امام‌زاده‌ها و بقاع متبرکه استان لرستان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
منابع
بر اساس گزارش اقتصادى ـ اجتماعى استان لرستان در سال 1378 داراى 1015 باب مسجد، 18 باب حسينيه و اماكن ديگر و 90 بقعه متبركه بوده است.
مساجد، حسينيهها و تكايا
نام برخى از مهمترين مساجد استان لرستان عبارتند از:
مسجد جامع خرمآباد
اين مسجد معروف به حوزه علميه كماليه مىباشد و از قديمىترين و مهمترين مساجد استان لرستان است. اين مسجد داراى چندين حجره و محل تدريس مرحوم آيت الله كمالوند خرمآبادى نيز بوده است.
مسجد جامع بروجرد
اين مسجد در شرق بروجرد، در كوى دودانگه كنار خيابان جعفرى واقع است. همچنين اين مسجد از بناهاى قديمى بروجود به حساب مىآيد. از ساختمان طاق بزرگ مسجد جامع بر مىآيد كه اين مسجد ابتدا آتشكده بوده و سپس بصورت مسجد در آمده است.
مسجد امام خمينى (مسجد سلطانى)
مسجد امام خمينى در مركز شهر بروجرد واقع است. در طبقه فوقانى اين مسجد در سه سمت شمالى، شرقى و غربى شانزده حجره وجود دارد كه محل سكونت طلاّب بوده است. آيتالله العظمى بروجرود(ره) مدتى در اين مسجد به تدريس اشتغال داشتهاند.
اين مسجد بزرگترين مسجد بروجرد مىباشد.
تعدادى از مساجد شهرستانهاى استان عبارتند از:
مسجد پل لف آور، بروجرد، خيابان جعفرى
مسجد ناسكدين، بروجرد، خيابان جعفرى
مسجد شريعتمدارى، بروجرد، خيابان جعفرى، كوى شريعتمدارى
مسجد زنگينه، بروجرد، خيابان صفا
مسجد بيرجندى، بروجرد، خيابان صفا
مسجد شهريارى، بروجرد، خيابان شهردارى
مسجد ملك آرا، بروجرد، خيابان محمدى
مسجد شيخ، بروجرد، خيابان سعدى، خيابان سيروس
مسجد امام جمعه، بروجرد، خيابان سيروس
مسجد سيد، بروجرد، خيابان بحر العلوم
مسجد سجاد، بروجرد، خيابان موسوى
مسجد گوشه چهار چنار، بروجرد، خيابان مولوى
مسجد گوشه گاپله، بروجرد، خيابان مولوى
مسجد امام سجاد عليهالسلام اليگودرز، احمد آباد
مسجد امام صادق عليهالسلام اليگودرز، خيابان بيمارستان
مسجد امام حسين عليهالسلام اليگودرز، خيابان امام جنب پارك شهر
مسجد امام زمان(عج) اليگودرز، خيابان پونه زار
مسجد امام خمينى(ره) اليگودرز، پشت خيابان ساحلى
مسجد شهدا اليگودرز، گلزار شهدا
مسجد منتظرى اليگودرز، روبروى اداره برق
مسجد امام حسين عليهالسلام ازنا، ميدان امام حسين عليهالسلام
مسجد على بن موسى الرضا عليهالسلام ازنا، بلوار وليعصر(عج)، شهيد فريدون
مسجد صاحب الزمان(عج) ازنا، خيابان صاحب الزمان(عج)
مسجد خاتم الانبيا صلىاللهعليهوآله ازنا، خيابان آزادى
مسجد حضرت ابوالفضل عليهالسلام ازنا، خيابان امام، خيابان سيزده آبان
مسجد تقى خان (امام حسين) خرمآباد، خيابان مطهرى
مسجد امامحسن عليهالسلام خرمآباد، خيابان انقلاب
مسجد امام حسن عسگرى عليهالسلام خرمآباد، خيابان وصال
مسجد گرداب خرمآباد، خيابان حافظ جنوبى، خيابان 17 شهريور
مسجد حكيم آباد خرمآباد، خيابان 24 مترى حافظ
مسجد آذرى (كمالوند) خرمآباد، خيابان انقلاب
