پوشش گیاهی استان خراسان رضوی
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
تنوع اقليمى و خاك در سطح استان خراسان موجب شده است تا تنوع زيادى از نظر پوشش گياهى، در عرصه اين استان به وجود آيد. هر چه از شمال استان به سوى جنوب پيش برويم، كاهش ميزان بارندگى سبب كاهش پوشش گياهى گشته، و خاكها را به صورت عريان، در معرض ديد قرار مىدهد. شمال استان خراسان به لحاظى كه گذشت موقعيت مناسبترى را از نظر پوشش گياهى دارا مىباشد.
پوشش گياهى استان خراسان را مىتوان در دو دسته مراتع و جنگلها مورد بحث قرار داد.
1ـ مراتع
در روزگاران گذشته استان خراسان از موقعيت مناسب مرتعى برخوردار بوده است اما به لحاظ بهرهورى بىرويه و چراى مفرط دام، قسمت عمده مراتع استان با تخريب مواجه گشته است.
امروزه آن قسمت از استان كه به عنوان مرتع قلمداد مىگردد و مورد استفاده قرار مىگيرد، حدود 5/12 ميليون هكتار برآورد مىشود كه پراكنش آن در شهرستانهاى مختلف متفاوت است.
وضع مراتع استان خراسان در شرايط فعلى به گونهاى است كه به جرأت مىتوان آنها را در شرف نابودى به حساب آورد. اين منبع عظيم طبيعى در چندين دهه اخير مورد بىتوجهى زيادى قرار گرفته است.
در طول سالهاى اخير به علل مختلف از قبيل چراى بىرويه، شخم بىرويه به بهانه ديم كارى و در بعضى موارد به منظور تثبيت مالكيت براى عدهاى سودجو بيشترين لطمه به مراتع وارد آمده است. مراتع استان اعم از مرغوب و غير مرغوب را حدود 5/12 ميليون هكتار تخمين زدهاند كه شامل:
1ـ مراتع سرخس از نوع خوب حدود 5/1 ميليون هكتار.
2ـ مراتع شمال خراسان از نوع متوسط حدود 5/2 ميليون هكتار.
3ـ مراتع جنوب خراسان از نوع فقير حدود 4 ميليون هكتار.
ضمناً مراتع از نوع مخروبه نيز، حدود 5/4 ميليون هكتار است. در اثر چراى زياد و بىرويه و ديگر عوامل مختلف در استان مرتع درجه يك و يا عالى وجود ندارد و مراتع خوب استان بيشتر در كوههاى هزار مسجد و قسمتى از حوزه بجنورد به چشم مىخورد. مراتع متوسط بيشتر در قسمت شمالى خراسان و مراتع فقير بيشتر در جنوب خراسان ديده مىشود.
2ـ جنگلها
پوشش جنگلى استان خراسان بالغ بر يك ميليون هكتار است كه مسلما در گذشته ميزان آن چندين برابر رقم فعلى بوده است. متأسفانه جنگلهاى استان نيز همانند مراتع رو به نابودى است.
جنگلهاى طبيعى استان در مناطق شمال شرقى خراسان، حوزه سرخس و صالحآباد، شمال غربى استان، حوزه بجنورد و ارتفاعات شمالى آن، ارتفاعات شمالى هزارمسجد، حوزه جوزك و غرب بجنورد، جنگلهاى پراكنده بلوط و زبان گنجشك، شرق خراسان، حوزه خواف و غرب قائن، طبس، جنگلهاى بادامشك و شرق بيرجند، جنگلهاى بنه بين بيرجند و نهبندان در ارتفاعات سمت راست جاده پراكنده مىباشند كه در حال حاضر نيازمند حفاظت شديد و تهيه و اجراى پروژههاى احيا و توسعه طرحهاى جنگلدارى با توجه به استعداد مناطق مىباشند.
