رده:آثار و بناهای تاریخی و گردشگری استان گیلان

جاذبه‏هاى طبيعى و تاريخى

مهمترين اماكن تاريخى و ديدنى استان گيلان عبارتند از:

شهرستان آستارا

منطقه حفاظت شده لوندويل آستارا

آرامگاه پيرقطب الدين باغچه‏سرا 3 كيلومترى شمال غربى آستارا

شهرستان آستانه اشرفيه

آرامگاه پير جنگلى بازكيا گوراب بين آستانه اشرفيه و لاهيجان

بقعه آقا سيد حسن شهر آستانه اشرفيه

بقعه آقا سيد محمد شهر آستانه اشرفيه

بقعه آقا سيد حسين كيا 7 كيلومترى غرب آستانه اشرفيه

بقعه سيد جلال‏الدين اشرف شهر آستانه اشرفيه

آرامگاه دكتر محمد معين كنار رودخانه حشمت رود آستارا

شهرستان بندرانزلى

منطقه حفاظت شده سياكشم بندرانزلى

منطقه حفاظت شده سرخانكل بندرانزلى

تالاب انزلى جنوب بندرانزلى

كاخ ميان پشته بندرانزلى

پل غازيان بندرانزلى

پل ميان پشته بندرانزلى

برج ساعت بندرانزلى

بقعه امام‏زاده صالح غازيان بندرانزلى

بقعه بى‏بى حوريه شالور بندرانزلى

ساختمان گمرك بندرانزلى

آرامگاه آقا سيد محمد نجفى سامان سرغازيان

شهرستان تالش

منطقه حفاظت شده ليسار شهرستان تالش

منطقه حفاظت شده ناواسالم تالش

منطقه حفاظت شده آلالان تالش

كاخ قشلاقى ضرغام السلطنه شهر هشتپر

عمارت سردار امجد تالش

قلعه صلصال ليسار 18 كيلومترى مركز شهرستان تالش

حمام قديمى آق اولر تالش

امام‏زاده شفيع بخش ماسال تالش

اسپيه مزگت يا سفيد مسجد نزديك روستاى ديناچال

بقعه سيد محمود 9 كيلومترى شمال هشتپر

پل تالش دولاب روستاى تالش دولاب

عمارت نصرالله خان سردار اتاق‏سرا هشتپر

بقعه سيد شرف شاه 5 كيلومترى شرق رضوان شهر

شهرستان رشت

چشمه آب شورلاكان جنوب رشت

باغ سردار محتشم رشت

ساختمان شهردارى رشت

ساختمان اداره پست رشت

ساختمان استاندارى سابق رشت

عمارت كلاه فرنگى رشت

حمام حاج آقا بزرگ رشت

حمام‏هاى پيرسرا، شاهزاده و گلستان رشت

آرامگاه ميرزا كوچك خان رشت

مدرسه شاپور سر راه رشت ـ بندرانزلى

برج ساعت ميدان مركزى رشت

كاروان سراى لات 35 كيلومترى جنوب رشت

خانه حاج ميرزا احمد ابريشمى ميدان صيقلان رشت

خانه سردار معتمد رشتى كوچه سردار رشت

خانه سيد على مقيمى خيابان امام رشت

خانه ديوان بيگى خيابان بحرالعلوم رشت

قلعه ساسان جاده رشت ـ آستارا

مسجد صفى (سفيد) رشت

مسجد جامع جور لشت نشاء

امام‏زاده ابراهيم محله بادى الله شهرستان رشت

آرامگاه سيد ابوالقاسم محله سيد ابوالقاسم رشت

بقعه آقا سيد دانيال كوچصفهان رشت

بقعه خواهر امام محله خواهر امام رشت

بقعه آقا سيد عباس و سيد اسماعيل محله ساغرسازان رشت

بقعه آقا سيد قاسم 8 كيلومترى شرق كوچصفهان

