ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

دوره پهلوی دوم در استان سمنان

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

ویرایش در تاریخ ‏۱۶ فروردین ۱۳۹۱، ساعت ۲۲:۲۵ توسط 172.16.1.19 (بحث)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری, جستجو

نفت خوريان

در جنوب شرقى استان سمنان در ناحيه‏اى موسوم به كوير خوريان ذخاير عظيم نفت وجود دارد. در اين محل عمليات صحيح علمى و فنى در دوران اشغال شمال ايران توسط روس‏هاى تزارى انجام گرفته است و طبق نظر متخصصان، نفت كوير خوريان متعلق به اوايل دوران سوم مى‏باشد.

كوير خوريان شوره زار بزرگى است كه از شمال خوريان تا جندق تقريبا چهل فرسخ و از مشرق تا مغرب در حدود هفتاد فرسخ امتداد دارد. عمليات نفت خوريان توسط روس‏هاى تزارى در دهكده حاجى آباد، 12 كيلومترى جنوب سمنان انجام شد و دو چاه در اين منطقه حفر كردند.

در اواخر سال 1322 آمريكائى‏ها پا به ميدان گذاردند تا امتياز نفت شمال را كه نفت خوريان نيز جز آن به شمار مى‏آمد، از آن خود كنند اما با انعكاس مذاكرات آنان با دولت ايران در مجلس چهاردهم، شوروى‏ها كه به خاطر موقعيت جغرافيايى، خود را ذى حقّ در نفت شمال ايران مى‏دانستند وارد مذاكره با دولت ايران شدند.

دولت شوروى كه علاقه‏اى تمام به نفت شمال داشت، نمى‏خواست به سادگى از ميدان بدر رود.

در 26 تيرماه سال 1325 در سمنان بين كارگران عضو حزب توده و كارگران مخالف زد و خورد شديدى روى داد و عده كثيرى از طرفين مجروح شدند.

در نتيجه در سمنان حكومت نظامى برقرار شد و از طرف دولت، آيت الله سيد ابوالقاسم كاشانى كه به عزم زيارت مشهد در سمنان اقامت داشت، مسبب بلوا و زد و خورد خونين شهر سمنان شناخته شد و طبق ماده پنج حكومت نظامى بازداشت گرديد.

دولت در اين مورد اعلاميه‏اى انتشار داد و مشروحا به دخالت سيد ابوالقاسم كاشانى اشاره كرد.

اين جريانات ادامه يافت و تا بعداز ملى شدن صنعت نفت ايران يعنى سال 1335 ه .ش اين منابع در تصرف دولت شوروى بود.

سرانجام در بهار سال 1335 كه با مسافرت شاه به شوروى اختلاف فيمابين دولت ايران و شوروى در مورد معادن مذكور برطرف گرديد و دولت شوروى اين معادن را به دولت ايران تحويل داد.

قيام 30 تير 1330

هم‏زمان با جريان ملى شدن صنعت نفت در كشور، مناطق عشايرى استان سمنان كه از حوادث و جريانات سياسى بى اطلاع بودند مورد سوء استفاده عوامل رژيم به ويژه شخص سپهبد نصيرى قرار گرفت.

آنان با گسترش دامنه شايعاتى مبنى بر فعاليت بى‏سابقه توده‏اى‏ها در تهران و پيروزى قريب الوقوع كمونيزم، شكستن مجسمه‏هاى شاه و مواردى از اين قبيل باعث تهييج عشاير سنگسرى گشته و آنان را با عنوان اينكه عشاير طعم حكومت كمونيستى را چشيده‏اند و ديگر حاضر به تحمل چنين حكومتى نيستند، با اسلحه و تجهيزات در جهت بهره‏بردارى تبليغاتى به طرف تهران حركت دادند. اولين دسته از عشاير شامل 700 نفر از افراد مسلح به سركردگى عربعلى خان ذوالفقارى به تهران آمده و در پاسگاه ژاندارمرى شهر رى متمركز شدند.

از طرف ديگر سه هزار نفر از سواران مسلّح نيز از طريق فيروزكوه به طرف تهران آمدند و در منطقه‏اى نزديك تهران مستقر گرديدند.

با پيروزى كودتاچيان در تهران، سران فريب خورده عشاير را به حضور شاه بردند و از رژه عشاير و حضور آنها به حدّ نهايت بهره‏بردارى تبليغاتى كرده و پس از بازگشت آنان به منطقه استان آنان را خلع سلاح كردند.



منابع