ÌÓÊÌæ ÇÑÊÈÇØ ÈÇ ãÇ ÎÇäå  

آداب ویژه ماه مبارک رمضان در استان قزوین

از ویکی اطلس فرهنگی ایران

پرش به: ناوبری, جستجو

در ماه رمضان مردم يكپارچه براى انجام تكاليف شرعى آماده مى‏شوند و جهت به جا آوردن وظايف خود مراسمى را برگزار مى‏كنند. در گذشته اين آداب و رسوم با شوق و ذوق بيشترى به جاى آورده مى‏شده است. اما امروزه با هجوم عوارض فرهنگ بيگانه و تأثيرات ماشينى شدن و تكنولوژى، آداب و مراسم رمضان كم رنگ‏تر و حتى بسيارى از آنها فراموش شده است.

از نيمه دوم ماه شعبان مردم استان قزوين خود را براى ماه مبارك رمضان آماده مى‏كنند. مساجد و حسينيه‏ها را نظافت مى‏كنند، ما يحتاج ماه رمضان را فراهم مى‏نمايند و در روز آخر ماه شعبان مراسم كلوخ اندازان را اجرا مى‏كنند.

در اكثر نقاط ايران، روز آخر ماه شعبان را كلوخ اندازان مى‏گويند. در قزوين در اين روز مردم دور هم جمع مى‏شوند و به شادى و شادمانى مى‏پردازند و خود را براى ماه رمضان آماده مى‏كنند. قزوينى‏ها كلوخ اندازان را «گل خندان» مى‏گويند. در اين روز اگر فصل تابستان باشد مردم به گردشگاه‏هاى اطراف شهر مى‏روند و اگر زمستان باشد، در خانه‏اى بزرگ خانواده جمع مى‏شوند و در اين روز بيشتر مردم، سبزى پلو با ماهى، پلو سفيد با زعفران، خورشت آلبالو با مرغ، كاهو سركه و شيرينى چهار رنگ خانگى يعنى نان نخودى، نان قندى، نان پادرازى و نان برنجى مى‏خورند.

ماه مبارك رمضان با رؤيت هلال اين ماه آغاز مى‏شود. در غروب روز آخر ماه شعبان مردم به آسمان خيره شده و از بالاى پشت بامها و جاهاى بلند ديگر شمال غربى آسمان را هدف نگاه خود قرار مى‏دهند و به دنبال گمشده‏اى مى‏گردند.

با رؤيت هلال ماه مبارك رمضان ميهمانى خداوند آغاز مى‏گردد. در تاكستان پس از رؤيت ماه به آينه و يا قرآن مى‏نگرند. كسانى هم كه در سينه خال داشتند، پس از مشاهده ماه به سينه خود نگاه مى‏كردند. زنانى كه بچه ندارند، بچه‏اى خوشرو را با خود به بام مى‏برند و به محض رؤيت ماه به روى او نگاه مى‏كردند و از خدا مى‏خواستند كه به آنها بچه‏اى سالم و زيبا عطا نمايد.

مردم قزوين در اين ماه به ميهمانى خدا مى‏شتابند و با روزه گرفتن به جسم و روح خود را از آلودگيها پاك مى‏كنند. در گذشته مردم قزوين معتقد بودند كه روزه گرفتن ده روز اول ماه رمضان مشكل است و مثل آن است كه از كوهى با بار سنگ بالا مى‏روند. روزه دهه دوم را كه آسانتر است به بار كلوخى كه از كوه بالا مى‏كشند تشبيه مى‏كنند و روزه دهه سوم را به سر پائينى كوه كه راحت و آسان است مثال مى‏زده‏اند.

در روز 21 ماه رمضان كه مصادف با شهادت مولى الموحدين، اميرالمؤمنين است. استان قزوين يكپارچه غرق عزا و ماتم است. هيئتهاى عزادارى تشكيل و به راه مى‏افتد و عزاداران در سوگ شهادت مولاى خود به سر و سينه مى‏زنند.

در گذشته در تاكستان صبح روز 21 رمضان، مردم اعم از كوچك و بزرگ، پير و جوان در كنار تپه‏اى جمع مى‏شدند و علمها و بيرقها را مى‏افراشتند و كجاوه‏اى بر پشت شتر يا اسبى گذاشته و عمامه‏اى روى آن مى‏گذاشتند و به اصطلاح كجاوه امام را درست مى‏كردند و ابن ملجم نيز دست بسته به دنبال كجاوه حركت مى‏كرد. عزاداران وارد آبادى مى‏شدند تا ظهر در آبادى مى‏گشتند و عزادارى مى‏كردند و زن و مرد هم گريه مى‏كردند و شيون سر مى‏دادند. بعدازظهر نيز در همان تپه مراسم تعزيه شهادت حضرت على عليه‏السلام را بر پا مى‏كردند.


منابع