بقعه آقا سيد محمد يمئى 3 كيلومترى شمال شرقى لشت نشأ

آرامگاه ميرنظام الدين و دكتر حشمت محله چله خانه رشت

پل مرغانه پرد لاله دشت كوچصفهان

موزه رشت رشت

شهرستان رودبار

چشمه آب گرم ماستخور 5 كيلومترى رودبار

تپه باستانى مارليك رودبار

روستاى تاريخى هرزويل نزديكى شهر منجيل

پل تاريخى لوشان رودبار

بقعه امام‏زاده محمد حنيفه 12 كيلومترى شمال شرقى لوشان

دره گوهر رود كرانه شرقى سفيد رود نزديك رودبار

چشمه آب معدنى سنگرود دهستان عمار لو، بخش رودبار

بقعه امام‏زاده طيب و طاهر 30 كيلومترى شمال شرقى لوشان

آرامگاه پيرموسى 16 كيلومترى شمال رودبار

شهرستان رودسر

چشمه آب معدنى سجيران اشكوربالا

كاخ اختصاصى رضاشاه جنب ساختمان فرمان دارى رودسر

پل آجرى تميجان 6 كيلومترى جنوب غربى رودسر

بقعه آقا سيد احمد و آقا سيد حيدر 7 كيلومترى جنوبى كلاچاى

بقعه پير 7 كيلومترى روستاى حسنك سرا

بقعه پيرمحله رانكوه 10 كيلومترى جنوب شرقى رودسر

مجموعه ميدان شهررودسر

مسجد جامع امير بنده كلاچاى

بقعه آقا سيد معين و مبين 5 كيلومترى جنوب غربى رودسر

بقعه مرتضى و سيد ابراهيم 12 كيلومترى جنوب رودسر

قلعه بندبن رودسر

بقعه امام‏زاده آقا سيد ابوالحسن دهكده لمكنى از توابع رودسر

شهرستان شفت

بقعه آقا سيد ابوجعفر 4 كيلومترى جنوب شرقى شفت

بقعه امامزاده اسحاق 25 كيلومترى جنوب شفت

قلعه رودخان شفت شفت

آب انبار رستم آباد روستاى رستم آباد رودبار

شهرستان صومعه سرا

منطقه حفاظت شده سلكه شهرستان صومعه سرا

مناره گسكر بخش مركزى صومعه سرا

پل خشتى كسما حوالى صومعه سرا

بقعه آقا سيد ابراهيم و آقا سيد عبدالله 4 كيلومترى شمال شهر صومعه سرا

شهرستان فومن

چشمه آب معدنى زمزمه جنوب غربى فومن

چشمه آب معدنى زاخونى بالاتر از بازار ماسوله

روستاى تاريخى ماسوله 26 كيلومترى جنوب غربى فومن

بقعه عون بن على بن محمد ماسوله فومن

امام‏زاده عون بن محمد ماسوله فومن

مناره رودخان فومن

مناره سلجوقى فومن

مناره مسجد جامع فومن

حمام‏هاى قديمى گلشن و طاهر گوراب فومن

قلعه رودخان فومن

قلعه مسجد كلاه فومن

شهرستان لاهيجان

تالاب امير كلايه بخش شيرجو پشت شمال لاهيجان

منطقه حفاظت شده امير كلايه شهرستان لاهيجان

پل خشتى بخش گوله لاهيجان

پل خشتى نياكو جاده لاهيجان ـ رشت

تى‏تى كاروان سرا مسير لاهيجان به ديلمان

بقعه شيخ زاهد گيلانى بيرون شهر لاهيجان

بقعه مير شمس الدين لاهيجى داخل شهر لاهيجان

بقعه ملاعاقل محله پردسر لاهيجان

بقعه چهار پادشاهان محله ميدان لاهيجان

آرامگاه كاشف السلطنة لاهيجان

