عزاداری‌های استان کرمان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
عزادارى ماه محرم
مراسم عزادارى بر حضرت سيدالشهدا عليهالسلام در استان كرمان، مانند ساير مناطق ايران اسلامى از چند روز قبل از محرم شروع مىشود. مردم با شور و علاقه خاص با سياهپوش كردن تكايا، مساجد و خيمهها در سطح شهر و برقرارى مجالس به استقبال محرم مىروند.
در ايام محرم از تمامى تكايا و مساجد صداى روضهخوانى به گوش مىرسد و فضاى شهر را حزن و اندوه فرا مىگيرد. هيئتهاى عزادارى تا پاسى از شب را به عزادارى و زنجيرزنى مشغول هستند. در اكثر مساجد و تكايا، مجالس با صرف شام كه معمولاً آب گوشت مىباشد ختم مىيابد.
در روز تاسوعا و عاشورا مراسم عزادارى به اوج خود مىرسد. هيئتهاى عزادارى در مناطق مختلف استان مانور مىدهند. نمايش صحراى كربلا در گوشه و كنار استان به چشم مىخورد.
تعزيهخوانى در اين روزها گرمى روزافزونى دارد. در روز عاشورا هيئتهاى مختلف به مكانهاى مذهبى مثل امامزادهها يا مساجد جامع مىروند و در آنجا عزادارى مىكنند.
مراسم عزادارى ماه محرم در بعضى مناطق تا بيست و هشتم صفر مصادف با رحلت رسول گرامى اسلام صلىاللهعليهوآله ادامه دارد. البته بعد از عاشورا از همگانى بودن آن كاسته مىشود و كمتر به زنجيرزنى و عزادارى مىپردازند و شبها را تنها با مراسم روضهخوانى به عزادارى مىپردازند. در روز اربعين و بيست و هشتم صفر نيز هيئتهاى عزادارى از مساجد و تكاياى مختلف به سوى امامزادهها، مساجد جامع و گلزار شهدا حركت مىكنند.
هيئتهاى عزادارى با خود بيرق، علم و پرچمهاى سبز و سياه و پرچم جمهورى اسلامى ايران را حمل مىكنند.
مجالس ترحيم
وقتى فردى از دنيا مىرود، پس از غسل و دفن او، روز بعد مجلس ترحيمى برگزار مىنمايند. در اين مجلس قارى قرآن به قرائت قرآن مىپردازد، صاحبان عزا جلو در مسجد مىايستند و از مردم استقبال مىكنند و مردم نيز براى تسلى خاطر آنها در مجلس ترحيم شركت كرده و پس از قرائت فاتحه و اگر سواد داشته باشند و قرائت قرآن را ياد داشته باشند يك حزب يا يك جزء از قرآن را به ياد تازه گذشته قرائت مىكنند و به خانواده عزادار تسليت مىگويند و براى آنها از خداوند متعال طلب صبر مىنمايند. اين مراسم با سخنرانى واعظ قبل از اذان ظهر و در بعضى جاها نيز با اقامه نماز و صرف نهار خاتمه مىيابد.
در هفتمين روز درگذشت متوفى، مراسمى بنام هفتم برگزار مىكنند. مجلس هفتم و چهلم و سالگرد، معمولاً روز پنج شنبه برگزار مىشود. اين مجلس از ساعت دو بعد از ظهر آغاز مىشود. مجلس زنانه و مردانه در مسجد برگزار مىشود. پس از قرائت چند جزئى از قرآن، واعظ چهل دقيقه تا يك ساعت سخنرانى مىكند و درباره مرگ و مصيبت و آخرت سخنانى بيان مىدارد، سپس بر سر مزار تازه گذشته مىروند و با قرائت فاتحهاى، براى او طلب مغفرت مىكنند.
در بعضى جا مثل رفسنجان، تا روز چهلم هر پنجشنبه بر سر قبر تازه گذشته خود مراسم روضه خوانى دارند و چند روز مانده به چهلم قبر را سنگ مىبندند و مراسم روز چهلم نيز، دقيقا مثل روز هفتم برگزار مىشود. ديگر مراسمى ندارند تا سالروز متوفى. سالگرد متوفى نيز در يك عصر پنج شنبه مثل مراسم چهلم برگزار مىشود.
در ايل بچاقچى، چنانچه يكى از افراد ايل فوت كند، همه مردم ايل اعم از بستگان، آشنايان و غيره براى عرض تسليت نزد خانواده متوفى حاضر شده و از طرف صاحبان عزا از آنان پذيرايى به عمل مىآيد.
تا چهل روز نزديكان متوفى عزا دارند و حق شادى ندارند. عمل خاك بندى بعد از چهار ماه انجام مىشود و پس از آن عزاداران لباس عزا را از تن در مىآورند.
در ايل جبال بارز هنگامى كه كسى از مردم ايل فوت مىكند، همه مردم ايل جمع شده و در مراسم غسل و دفن متوفى شركت مىكنند. آنها پس از صرف نهار به خانههاى خود برمىگردند.
در اولين پنجشنبه مرد و زن جمع شده و به مزار او مىروند و با قرائت فاتحهاى روحش را شاد مىكنند. از آن پس هر روز عدهاى از نزديكان و آشنايان از جاهاى ديگر براى عرض تسليت به خانواده متوفى مىآيند و از آنها پذيرايى مىشود. اين رسم در بعضى نواحى تا يك سال ادامه دارد.
