امام‌زاده‌ها و بقاع متبرکه استان چهارمحال و بختیاری
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
منابع
استان چهارمحال و بختيارى داراى اماكن مذهبى متعددى چون مساجد و امامزادگان مىباشد. قدمت مذهبى برخى از اين بناها چون مسجد اتابكان به سال 605 ه .ق مىرسد.
اين استان هم اكنون داراى 594 بناى مذهبى، شامل 425 مسجد، 1 مصلى، 69 امامزاده و زيارتگاه، 4 نظرگاه و قدمگاه، 3 زيارتگاه بزرگان دين، 80 حسينيه، 1 فاطميه، 2 مهديه مىباشد.
در ذيل به اماكن مذهبى استان اشاره مىشود:
مساجد، حسينيهها و تكايا
ـ مساجد
مسجد امام صادق عليهالسلام (اتابكان)
مسجد امام صادق عليهالسلام از بناهاى دوران اتابكان لرستان مىباشد كه در سال 605 ه .ق بنا شده است.
اين مسجد در مركز استان (شهركرد) واقع شده است.
مسجد (خان) جامع
مسجد جامع شهركرد، در سال 1270 ه .ق بنا شده است و داراى چهار ايوان اصلى به صورت قرينه و داراى شبستان با گنبدى دوار است. اين مسجد از ساير مساجد معروفتر و اغلب مجالس جشن و سخنرانىها و غيره در آن منعقد مىگردد.
مسجد جامع شهرك
مسجد جامع شهرك در روستاى نزديك به فرخ شهر در سال 1153 ه .ق بنا شده است، مسجد جامع شهرك از بناهاى با ارزش استان محسوب مىشود.
مسجد جامع چالشتر
مسجد جامع چالشتر در 9 كيلومترى شهركرد، به همت حاج محمدرضا خان چالشترى بنا شده است. مسجد داراى چهار ايوان و شبستان است.
مسجد جامع كيان
مسجد جامع كيان در 5 كيلومترى شهركرد واقع شده است. اين مسجد در زمان صفويه ساخته شده و در زمان افشاريه به وسيله يكى از سرداران نادر، به نام محب على بيك، مرمت شده است. اين مسجد به مسجد «محب» نيز معروف است. اين مسجد در فهرست منابع آثار ملى ثبت شده است.
مسجد جامع فرخ شهر
مسجد جامعه در ميدان جديد فرخ شهر قرار دارد ويكى از قديمىترين بناهاى شهر محسوب مىگردد. اين بنا در دوران صفويه ساخته شده و در دورههاى بعد مرمت و بازسازى شده است. اين مسجد تاريخى در دوران اخير خراب و مسجد جديدى به جاى آن بنا شده است.
ديگر مساجد استان:
1ـ مسجد ابو محمد شهر كرد، خيابان ملت، كوچه ابو محمد كه داراى اهميت مذهبى است و حكم زيارتگاه را براى مردم را دارد.
2ـ مسجد نو شهركرد، خيابان فردوسى
3ـ مسجد چهارده معصوم عليهالسلام شهركرد، خيابان مولوى
4ـ مسجد ابوالفضل عليهالسلام شهركرد، خيابان 17 شهريور
5ـ مسجد صاحب الزمان(عج) شهركرد، خيابان 17 شهريور
6ـ مسجد امام حسن عليهالسلام شهركرد، خيابان 17 شهريور
7ـ مسجد الرضا عليهالسلام شهر كرد، خيابان 17 شهريور
8ـ مسجد امام حسين عليهالسلام شهر بن
9ـ مسجد ابوالفضل عليهالسلام سامان
10ـ مسجد قائم آل محمد(عج) سامان
11ـ مسجد امام حسين عليهالسلام هفشجان
12ـ مسجد بازار هفشجان، خيابان 22 بهمن
13ـ مسجد زين العابدين عليهالسلام هفشجان، خيابان 22 بهمن
14ـ مسجد ابوالفضل عليهالسلام هفشجان، خيابان 22 بهمن
15ـ مسجد قدس هفشجان، خيابابان 22 بهمن
16ـ مسجد سيد حسين هفشجان، خيابان 22 بهمن
17ـ مسجد امام حسن عليهالسلام هفشجان، خيابان 22 بهمن
18ـ مسجد يخچال قهفرخ
19ـ مسجد شاهقلها قهفرخ
20ـ مسجد دلاكها قهفرخ
21ـ مسجد حاج زمان قهفرخ
22ـ مسجد ابوالفضل عليهالسلام شلمزار
23ـ مسجد صاحب الزمان(عج) شلمزار
24ـ مسجد امام حسين عليهالسلام شملزار
ـ حسينيهها
برخى از حسينيههاى اين استان عبارتند از:
ـ حسينيه اعظم شهركرد
ـ حسينيه ارشاد سامان
ـ حسينيه امام زمان(عج) سامان
ـ حسينيه قائم آل محمد(عج) سامان، خيابان عمان
ـ حسينيه هفشجان در هفشجان
ـ حسينيه امام خمينى(ره) شلمزار
ـ حسينيه ابوالفضل عليهالسلام شلمزار
در ضمن اين استان داراى 248 هيأت مذهبى مىباشد كه از دو هيئت معروف آن مىتوان هيئت ابوالفضل و هيئت حسينيه اعظم شهركرد را نام برد.
