زندگی جانوری در استان سمنان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
استان سمنان به دليل داشتن موقعيت و امكانات مناسب طبيعى و وسعت كافى، جايگاه مناسبى براى حيات انواع وحوش به شمار مىآيد، چرا كه در قسمتهاى شمالى استان منطقه جنگلى، كوهستانى و سردسير با بارندگى نسبتا زياد و پوشش گياهى خوب و در قسمتهاى ميانى، منطقه دشتى با بارندگى كمتر نسبت به شمال استان وليكن با پوشش گياهى نسبتا خوب و در قسمت جنوبى آن كوير نمك با بارندگى بسيار كم و عدم پوشش گياهى مناسب، قرار دارد.
با توجه به تنوع آب و هوايى استان مىتوان انواع حيوانات وحشى كمياب، پرندگان، خزندگان و پستانداران را به صورت پراكنده در قسمتهاى شمالى (كوهستانى) و قسمتهاى ميانى (دشتى) و قسمتهاى جنوبى (كويرى) مشاهده نمود.
گونههاى مختلف جانورى اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان و آبزيان كه در سطح استان مشاهده مىشوند، عبارتند از: كل، بز، ميش، گورخر، يوزپلنگ، پلنگ، آهو، جبير، شوكا، مرال (گاوكوهى)، خرس، سمور، موش خرما، گربه وحشى، گرگ، روباه، كفتار، خوك وحشى، خرگوش، تشى، گوركن، كركس، باز، عقاب، شاهين، دليجه، حواصيل، تيهو، مرغابى، غاز، آنقوت، باقرقره، لك لك، جوجه خور، ساركپه، نوك دراز، ابيا، توكا، فاخته، بلدرچين، داركوب، كاكلى، قمرى، چنگر، ماهى قزلآلا، ماهى سياه، و ...
از گونههاى جانورى فوق كه در سطح استان مشاهده گرديدهاند مقدارى از قبيل: كل، بز، ميش، قوچ، پلنگ، خرس قهوهاى، خوك وحشى، كبك، تيهو، عقاب، كركس، و ... در مناطق كوهستانى دشتى استان (نوار ميانى) و مقدارى نيز نظير گورخر يا جبير، يوزپلنگ و خزندگان در مناطق جنوبى و كويرى استان كه محيطهاى مناسبى جهت زيست آنها مىباشند، ادامه حيات مىدهند.
در اينجا لازم به يادآورى است كه در استان سمنان سه منطقه حفاظت شده وجود داشته كه در اين مناطق از لحاظ ضرورت حفظ و تكثير نسل جانوران وحشى با حفظ و احياء رستنيها و وضع طبيعى آنها داراى اهميت خاصى بوده و تحت حفاظت قرار گرفتهاند.
اين شش منطقه عبارتند از:
1ـ منطقه حفاظت شده خوش ييلاق واقع در شمال شرقى شهرستان شاهرود.
2ـ منطقه حفاظت شده پرور واقع در شمال شهرستان سمنان.
3ـ منطقه حفاظت شده توران واقع در جنوب شرقى شهرستان شاهرود.
منطقه حفاظت شده خوارتوران از نظر وسعت، بزرگترين منطقه حفاظت شده ايران به حساب مىآيد.
4ـ منطقه شكار ممنوع خنار واقع در شهرستان سمنان ـ گرمسار.
5ـ منطقه شكار ممنوع سفيدكوه آرسك واقع در شهرستان دامغان.
6ـ منطقه شكار ممنوع تپال واقع در شهرستان شاهرود.
علاوه بر آن، اين منطقه با توجه به حيات وحش موجود در آن، همواره در مد نظر بوده است.
اهميت اين منطقه دليل وجود نوعى گورخر معروف به «گورخر ايرانى» است كه چه از نظر تعداد و چه از نظر نوع گونه، نه تنها در ايران منحصر به فرد مىباشد، بلكه در جهان نيز نمونه است.