مسجد توتونچى خرمآباد، ميدان بزرگ، خيابان حافظ
مسجد جامع الشتر
مسجد صاحب الزمان(عج) الشتر
مسجد امام حسين عليهالسلام پلدختر، ميدان شهدا، خيابان 7 تير
مسجد صاحب الزمان(عج) پلدختر، خيابان شهيد جودكى
مسجد رسول اكرم صلىاللهعليهوآله پلدختر، ميانكوه
مسجد حضرت رقيه عليهالسلام پلدختر، كوچه شهيد هاشمى نژاد
مسجد امام حسين عليهالسلام نور آباد، خيابان امام حسين عليهالسلام
مسجد امام خمينى(ره) نور آباد، بلوار شهيد بهشتى
مسجد صاحب الزمان(عج) نور آباد، سرخه بان
مسجد جامع حضرت على عليهالسلام نور آباد، شهرك امام
مسجد اميرالمؤمنين عليهالسلام نور آباد، خيابان 24 مترى طالقانى
مسجد امام حسن مجتبى عليهالسلام نور آباد، هفت چشمه كاكاوند
مسجد على ميرزايى دلفان، خاوه جنوبى
مسجد اميرالمؤمنين عليهالسلام دلفان، ميربگ قله خان
مسجد صاحب الزمان(عج) شهرستان كوهدشت
مسجد جامع شهرستان كوهدشت
مسجد امام حسين عليهالسلام شهرستان كوهدشت
مسجد اميرالمؤمنين عليهالسلام شهرستان كوهدشت
مسجد آيت الله بروجردى دورود، خيابان شهيد تونى
مسجد قائم(عج) دورود، خيابان امام خمينى(ره)
مسجد ابوالفضل عليهالسلام دورود، اسلام آباد
مسجد اميرالمؤمنين عليهالسلام دورود، 45 مترى
مسجد صنايع دفاع دورود، شهرك امام
2ـ حسينيهها
حسينيه امام رضا عليهالسلام خرمآباد ـ دره گرم
حسينيه ولى عصر(عج) اليگودرز
حسينيه علىابن موسىالرضا عليهالسلام اليگودرز
حسينيه حاجشيخ علىاحمد گودرزى بروجرد، انتهاى خيابان بهار
حسينيه ابوالفضل محسن خانى بروجرد، خ چران
مسجد و حسينيه امام صادق عليهالسلام بروجرد، خ جعفرى
فاطميه فاطمه زهرا عليهاالسلام بروجرد، خ قا آنى
مسجد حسينيه صفا دورود، خ صفا
مهديه مرحوم مرتضوى خرمآباد، خيابان شهداى غربى
عباسيه حضرت ابوالفضل عليهالسلام خرمآباد، پل انقلاب، كوى مستضعفان
حسينيه گلشن خرمآباد
حسينيه بيات بروجرد
حسينيه امام صادق عليهالسلام بروجرد
حسينيه قاآنى بروجرد
حسينيه سيد باقر اليگودرز
حسينيه سور اليگودرز
فاطميه خرمآباد خرمآباد
فاطميه سرشار بروجرد
مهديه مرتضوى خرمآباد
مهديه پلدختر پلدختر
امام‌زاده‌ها و بقاع متبركه
بقعه شاهزاده احمد، مشهور به شاهچراغ ـ (خرمآباد)
در شمال غربى منطقه «مازو» لرستان در محلى موسوم به دشت لاله، بقعهاى است معروف به شاهزاده احمد كه به اعتقاد مردم از اعقاب امام موسى كاظم عليهالسلاماست و به شاهچراغ مشهور است. مردم اين امامزاده را به نامهاى «كك احمد» و «سيد احمد» نيز مىنامند. خدام اين امامزاده عمامه قرمز به سر دارند و علت انتخاب اين رنگ را چين بيان مىنمايند كه شاهزاده احمد در زمان حيات، هر موقع غضبناك مىشده شال قرمز به كمر مىبسته است. در گذشته سالى يكبار، اين خدام علم فولادى امامزاده را در ميان طوايف مختلف لرستان به گردش در مىآوردند و چند نفر كه داراى صوت خوشى بودند آهنگى با اشعارى خاص در مدح امامزاده و معجزات او مىخواندند و مردم نيازهاى خود را به وسيله خدام عمامه قرمز تقديم حرم شاهچراغ مىنمودند.