آرامگاه باباولى (قادر پيغمبر) دهكده باباولى ديلمان ـ لاهيجان

حمام گلشن محله ميدان لاهيجان

آرامگاه پير حسن و پير مسعود 36 كيلومترى شمال شرقى لاهيجان

مسجد جامع محله ميدان لاهيجان

مسجد اكبريه محله كابنه لاهيجان

آرامگاه شيخ ابوالوجيه دهكده «زاكله بر» از توابع لاهيجان

بقعه آقا سيد محمد 6 كيلومترى جنوب شرقى لاهيجان

بقعه آقا سيد رضاكيا بلوك 14 لاهيجان

امام‏زاده سيد ابو جعفر سادات محله لاهيجان

امام‏زاده سيد على غزنوى دهكده «تجن گوگه» لاهيجان

خانه قديمى محمد صادقى بيرون شهر لاهيجان

آرامگاه امام‏زاده ميرشمس الدين محله «ارد بازار» لاهيجان

شهرستان لنگرود

پل آجرى لنگرود روى رودخانه لنگرود

خانه قديمى منجم باشى لنگرود

حمام حاج ميرزا احمدى لنگرود

خانه قديمى رئيس زاده كنار رودخانه لنگرود

آرامگاه امام‏زاده سيد حسين و ابراهيم محله فشكالى لنگرود

خانه قديمى دريابيگى لنگرود

بقعه دوازده تن ملاظ رانكوه لنگرود

از لحاظ امكانات رفاهى براى گردشگران، در اين استان مكانهاى متعددى وجود دارد كه براى پذيرايى گردشگران بكار برده مى‏شوند. در سال 1377 در اين استان تعداد 21 هتل با 809 اطاق و 1664 تخت، 36 مسافرخانه با 1197 تخت و 75 واحد پذيرايى بين راهى وجود داشته است كه در سال 1377 تعداد 148816 نفر به اين واحدهاى اقامتى وارد شده‏اند.

از مجموع هتل‏هاى استان 2 هتل چهار ستاره، يك هتل سه ستاره، يازده هتل دو ستاره و 7 هتل يك ستاره بوده‏اند.

برخى از هتل‏ها و مهمان‏پذيرهاى استان عبارتند از:

1ـ هتل آپارتمان فجر رشت.

2ـ هتل ارديبهشت رشت.

3ـ هتل امام‏زاده هاشم رشت.

4ـ هتل پامچال رشت.

5ـ هتل پرديس رشت.

6ـ هتل فجر بهشت رشت.

7ـ هتل كيوان رشت.

8ـ هتل وليعصر(عج) رشت.

9ـ هتل بزرگ بندر انزلى.

10ـ هتل گل سنگ بندر انزلى.

11ـ هتل تالش.

12ـ هتل دريا آستانه.

13ـ هتل فجر لاهيجان.

14ـ هتل منفرد ماسوله.

15ـ هتل آپارتمان ستاره دريا.

16ـ پانسيون دريا انزلى.

17ـ پلاژ ساحلى عظيمى.

18ـ مهمان‏پذير درياى خزر آستارا.

19ـ مهمان‏پذير مهران آستارا.

20ـ مهمانسراى جهانگردى آستارا.

21ـ مهمان‏پذير تبريز بندرانزلى.

22ـ مهمان‏پذير تهران بندرانزلى.

23ـ مجتمع اردوگاه غرب انزلى.

24ـ مهمان‏پذير آذر رشت.

25ـ مهمان‏پذير آزادى رشت.

26ـ مهمان‏پذير ايران جوان رشت.

27ـ مهمان‏پذير ايران رشت.

28ـ مهمان‏پذير بهار رشت.

29ـ مهمان‏پذير بين‏الملل رشت.

30ـ مهمان‏پذير حقيقت نو رشت.

31ـ مهمان‏پذير درخشان رشت.

32ـ مهمان‏پذير صداقت رشت.

33ـ مهمان‏پذير صداقت رشت.

34ـ مهمان‏پذير فارس رشت.

