منابع آب استان خراسان رضوی

1ـ آبهاى سطحى

قلت نزولات جوى، شرايط ژئومرفولوژيكى و هيدروژئولوژيكى سبب شده‏اند تا رودخانه‏هاى پر آب و بزرگى، نظير آنچه كه در شمال و غرب ايران وجود دارد، در اين استان وجود نداشته باشد. از اين رو در قسمت شمالى و شمال غرب استان، رودخانه‏هايى هستند كه سرشاخه‏هاى آنها داراى آب دائمى مى‏باشد.

مهمترين اين رودخانه‏ها عبارتند از:

كشف رود، اترك، جام‏رود، كالشور نيشابور، كال سالار و شور قاين.

آب دائم اين سرشاخه‏ها و همچنين مقدارى از سيلاب آنها به مصرف كشاورزى مى‏رسد. در جنوب استان نيزتعداد معدودى رودخانه وجود دارد كه اغلب فصلى بوده و تنها در مواقع پر باران سال جريان دارند. حجم نزولات جوى در سطح استان با احتساب متوسط بارندگى به ميزان 200 ميليمتر، در حدود 63 ميليارد متر مكعب مى‏باشد. چنانچه حدود 80 درصد از اين آب توليد شده را با توجه به شرايط اقليمى استان، تبخير و تعرّق در نظر بگيريم، بقيه يعنى 6/12 ميليارد متر مكعب سهم جريان سطحى و نفوذ باقى مى‏ماند.

2ـ آب‏هاى زيرزمينى

استان خراسان از نظر وجود منابع آب‏هاى زيرزمينى غنى مى‏باشد و اين منابع نقش آشكارى در اقتصاد منطقه دارد؛ اما به دليل حجم زيادى كه از اين آبها استحصال مى‏شود (سالانه بيش از 8 ميليارد متر مكعب)، و دليل عدم توجه به نحوه و ميزان برداشت، مشكلات و مسائل جبران ناپذيرى به بارآورده است. به خصوص هجوم مردم به حفر چاه از سال 1354 به اين طرف و بهره‏برداريهاى غير مجاز و بى‏رويه، روز به روز بر به اين مشكل افزوده و تا آن جا پيش رفته است كه تعداد زيادى از دشتهاى استان، به ويژه دشتهاى مهم و پر آب، نظير دشت مشهد، تربت جام، تايباد، نيشابور، كاشمر، سبزوار و تربت حيدريه با كسرى مخزن مواجه شده و سطح آب در آنها سال به سال پايين‏تر مى‏رود.