ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

زندگی جانوری در استان آذربایجان شرقی

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

با توجه به شرايط جغرافيايى منطقه انواع جانوران در محدوده استان آذربايجان شرقى زندگى مى‏كنند كه عبارتند از: خرس، گرگ، خوك، روباه، خرگوش و موش.

از پرندگان: كبك، اردك، غاز وحشى، قرقاول، مرغ وحشى و فاخته.

از پرندگان مهاجر: پليكان سفيد، فلامينگو، تنجه، كالايى، مرغ ماهى‏خوار، لك‏لك، حواصيل، قو در كنار رودخانه‏ها و درياچه‏ها ديده مى‏شود.

علاوه بر اينها در ارتفاعات مهم منطقه از جمله سهند و بزقوش و قره داغ: قوچ و ميش، بز وحشى، كل بز، كبك درى، خرس، پلنگ، آهو و عقاب و از خزندگان انواع مارهاى سمى و سوسمار در جنگل‏ها و نواحى كوهستانى زندگى مى‏كنند.

در اين استان يك منطقه حفاظت شده، يك منطقه پناهگاه حيات وحش و سه منطقه شكار و صيد ممنوع به شرح زير وجود دارد:

ـ منطقه حفاظت شده ارسباران

اين منطقه با وسعت 72460 هكتار در شمال استان قرار گرفته و در بين سه رودخانه مهم ارس، كليبر چاى و ايلگنه چاى محصور گرديده است، به علت غناى طبيعى و وجود سيستم‏هاى حياتى متنوع، منطقه حفاظت شده ارسباران در زمره 243 منطقه بين المللى به عنوان ذخيره‏گاه بيوسفر در برنامه انسان و كره مسكون سازمان ملل به ثبت رسيده است.

اين منطقه كه قسمتهايى از جنگل‏هاى موسوم به قره داغ را در بر گرفته است، از تنوع زيستگاهى و ژنتيكى قابل توجهى برخوردار بوده و زيستگاه منحصر به فرد گونه‏هاى جانورى و گياهى است. از آن جمله سياه خروس قفقازى را مى‏توان نام برد كه در بخش كوچكى از زيستگاه كلن واقع در جنوب غربى منطقه زندگى مى‏نمايد.

ـ منطقه پناهگاه حيات وحش كيامكى

اين منطقه با وسعت 84400 هكتار در شمال شهرستان مرند و در امتداد رودخانه مرزى ارس قرار گرفته است.

منطقه كيامكى به علت داشتن شرايط خاص زيستگاهى و به منظور حفظ فون و فلور و ويژگى‏هاى طبيعى تحت حفاظت قرار گرفته است.

ـ منطقه شكار و صيد ممنوع قره قشلاق

اين منطقه با وسعت 48000 هكتار در اراضى حاشيه جنوب شرقى درياچه اروميه و در مصب رودخانه زرينه رود قرار گرفته است. اين رودخانه كه يكى از مهمترين رودخانه‏هاى تأمين كننده آب درياچه اروميه مى‏باشد با داشتن آب شيرين در اراضى وسيع و كم شيبى در حاشيه درياچه اروميه پخش شده و تلاقى آن با آب شور درياچه موجب شكل گيرى زيستگاه‏هاى بسيار مناسبى براى زندگى تعداد كثيرى از انواع پرندگان مهاجر آبزى و كنار آبزى گرديده است كه اكثرا جهت گذراندن زمستان و بخشى نيز به منظور زاد آورى به اين منطقه مهاجرت مى‏نمايند.

منطقه قره قشلاق يكى از تعداد قليلى از مناطق تحت نظر سازمان حفاظت محيط زيست استان مى‏باشد كه گونه كمياب ميش مرغ در آن زندگى و زادآورى مى‏كنند.

به دليل همجوارى اين منطقه با پارك ملى درياچه اروميه، ارتباط اكولوژيك برقرار بوده و اكثر گونه‏هاى پرنده موجود در پارك ملى جهت تغذيه از اين منطقه نيز استفاده مى‏نمايند.

در سال‏هاى گذشته به علت وجود آلودگى‏هاى مختلف كه از طريق رودخانه زرينه به اين تالاب منتقل شده است و ساير عوامل ديگر پديده مرگ و مير پرندگان را در اين تالاب به وجود آمده است.

ـ منطقه ممنوعه جزيره اسلامى

اين منطقه با وسعت 23000 هكتار در غرب استان و در مسير راه دسترسى به شهرستان اروميه قرار گرفته است. وجود كوهستان‏هاى صخره‏اى و بلند در كنار تپه ماهورها و اراضى كم شيب ساحلى زيستگاه‏هاى مناسبى را براى زندگى تعدادى از گونه‏هاى پستاندار كوه‏زى نظير قوچ و ميش، كل و بز و همچنين انواع پرندگان خشكى‏زى و آبزى را همزمان فراهم نموده است. در اين منطقه آثارى از جنگل‏هاى بنه، بادام وحشى و ارس را مى‏توان مشاهده كرد.

همچنين وجود چشمه‏سارهاى متعدد در نقاط مختلف و چشم اندازهاى بديع و امكانات مختلف كوهنوردى و مشاهده گونه‏هاى حيات وحش در ارتفاعات از جمله زمينه‏هاى مناسب تفرجگاهى اين شبه جزيره را تشكيل مى‏دهد.

ـ تالاب قوريگل

اين منطقه با وسعت حدود 200 هكتار در 45 كيلومترى شرق تبريز و در كنار جاده ترانزيتى تبريز ـ تهران واقع شده است. تالاب قوريگل به دليل وضعيت خاص اكولوژيك به عنوان يك تالاب بين المللى به ثبت رسيده است.

گونه‏هاى كثيرى از انواع پرندگان آبزى از جمله گونه كمياب اردك سر سفيد جهت زادآورى و گذراندن تابستان به اين تالاب مهاجرت مى‏نمايند.


منابع