آنان در اين مراسم ابيات به نام (شول گد) مىخوانند و از مردم طوايف نيز مقدارى پول و يا آذوقه با عنوان خير شاه احمد دريافت مىنمودند كه امروزه خوشبختانه اين موارد به كل منسوخ شده است. پروفسور مينورسكى بقعه شاه احمد را يكى از اماكن مقدس على اللهىها دانسته و ايل پاپى را پيرو فرقه مزبور تصور نموده مىنويسد ... اكثر لكها پيرو فرقه على اللهى (اهل حق) مىباشند. همچنين طوايف سگوند، پاپى و بدرايى پيرو اين فرقه هستند. به عقيده پيروان فرقه اهل حق، لرستان صحنه فعاليتهاى سومين مرحله تجلى الهى است كه بابا خشين ناميده مىشود، يكى از پناهگاههاى (مكانهاى مقدس) مهم اين فرقه آرامگاه شاهزاده احمد (فرزند ادعايى موسى كاظم عليهالسلام) مىباشد كه در نزديكى كوه بى او قرار دارد. البتههاى مراد حسين پاپى اين گفته را رد مىكند و مىگويد آرامگاه شاهزاده احمد مكان مقدس و يا پناهگاه اهل حق نيست و رابطهاى با پيروان اين فرقه ندارد و ايل پاپى و سگوند بطور كلى با فرقه اهل حق بيگانهاند.
اگر بين طوايف و يا دوايل نزاعى در مىگرفت؛ خدام، علم را به بيان آنان مىبردند و مردم به حرمت اين علم و به احترام شاهچراغ دست از جنگ و برادركُشى مىكشيدند.
امامزاده شاه احمد عليهالسلام ـ (خرمآباد)
بر بالاى يكى از قلل كوه «كَوَر» قبرى است كه هر سال در فصل بهار عده زيادى به زيارت آن مىروند. تا دهكده «پل تنگ» كه بر سر راه خرمآباد به انديمشك واقع شده را با اتومبيل و بقيهاش را بايستى پياده پيمود. راهى كه از درهها و تيغههاى كوه مذكور عبور مىنمايد بسيار سخت و توانفرساست. تقريبا شش ساعت كوهپيمايى بايد شود تا به محل قبر رسيد. مقبره با سنگ و گچ ساخته شده و اطراف آن را جنگلى انبوه از درختان بلوط پوشانيده است. به اعتقاد مردم شاه احمد عليهالسلام يكى از اعقاب امام كاظم عليهالسلام است. محمد بن على اردبيلى صاحب جامع الرواة به نقل از فهرست رجال شيخ منتخب الدين درباره آن چنين مىنويسد: «احمد بن الحسن بن على الحسينى المرعشى، نزيل الجبل الكبير ـ السيد بهاء الدين ابو الشرف صالح».
امامزاده قاسم عليهالسلام (بروجرد)
اين امامزاده در جنوب شرقى بروجرد واقع است. اين مقبره شريف متعلق به حسن و محمد، فرزندان شاهچراغ (احمد بن موسى عليهالسلام) كه فرزند بلا واسطه امام موسى بن جعفر عليهالسلام است، مىباشند. اين مقبره در ميان مردم به امامزاده قاسم عليهالسلاممشهور است. ولى حميد ايزد پناه در اين زمينه چنين مىگويد: در محله «دودانگه» آرامگاهى است كه مشهور به «امامزاده قاسم» مىباشد. بنا به اعتقاد مردم آرامگاه متعلق به يكى از سادات و روحانى فاضل و عالمى است به نام سيد قاسم بروجردى.
امامزاده احمد عليهالسلام (خرمآباد)
نسب شريف اين امامزاده به امام زين العابدين عليهالسلام مىرسد. برخى نيز، احمد را از نسل احمد افطس دانستهاند.
ديگر امام‌زاده‌ها عبارتند:
امامزاده سيد زيبا عليهالسلام (ازنا) اين امامزاده در منطقه ازنا، مميل لرستان واقع است.
امامزاده جعفر بروجرد عليهالسلام (بروجرد)
اين بقعه در انتهاى خيابان جعفرى در ميان گورستان قديمى شهر واقع شده است. در مورد صاحب قبر، مردم امامزاده را فرزند امام موسى كاظم عليهالسلام مىدانند ولى مرحوم آقا سيدحسين بروجردى در كتاب منظوم خود موسوم به منظومه «نخبه المقال فى علم الرجال» صاحب اصلى بقعه را عبدالله الحسن المكفوف ابنالحسن الافطس ابن على الاصغر ابن الامام على بن الحسين عليهالسلام ذكر كرده است.
امامزاده شاهزاده ابوالحسن عليهالسلام (بروجرد)
اين مقبره شريف در خيابان صفا «مير قديم» واقع است. درب اين مقبره به خيابان باز مىشود و مورد احترام اهالى بوده و به شاهزاده ابوالحسن مشهور است. بنا به اعتقاد مردم، نام و شجره صاحب بقعه چنين است: «ابوالحسن محمد بن حمزة بن الحسن بن المكفوف بن الحسن الافطس بن الامام على زينالعابدين عليهالسلام».