35ـ مهمان‏پذير كاروان رشت.

36ـ مهمان‏پذير كيوان رودبار.

37ـ مهمان‏پذير ساحل كلاچاى.

38ـ مهمان‏پذير بهشت گيلان.

39ـ مهمان‏پذير سرسبز گيلان.

40ـ مهمان‏پذير باستان لاهيجان.

41ـ مهمان‏پذير كاشف لاهيجان.

42ـ مهمان‏پذير زيبا لنگرود.

آثار و بناهاى تاريخى

عمارت‏ها و كاخ‏ها

خانه نصرالله خان، سردار امجد

خانه سردار امجد، خانه‏اى آجرين و عظيم است كه نظير آن در گيلان ديده نشده، سبك بنا، هلال طاقهاى درگاه‏ها و سر درهاى آن در گيلان بى‏نظير است. اين بنا در اطاق‏سراى هشتپر قرار دارد.

عمارت اميرخان سردار

اين عمارت را ابتدا نصرالسلطنه ساخته بود و اميرخان سردار از او خريدارى كرد و مدتها در اجاره قنسولگرى روس در شهر رشت بوده است.

عمارت ميرزا على خان امين الدوله

اين بنا كه در شهر لشت نشاه در سالهاى آخر عمر ميرزا على خان امين الدوله ساخته شده است. عمارت او در باغى بزرگ كه اطراف آن خندقى دارد تا به امروز باقيمانده است. يك عمارت ديگر نيز در اين باغ ديده مى‏شود.

عمارت معتمدى

عمارت معتمدى به دستور معتمد الدوله، ميرزا عبد الوهاب خان در سال 1234 ه .ق ساخته است. بنا از قصرهاى دوره قاجاريه بشمار مى‏رود. خانه معتمدى در بلوار بندر انزلى واقع شده است.

عمارت سردار همايون

عمارت سردار همايون كنار رودخانه پسيخان در جوار پل كاسان در ليشاوندان فومن قرار دارد. سردار همايون لقب عبدالحسين خان مدير الملك فرزند محمد خان سرتيپ ملقب به مدير السفرا است.

منزل منجم باشى

اين بناى تاريخى زيباترين بناى لنگرود و يكى از منحصر به فردترين آثار تاريخى رانكوه محسوب مى‏شود. محلى تابستان نشين و مسلط بر سبزه ميدان بوده و بر بالاى ستونهاى چوبين استوار است و بامى سفالى دارد. در آتش سوزى قبل از سلطنت فتحعلى شاه قاجار در لنگرود، بناى مذكور نيز طعمه حريق شد و خرابه‏هاى آن اكنون در صحن بناى كنونى است. قسمتى از بناى كنونى را پس از آتش سوزى، همسر ميرزا عبدالباقى (دختر فتحعلى شاه) ساخت و قسمت ديگر آن را فرزندش ميرزا مهدى خان بنا نهاد.

منزل دريابيگى

اين منزل، خانه شاه نشين حاكمان منطقه رانكوه بوده و در محله راه پشته لنگرود واقع است. اين بنا شامل دو طبقه و در هر طبقه سه اتاق قرار دارد. نقشها و نقاشيها و ارسيها و گچ‏برى‏هاى تالار و شاه نشين طبقه دوم از شاهكارى‏هاى هنرى دوره قاجاريه است.

كاخ اختصاصى رضاشاه (ناهار خوران)

اين كاخ در محوطه پارك و جنب ساختمان‏فرماندارى شهرستان رودسر واقع شده و بنايى دو طبقه كه با سيمان نماسازى شده و داراى سقف شيروانى است. اين كاخ زمان كوتاهى براى اقامت موقت رضاشاه مورد استفاده قرار گرفته است و بيشتر به صورت يك بناى تشريفاتى آن را نگهدارى كرده‏اند.

اين كاخ با شماره 1044 ثبت آثار تاريخى ايران مى‏باشد.

