زبان و گویش مردم استان چهارمحال و بختیاری

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ مرداد ۱۳۹۱، ساعت ۱۵:۰۲

در استان چهارمحال و بختيارى به علت وجود اقوام مختلف چون كرد، لر، ترك، ارمنى و گرجى، زبانهاى مختلفى نيز وجود دارد. اما آنچه كه در بين عموم مردم مشترك است تكلم به زبان فارسى است. در اين استان علاوه بر زبان فارسى، زبانهاى تركى لرى و ارمنى نيز رايج است.

زبان لرى در اين استان زبان لرى بختيارى است. زبان تركى رايج در اين استان بيشتر از نوع تركى قشقايى است و با زبان تركى آذرى متفاوت است.

زبان تركى در شهرهاى بن، سامان، و هفشجان رواج دارد و بسيارى از روستاها چون اشكفتك، چالشتر و سورجان به اين زبان تكلم مى‏نمايند. بسيارى از نقاط شهرى و روستايى استان به زبان لرى بختيارى صحبت مى‏كنند. زبان مردم شهر اردل و روستاهاى آن لرى است.

مردم بخش كيار از توابع شهركرد به زبان لرى صحبت مى‏نمايند. مردم روستاها دستنا و دستگرد، جوانمردى به اين زبان تكلم مى‏نمايند. همچنين لازم به ذكر است كه در شهر هفشجان زبان كردى و در منطقه حاجى آباد زبان ارمنى نيز رواج دارد.

در زير به برخى از واژه‏ها و اصطلاحات رايج در زبان بختيارى اشاره مى‏شود.

خور زمار: پسر خاله تاته‏زا: پسرعمو

وازا: عموزاده كاكا: عمو

كچى: عمه هالو: دايى

بُتى: خاله گگه: برادر

دده: خواهر تِك: ساق پا

باهى: بازو نِفت: بينى

خون بست: خون بها مرزنگ: مژه

دالو: مادربزرگ باوا: پدربزرگ

بوه: پدر دا: مادر

لو: لب ايسا: شما

چكست: بريد خوم: خودم

دهرست: بريد لودگه: لرزيدن

افتودرو: غروب آفتاب افتوزى: طلوع آفتاب

اغوربجير: خير باشد چه اكونى: چه كار مى‏كنى

برك: ابرو تيك: پيشانى

زون: زبان افتو: آفتاب

چول: خراب شده پسين: عصر

منابع