عدد كمباين در سال است.
كارخانه لاستيك پارس
اين كارخانه در شهر صنعتى كاوه، در ده كيلومترى ساوه واقع شده و از سال 1363 رسما شروع به كار كرده است. توليد آن انواع مختلف تاير كاميون، سوارى و وانت است. ميزان توليد آن در حال حاضر 1200 حلقه در روز است. بخشى از مواد اوليه مورد نياز كارخانه از داخل كشور تهيه مىشود و مقدارى نيز از كشورهاى مختلف، از جمله ژاپن (نخ و سيم)، آلمان غربى (مواد شيميايى)، تركيه (نخ) و مالزى (كائوچوى طبيعى) وارد مىشود.
شركت صنايع
اين مجتمع در دوازده كيلومترى اراك ساخته شده و حدود 1000 نفر در آن مشغول به كارند. توليدات اين مجتمع، نخ با نمرههاى مختلف، موكت و پتوى سوزنى مىباشد.
كارخانه قند شازند
اين كارخانه در سال 1317 ه .ش آماده بهره بردارى گرديد. محل آن در شهر شازند در زمينى به مساحت هجده هكتار است. ظرفيت اين كارخانه در بدو تأسيس حدود 300 تن چغندر در روز بوده كه در سالهاى بعد به 600 تن چغندر در روز رسيده است.
محصول توليدى كارخانه بين 50000 تا 65000 تن قند و شكر در سال مىباشد كه 80 درصد آن به صورت قند و 20 درصد آن به صورت شكر تهيه مىشود.
كارخانه شمس
كارخانه ريسندگى و بافندگى شمس در جاده اراك ـ فرمهين (كيلومتر دو) تأسيس شده و از سال 1356 شروع به بهره بردارى نموده است.
تعداد كاركنان آن 160 نفر و ظرفيت سالانه آن 500000 تخته پتو است كه فعلاً 140000 تخته پتو توليد مىكند و 300 تن پشم را به خامه تبديل مىنمايد.
شركت صنايع آذر آب
شركت صنايع آذرآب، تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازى صنايع ايران در سال 1368 رسما افتتاح و مورد بهره بردارى قرار گرفت.
اين شركت در زمينى به مساحت 33 هكتار در كيلومتر پنج جاده اراك ـ قم قرار گرفته است و به راه آهن سراسرى شمال ـ جنوب و اتوبان تهران نيز دسترسى دارد.
اين شركت با هدف طراحى و مهندسى، ساخت، نصب و راه اندازى ديگهاى بخار نيروگاهى صنعتى يكپارچه، ساخت تجهيزات صنايع نفت و گاز، پتروشيمى، سيمان، قند، معادن، اسكلتهاى فلزى و ماشينكارى قطعات سنگين تا تُناژ 200 تن بنا شده است.
اين شركت 2700 نيروى انسانى را در خود جاى داده است. وجود دستگاهها و ماشين آلات پيشرفته نيمه اتوماتيك و اتوماتيك در كارخانههاى اين شركت باعث توجه هر چه بيشتر صنايع كشور به واگذارى پروژههاى بزرگ ملى به آذر آب شده است.
مركز آموزش جوشكارى اين شركت، در واقع در سطح كشور تنها مركزى است كه اقدام به تربيت نيروهاى ماهر جوشكار مىكند و اين امر از ويژگى خاص براى صنعت سنگين كشور برخوردار است.
از ديگر صنايع مهم ماشينى استان كارخانه ماشين سازى پارس (توليد كننده اسكلتهاى فلزى)، كارخانه آلومرول (سازنده پروفيل و لولههاى آبيارى آلومينيمى)، كارخانه آونگان (سازنده پايههاى فلزى انتقال نيرو)، كارخانه توليدات ادوات كشاورزى اراك، گروه كارخانههاى توليدى نورد آلومينيم، كارخانه شير پاستوريزه اراك، كارخانه رنگسازى روناس اراك، كارخانه نخ طلاى خمين، و تعدادى كارخانههاى ديگر به ويژه كارخانههاى مستقر در شهر صنعتى ساوه را مىتوان نام برد.