بناى دست خط اميرالمؤمنين عليه‏السلام

در روستاى مالده لاهيجان بنائى موسوم به «دستخط اميرالمؤمنين» بوده و علت اين نامگذارى به خاطر قرآنى است كه به خط كوفى منسوب به حضرت على عليه‏السلام در اين بنا نگهدارى مى‏شود. درخت تنومندى در اطراف بناى دستخط قرار دارد كه هر بيننده‏اى را دچار شگفتى مى‏سازد. عمر دقيق آن مشخص نيست؛ ولى ظواهر آن نشان مى‏دهد كه از صدها سال پيش تا امروز همچنان بر پاى ايستاده و در روستاى «مالده» لاهيجان قرار دارد.

باغ شاه

احداث باغ شاه در جزيره ميان پشته به زمان خسروخان گرجى مى‏رسد كه در سال 1320 ه .ق حاكم گيلان شد. در اين جزيره مركزى براى باروت كوبى نيز پايه‏گذارى شده بود.

قلعه‏ها

قلعه عظيم رودخان (سگسار)

در بيست كيلومترى فومن روى قله كوه، قلعه‏اى مشاهده مى‏شود كه از نظر عظمت كم نظير است. مؤلف كتاب «از آستارا تا استارباد» اين قلعه را سومين بنا از بناهاى عجيب گيلان مى‏داند. از زمانهاى دور، افسانه‏ها و داستانهاى مختلفى در مورد قلعه رودخان بين مردم شايع بوده است و حتى برخى مورخان بناى قلعه مزبور را به صلصال جادو ـ پادشاه گيلان ـ نسبت مى‏دهند. به عقيده آنها فومن در ازمنه قديم پايتخت سلاطين گيلان بوده و يكى از امراى اين خطه كه به صلصال جادو شهرت داشته است، اين قلعه را در قله يا دامنه كوه بنا كرده و محل حكمرانى خود قرار داده است. ديوارهاى قلعه رودخان با آجر و سنگ بنا گرديده و دو برج استوار در مدخل آن بر پا شده كه براى دفاع از قلعه مورد استفاده قرار مى‏گرفته است. اين قلعه با شماره 1546 ثبت آثار ملى ايران مى‏باشد.

قلعه شاه بقال

بقاياى قلعه شاه بقال بر روى تپه‏اى در بداب شفت قرار دارد. عبد الفتاح فومنى مى‏نويسد كه مردى سرشناس به نام شاه بقال در خدمت على بيگ سلطان وزير بيه پس بوده است. معلوم نيست اين قلعه را همين شاه بقال ساخته يا قلعه‏اى قديمى در اين محل بوده و به نام خود خوانده است.

قلعه مازودشت

در تنگه رودخانه دگا، قلعه‏اى به نام مازودشت است كه يك طرف آن از سنگ و طرف ديگر آن از آجر چيده شده است. در اين تنگه چشمه بزرگى است كه از زمين مى‏جوشد. سابقا اين چشمه را چشمه جان مى‏خوانده‏اند و معروف است كه شخصى به نام «جان» در اينجا حكمروايى داشته و اسكندر مقدونى او را شكست داده است.

دروازه قلعه حرزويل (هرزويل)

اين دروازه كه از سنگ و گچ بنا شده 3 متر طول و 5/3 متر ارتفاع دارد و دو سكو در طرفين آن مى‏باشد. معروف است كه اين دروازه مدخل قلعه حرزويل بوده است و يكى از سلاطين و حكمرانان محلى بنام محمد و كدخدايان محل اين دروازه را بنا كرده‏اند.

تپه مارليك (چراغعلى تپه) ـ تپه كلشى

نزديك دهكده نسفى (نصفى) در درّه گوهررود در شهرستان رودبار، دو نقطه مرتفع است كه يكى به نام چراغعلى تپه و ديگرى به نام پيلاقلا (قلعه بزرگ) معروف است. آثار اين تمدن باستانى هنوز درست كاملاشناخته نشده است اما به نام تمدن مارليك معروف است و چراغعلى تپه به شماره 426 جزء بناهاى تاريخى ايران ثبت شده است.

