ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

صنایع دستی در استان بوشهر

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

با توجه به وضعيت خاص اقتصادى استان بوشهر، صنايع دستى و به ويژه صنايع دستى روستايى از گذشته داراى نقش تعيين كننده و مهمى در معيشت روستاييان منطقه بوده و بيشتر ساكنان نواحى روستايى به علت محدود بودن بخش كشاورزى و بيكارى‏هاى فصلى ناشى از آن، كوشيده‏اند تا از امكانات موجود و مواد اوليه‏ايى كه طبيعت در اختيار آنان قرار داده است به عنوان وسيله‏اى براى كسب درآمد بيشتر و امرار معاش استفاده كنند و به توليد محصولاتى مانند قالى، گبه، عبا، گليم، حصير، سفال و مصنوعات رو دوزى شده اقدام كنند.

صنايع دستى رايج در استان بوشهر به شرح زير مى‏باشد:

گبه بافى

برجسته‏ترين صنعت دستى و خانگى استان بوشهر كه تقريبا در بيشتر نقاط روستايى و حتى شهرى رايج بوده و شغل اول يا حرفه دوم تعداد زيادى از خانوارها محسوب مى‏شود، بافت گبه است. گبه‏هاى بافت اين منطقه اكثرا داراى ابعاد 100×200 سانتى‏متر است و براى بافت هر تخته آن همكارى يك ماهه دو بافنده با روزى 6 ساعت كار الزامى است.

گليم بافى

گليم بافى در روستاهاى جم و ريز از توابع شهرستان كنگان رايج است.

نمد مالى

از سنتى‏ترين توليدات منطقه بوشهر است و از جمله محصولاتى است كه به دليل سبكى وزن و نم گير بودنش مورد توجه خاص عشاير مى‏باشد.

سفالگرى

به دليل اهميت حياتى آب در منطقه بوشهر، ساخت وسايلى كه بتواند نقشى در خنك كردن و خنك نگاهداشتن آب داشته باشد از گذشته‏هاى دور مرسوم بوده است. بيشتر فعاليتهاى سفالگرى اين استان در بندر كنگان، پيرامون اهرم و شهرستانهاى برازجان است و توليدات آنها را عمدتا ساخت كوزه آب، كوزه قليان، سرقليان، پستو، كشك ساب و حب (سبوى كلان) تشكيل مى‏دهد.

سوزن دوزى

سوزن دوزى اغلب در روستاهاى تابع دهستانهاى «جم» و «ريز» انجام مى‏گيرد. طرحهاى محلى و اصيل از ساده‏ترين طرحهاى هندسى در اين كار مورد استفاده قرار مى‏گيرد. محصولات تهيه شده از راه سوزن دوزى عبارت است از: كيسه توتون، رو قورى، در قندانى، زير بشقابى و روميزى كه در تهيه آنها علاوه بر سوزن دوزى معمولاً از تكه دوزى نيز استفاده مى‏شود.

دلوچه سازى

«دلوچه» مخزن مخروطى آب است كه از پوست حيوانات ساخته مى‏شود و به وسيله سه پايه بر روى زمين مستقر مى‏شود. دلوچه آب را خنك و گوارا مى‏كند.

مصرف كنندگان عمده دلوچه ايلات و عشاير و روستاييان هستند. اين صنعت بيشتر در برازجان رواج دارد.

حصير بافى

در استان‏هاى بوشهر، هرمزگان و خوزستان و بالاخره هر منطقه‏ايى كه خرما خيز باشد، نوعى حصير بافى به چشم مى‏خورد كه مرتبط با اوضاع اجتماعى و طبيعى منطقه دارد.

قالى بافى

اين صنعت در برخى از روستاهاى بوشهر از جمله روستاهاى شول و ده كهنه رواج دارد و همچنين در روستاهاى تنگ ارم و اطراف پشتكوه هم به قالى بافى مى‏پردازند.

گرگور

وسيله‏اى است معمول و مشهور در سطح استان بوشهر كه اين نوع وسيله صيد تشكيل شده از قفسه سيمى كه توسط گرگور بافان بوشهرى بافته مى‏شود.

ارتفاع اين نوع وسيله صيد به تناسب نوع شناور و محل صيد يك تا سه متر مى‏باشد.

زنبيل و سبد بافى

هر دو از شاخ و برگ درخت خرما ساخته شده و موارد استفاده زيادى دارند.

گيوه دوزى

از صنايع دستى قديم مردم برازجان است كه معمولاً در هنگام گرمى هوا از آن استفاده مى‏شود.

مسقطى

نوعى شيرينى مخصوص بوشهر است كه به عنوان سوغات بوشهر معروفيت دارد.

در سال 1379 تعداد 6980 نفر در امر توليد صنايع دستى در اين استان اشتغال داشته‏اند كه تعداد 628 نفر از بافندگان در 510 كارگاه تحت پوشش مديريت صنايع دستى استان قرار داشته‏اند.