امامزاده دو برادران (خرمآباد)
دو برادر به نامهاى سيد ابوالوفا و سيد على از ديرباز در خرمآباد مدفون و مزار آنها سالها محل زيارت و سياحت مردم خرمآباد بوده است. اعتقاد گروهى براين است كه ايندواز اعقاب امام موسى كاظم عليهالسلام مىباشند ولى دليل يا مدركى كه بتواند مؤيد اين امر باشد ديده نشده است.
امامزاده زيد بن على (دورود)
امامزاده زيد بن على از اماكن متبركه و مهمى است كه از ديرباز زيارتگاه صاحبدلان و مشتاقان لرستانى بوده و هست. اين بقعه در محله زيد بن على در زمينى به وسعت تقريبى شش هزار متر كه در گذشته قبرستان بوده و در وضع كنونى بازار تره بار و اصطلاحا ميوه فروشان آنرا در بر دارد، واقع است. اعتقاد بر اين است كه اين گنبد متعلق به زيد بن على بن حسين بن على بن ابيطالب عليهالسلام مىباشد و بر روى قبر سنگى وجود دارد كه قدمت آن هزار ساله است و به فرمان بدر بن حسنويه نصب شده است.
امامزاده عبدالله عليهالسلام (دورود)
اين امامزاده در فاصله 13 كيلومترى شهر دورود، در دامنه اشتران كوه واقع است.
امامزاده محمد عليهالسلام (خرمآباد)
اين امامزاده در شهرك درب گنبد در 210 كيلومترى خرمآباد در غرب استان واقع است. شجره اين امامزاده به سند معتبر با چهار واسطه به حضرت امام موسى كاظم عليهالسلاممىرسد. سنگ روى قبر، وفات امامزاده را سال 747 ه .ق نشان مىدهد.
امامزاده عبدالله عليهالسلام (خرمآباد)
اين امامزاده در 5 كيلومترى جاده خرمآباد به كوهدشت واقع است.
امامزاده حيات الغيب عليهالسلام (خرمآباد)
اين امامزاده در 40 كيلومترى جاده خرمآباد ـ پُلدختر در منطقه قالبى واقع است. اين امامزاده داراى شجره نامهاى معتبر است.
امامزاده محمد عليهالسلام (كوهدشت)
امامزاده محمد عليهالسلام از فرزندان امام موسى كاظم عليهالسلام است، كه از دويست و پنجاه سال پيش داراى گنبد و بارگاه بوده است. اين زيارتگاه سالانه پذيرايى دهها هزار نفر از زوار سراسر كشور است. عده زيادى از زوجهاى جوان كوهدشت و استانهاى همجوار مراسم ازدواج خود را در اين مكان مذهبى برگزار مىكنند.
ديگر امامزادگان و بقاع متبركه استان:
امامزاده خالد بن على عليهالسلام بروجرد
امامزاده وليان عليهالسلام بروجرد
امامزاده زواريجان عليهالسلام بروجرد
امامزاده دوخواهران عليهالسلام بروجرد
امامزاده زينالعابدين عليهالسلام بروجرد
امامزاده ابراهيم دهكرد عليهالسلام بروجرد
امامزاده قاسم عليهالسلام جاپلق، اليگودرز
امامزاده عبدالله عليهالسلام اليگودرز
امامزاده قيصر بن على عليهالسلام (زال) اليگودرز
امامزاده ابراهيم بن مالك اشتر عليهالسلام اليگودرز
امامزاده ابراهيم مأمون عليهالسلام اليگودرز
امامزاده حمزه على عليهالسلام دورود
امامزاده ابوعلى عليهالسلام دورود
امامزاده زيد بن على عليهالسلام دورود
امامزاده امير جوان عليهالسلام دورود
امامزاده عبدالله عليهالسلام منطقه عمارت لرستان
امامزاده سيد محمود عليهالسلام منطقه شوى تله زنگ
امامزاده پيرچل عليهالسلام سردشت لرستان
امامزاده داود لنگ عليهالسلام واقع در دهستان ماهرو
امامزاده ابوعلى عليهالسلام واقع در دره چگان
امامزاده احمد فداله عليهالسلام واقع در بخش سردشت
امامزاده سه تن عليهالسلام اليگودرز
امامزاده پير امام عليهالسلام اليگودرز
امامزاده محمدبن حسن عليهالسلام اليگودرز