پل‏ها

پل خشتى پردسر

اين پل به دستور مولانا نعمت الله طيب از خشت، سنگ و آهك بر روى سيم رود (رودخانه لاهيجان) احداث گرديده است. در حدود 170 سال پيش تخريب و پل آجرى كنونى بوسيله حاج جعفر كاشانى به جاى آن بنا گرديده. اين پل با شماره 1433 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

پل خشتى لنگرود

گويند اين پل در سال 912 ه .ق ساخته شده و عرض آن بالغ بر 27 متر است. اين پل بر روى رودخانه لنگرود در فشكالى محله لنگرود واقع است. اين پل به نام «حاجى آقا پُرد» معروف بود كه به احتمال قوى برگرفته از حاجى آقا بزرگ منجم باشى باشد كه شايد اين پل را ساخته است. اين پل داراى دو دهنه بلند است كه پهناى آن 118 و بلندى آن از ابتداى هلال 208 سانتيمتر است. كف اين دو دهانه آجر فرش است. اين اثر با شماره 915 ثبت آثار تاريخى ايران مى‏باشد.

پل شاه عباسى

پل آجرى بلاردكان بر روى دو رودخانه سياه رود و زيل بره واقع است. اين پل بر سر راه قديمى املش به قزوين قرار دارد و از توابع شهرستان لنگرود مى‏باشد.

پل آجرى تميجان

اين پل آجرى در 6 كيلومترى جنوب غربى رودسر بر روى رودخانه تميجان احداث شده است. طاقهاى جناقى و مصالح به كار رفته در آن، اين بنا را به بناهاى دوره صفويه مرتبط مى‏سازد. بدنه و پايه‏هاى پل، آجرى است؛ ولى كف پل سنگفرش و داراى چهار دهانه بزرگ مى‏باشد. طول پل 60 مترى و عرض آن 5 متر است. وجود طاقها احتمالا محل اطراق رهگذران و كاروانيان در ايام بارندگى بوده است. اين اثر با شماره 1125 ثبت آثار تاريخى ايران مى‏باشد.

بقعه‏ها

بقعه دوازده تن

همسر سيد محمد كيا در سال 820 ه .ق از دنيا رفت و در ملاط كه مهد سلسله اميركياى ملاطى بود به خاك سپرده شد. شوهرش بر مزارش گنبد رفيعى بنا كرد. سيد محمد كيا از سوى پسرانش در دژالموت زندانى شد و در الموت از دنيا رفت. پسرانش جسد او را به ملاط آوردند و در كنار همسرش دفن نمودند. دوازده قبر در دو رديف در اين بقعه هست. در يكى از قبرهاى رديف غربى دو تن پهلوى يكديگر دفن شده‏اند در رديف شرقى دو قبر متصل به يكديگر است. مجموع افرادى كه در اين بقعه آرميده به دوازده نفر مى‏رسد و به همين مناسبت اين بقعه را «بقعه دوازده تن» ناميده‏اند. اسامى سادات مدفون در اين بقعه عبارتند از: سيد على كيا و سيد محمد كيا پسران امام زين‏العابدين(ع) و سيد يوسف، سيد يونس، سيد حسن، سيد مظفر، سيد موسى، سيد حيدر، سيد صالح، سيد اسكندر، سيد خاور و سيد ابوذر پسران امام باقر(ع) هستند. در حال حاضر تنها بقعه آقا سيد حسين از آثار قرن هشتم كه در بافت قديم شهر ساحل شرقى رودخانه قرار دارد با شماره 2045 ثبت آثار تاريخى ايران مى‏باشد.

بقعه چهار پادشاه

اين بناى تاريخى كه از آثار قرن هفتم و نهم هجرى است در لاهيجان واقع شده و در اين بقعه سه آرامگاه مستقل از يكديگر به نام سيد خوركيا، سيد رضا، سيد رضى كيا مدفونند و همان طور كه از نام بقعه مستفاد مى‏شود بايد قبر ديگر ازخاندان سادات كيا در اين بقعه به نام سيد على باشد. اين بنا با شماره 322 ثبت آثار ملى ايران مى‏باشد.

بقعه شيخانور (شيخ زاهد گيلانى)

در نزديكى شهر لاهيجان و بين راه لنگرود، بقعه هرمى شكلى بر فراز باغ‏هاى چاى نمايان است كه مدفن شيخ زاهد و سيد رضا كيا و غلام شيخ مى‏باشد و بنام مقبره شيخ زاهد خوانده مى‏شود. اين بنا كه از آثار قرن نهم هجرى بوده با شماره 824 ثبت آثار ملى ايران مى‏باشد.

بقعه داناى على

اين بقعه كه در چمارسراى كياب‏رشت واقع است متعلقه به مردى از تبار نيكان و وارستگان مى‏باشد و مردم‏او را دانا خوانده‏اند. سقف بنا، لمبه كوبى و بام سفال سراست.

بقعه مير شمس الدين لاهيجى

اين بنا در داخل شهر لاهيجان واقع شده و آرامگاه مير شمس الدين از معاريف زمان شاه اسماعيل اول صفوى است. در كتيبه‏هاى موجود در ساختمان اشاره‏اى به تاريخ بنا نشده، ولى بر روى سنگ قبر آرامگاه تاريخ 1017 ه .ق حك شده است. تزئينات داخل آرامگاه مشتمل بر نقاشيهاى رنگ روغنى، گچ برى، آئينه كارى، مقرنسهاى تزئينى و كتيبه‏هاى متعدد، به اين بنا اهميت و اعتبار خاصى بخشيده و آن را از بناهاى معتبر تاريخى گيلان ساخته است. اصل بنا مربوط به دوره صفويه است و در زمانهاى بعد مورد بازسازى قرار گرفته است. اين بقعه با شماره 646 ثبت آثار تاريخى ايران مى‏باشد.

آرامگاه كاشف السلطنه

محمد ميرزا معروف به كاشف السلطنه بنيانگذار كشت چاى در ايران است. به پاس قدردانى از خدمت وى بناى يادبودى بر سر قبر او در لاهيجان ساخته شده است. اين اثر با شماره 1769 ثبت آثار تاريخى ايران مى‏باشد.

محله «اردو بازار»

نام قديمى اين محله «قلعه» بوده است. شاه عباس در سال 1000 ه .ق پس از ورود به لاهيجان، در اين محله اقامت گزيده است و اردوگاه سپاه خود را در اين محل بر پا كرد. لذا از آن پس نام قلعه به اردو بازار تغيير يافت و بقاع متبركه آقا مير شمس الدين، بقعه حسن بيگدشت، آقا مير صادق، چهل گيسو، آقا سيد رسول و مسجد پاشويان از آثار تاريخى و مذهبى محله اردوبازار محسوب مى‏شوند. بقعه مير شمس الدين با شماره 446 ثبت آثار تاريخى ايران مى‏باشد.

منارها و برج‏ها

مناره گسگر صومعه سرا

اين مناره در بخش مركزى ازتوابع شهرستان صومعه سرا و در 36 كيلومترى غرب شهرستان رشت واقع شده است. مناره گسگر در سر راه يك جاده قديمى معروف به شاه عباسى واقع شده و ياد آور مناره‏هاى عظيم سلجوقى در ديگر نقاط ايران است. اين مناره با شماره 2681 ثبت آثار تاريخى ايران مى‏باشد.