بقعه ابو حنيفه خرمآباد ـ رازان
بقعه احمد ياعلم پلدختر
بقعه سيدشمس الدين تشكن چگنىخرمآباد
بقعه سيد على پلدختر
بقعه آقا سيد محمد عليهالسلام پلدختر
بقعه احمد بن عبدالله خليل اكبر پلدختر
بقعه سيد جمال الدين پلدختر
بقعه زاهد شير پلدختر
بقعه مادر ملك احمد خرمآباد
گذرگاه حضرت على عليهالسلام خرمآباد
بقعه شاه زيد على عليهالسلام خرمآباد
امامزاده گيژان كوهدشت
(طاق سيد) نعمت الله جزايرى پلدختر
بقعه مهدى عليهالسلام پلدختر
بقعه كال نازار عليهالسلام نور آباد
بقعه نظام الدين عليهالسلام نور آباد
بقعه حسن گوهر عليهالسلام نور آباد
بقعه كاكا رضا عليهالسلام سلسله
زيارتگاه قمر بنى هاشم عليهالسلام سلسله
بقعه ابو على دورود
بقعه حمزه على دورود
بقعه كاغه دورود
بقعه ناصر الدين دورود
بقعه هندى كش دورود
بقعه مالك اشتر دورود
بقعه بابا سلام كوهدشت
بقعه داود رشيد كوهدشت
بقعه سالار ولى كوهدشت
بقعه سيد صالح الدين عليهالسلام پلدختر
بقعه پير جد خرمآباد
بقعه باپيروله كوهدشت
بقعه ابوعلى عليهالسلام اليگودرز
بقعه پير عباد عليهالسلام اليگودرز
مكان علم ابوالفضل عليهالسلام اليگودرز
بقعه بقعه اكبر بن على عليهالسلام اليگودرز
بقعه جميله خاتون اليگودرز
بقعه زبيده خاتون اليگودرز
بقعه سيد محمد عالى محمود اليگودرز
بقعه امامزاده خالد ابن على عليهالسلام بروجرد
بقعه امامزاده عسگرى عليهالسلام بروجرد
بقعه زواريجان بروجرد
بقعه احمد و خديجه بروجرد
بقاع اهل حق
تعدادى از پيشوايان اهل حق كه مزار آنان در لرستان است:
بقعه باباى بزرگ (دلفان)
اين بقعه در باختر شهرستان دلفان به فاصله نزديك به 50 كيلومتر در درهاى بين كوه مهراب و دامنههاى «سركشى» واقع و شامل ايوان، منارهها و بقعه است. مردم منطقه مدفون در اين بقعه را از فرزندان امام موسى كاظم عليهالسلام مىدانند. همچنين در ضلع جنوب غربى بقعه باباى بزرگ، بناى كوچكتر گنبددارى به نام «كال نازار» وجود دارد.
بقعه پير شمس الدين (خرمآباد)
اين بقعه در شمال دهستان تشكن در كوهپايه سفيدكوه واقع است. در محل صاحب مقبره را «پير شمس الدين بن على بن محمد بن احمد» و از اعقاب امام موسى كاظم عليهالسلام مىدانند. «احمد» جد «ابوالقاسم محمد بن احمد بن رضى الدين» معروف به «حياة الغيب» [آرامگاه حيات الغيب در روستاى «قالبى» در 50 كيلومترى جنوب غربى خرمآباد واقع است ] مىباشد. اعتقاد و ايمان مردم نسبت به پير شمس الدين به حدى است كه هيچكس جرأت تخلف و دست درازى به اموال مردم را در اين مكان مقدس ندارد. حتى كسى خود را مجاز نمىداند كه شاخهاى از درختان بلوط كهن و جنگل اطراف آن را ببرد و يا بشكند اگرچه چوب دستى باشد.
ابوالوفا (بولفا) در غرب شهرستان كوهدشت
باباى حور يا جيب رومشگان كوهدشت
باباى زيد (بوونيره) بيست كيلومترى شمال پلدختر
بابا خازره (بوخازر) جايدر
بابا كاووس الشتر
بابا دانيال در 6 كيلومترى سراب در تنگه پير موسى
بابا طاهر در شهر خرمآباد واقع در محله بابا طاهر
بابا سيف الدين دره شهر
پير سليمان ازناى سگوند
پير احمد منطقه (بايه) سگوند عاليخانى
پير مجيد روستاى رباط نمكى شهرستان خرمآباد
بابا لنگ دهستان مازو
پير محمد شاه فيروز آباد الشتر
پير محمد دلفان
بو مميل (بابا محمود) بخش زاغه
طالب على بخش ملاوى داودرش كوهدشت ماما جلاله دره بوامس 10 كيلومترى خرمآباد