منار فانوس دريايى

خسروخان گرجى حاكم گيلان، در بندرانزلى مناره‏اى از آجر ساخت تا با روشن كردن چراغ بالاى آن، راهنماى كشتى‏ها باشد. ارتفاع اين منار به 35 ذرع مى‏رسيد. اين منار در زمان شاه پهلوى تعمير شد و مورد استفاده قرا گرفت. امروزه اين مناره در محوطه اداره بندرانزلى قرار دارد.

برج ساعت

ميدان مركزى رشت در شمار ميدانهايى است كه به منظور متمركز ساختن بخش‏هاى ادارى ـ تجارى در اوايل دوره پهلوى با بهره‏گيرى از عناصر معمارى و شهرسازى مغرب زمين و تلفيق آنها با معمارى ايران ساخته شد. احداث اين ميدان از سال 1305 تا سال 1308 ه .ش به طول انجاميده است. اين بنا در سال 1369 بر اثر زلزله آسيب زيادى ديد اما در سال 1370 و 1371 از سوى سازمان ميراث فرهنگى استان مرمت و بازسازى شد.

اين اثر با شماره 1512 ثبت آثار تاريخى ايران مى‏باشد.

ديگر آثار تاريخى ثبت شده در استان گيلان عبارتند از:

1ـ بقعه شيخ تاج الدين محمود خويى، از آثار اوايل دوران اسلامى در شهرستان تالش با شماره 951 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

2ـ روستاى ماسوله، از آثار زنديه و قاجاريه و در شهر ماسوله، با شماره 1090 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

3ـ مسجد اكبريه، از آثار صفويه و در لاهيجان، با شماره 1227 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

4ـ پل خشتى تجن گوكه، از آثار صفويه و در لاهيجان، با شماره 1432 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

5ـ حمام گلشن، از آثار صفويه و در لاهيجان، با شماره 1442 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

6ـ پل خشتى نياكو، از آثار قاجاريه و در سر راه رشت، با شماره 1443 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

7ـ خانه محمد صادقى، از آثار قاجاريه و در لاهيجان، با شماره 1498 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

8ـ خانه قديمى سيد على مقيمى، از آثار قاجاريه و در رشت، با شماره 1507 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

9ـ كاخ ميان تپه، از آثار پهلوى و در بندر انزلى، با شماره 1511 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

10ـ ساختمان موزيك، از آثار پهلوى و در بندر انزلى، با شماره 1513 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

11ـ پل غازيان، از آثار پهلوى و در بندر انزلى، با شماره 1514 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

12ـ بناى شهردارى، از آثار پهلوى و در بندر انزلى، با شماره 1515 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

13ـ ساختمان شهردارى، كتابخانه، از آثار پهلوى و در رشت، با شماره 1516 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

14ـ مدرسه شاهپور، دبيرستان، از آثار پهلوى و در رشت، با شماره 1517 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

15ـ كاخ رودسر، از آثار پهلوى و در رودسر، با شماره 1518 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

16ـ ميدان رودسر، آموزش و پرورش، از آثار پهلوى و در رودسر، با شماره 1519 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

17ـ بقعه پير محله، از آثار صفويه و در رودسر، با شماره 1542 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

18ـ كاروانسراى لات، از آثار قاجاريه و در رشت، با شماره 1566 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

19ـ مجموعه امير بنده، از آثار قاجاريه و در رودسر، با شماره 1567 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

20ـ تپه قبرستان اصطلغ جان، از آثار اواخر نيمه اول، در رودبار، با شماره 1692 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

21ـ عمارت كلاه فرنگى، از آثار قاجاريه و در رشت، با شماره 1764 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

22ـ مسجد جامع جورشر، از آثار قاجاريه و در رشت، با شماره 1785 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

23ـ بقعه نصير على كيا، از آثار قاجاريه و در رودسر، با شماره 2046 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

24ـ بقعه سيد ابو جعفر ثائرى ابيض، از آثار قرن نهم و در چابكسر، با شماره 2052 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.

25ـ مسجد صفى، از آثار قرن نهم و در رشت، با شماره 197 ثبت آثار تاريخى مى‏باشد.