امام‌زاده‌ها و بقاع متبركه
در جاى جاى استان چهارمحال و بختيارى امامزادگان و بقعه پيرانى قرار دارد كه مردم در هنگام شادى و غم به سوى آنان روى مىآورند.
بسيارى از امام زادگان ساداتى هستند كه در زمان خلافت عباسى از ستم آنها روانه كوهها و درههاى اين منطقه شده ودر ميان كوهها به وسيله دستگاه خلافت به شهادت رسيده و يا آنكه وفات يافتهاند.
هم اكنون در اين استان نزديك به 92 مكان زيارتى وجود دارد كه 14 مكان زيارتى در شهركرد، 10 مكان زيارتى در بروجن، 35 مكان زيارتى در لردگان و 9 مكان زيارتى در اردل مىباشد.
سالانه حدود يك ميليون نفر براى زيارت اماكن مقدسه راهى اين نقاط مىشوند.
امامزاده حليمه و حكيمه خاتون
از بناهاى تاريخى شهركرد كه شكوه مذهبى آن را افزون ساخته بناى امامزاده دو معصوم (حليمه خاتون و حكيمه خاتون) منسوب به امام موسى كاظم عليهالسلامهستند.
اين بارگاه در چهار راه بازار شهركرد و يكى از كانونهاى مركزى و پرتلاطم شهر واقع شده است. ساختمان اوليه بنا را از بناهاى دوره اتابكان لرستان دانستهاند.
ساختمان فعلى از يادگارهاى دوره قاجاريه است و بخشى از بنا، در پنجاه سال گذشته ساخته شده است.
داخل بقعه ضريحى وجود دارد كه تاريخ 1286 ه .ق بر روى آن حك شده است.
در ايام عزادارى (محرم و صفر) دستجات سينه زن و زنجير زن به سوى اين امامزاده مىآيند.
برخى از مردم در شب عيد نوروز چراغ و يا شمعى را در امامزاده روشن كرده و آن را به خانه مىبرند تا هنگام تحويل سال، خانه روشن باشد و در سال جديد خانه آنها بركت يابد در گذشته اين امامزاده محل بست نشينى معترضين به ستم حُكّام و خوانين بوده است.
امامزاده حمزه على
امامزاده حسن، معروف به حمزه على را فرزند زيد شهيد و از نوادگان امام زين العابدين عليهالسلام دانستهاند.
اين امامزاده در شهرستان بروجن در شهر بلداجى در بالاى تپهاى مرتفع قرار دارد. اعتقاد فعلى مردم به امامزاده حمزه على همچنين موقعيت طبيعى، آب و هوا و ديگر جاذبهها پيرامون امامزاده هر ساله هزاران زاير را از درون و بيرون استان به سوى خود جلب مىكند. در حال حاضر، اداره كل اوقاف و امور خيريه استان زاير سراى زيبايى را در كنار امامزاده بنا نموده است.
امامزاده عبدالله
امامزاده عبدالله از منسوبان به امام موسى كاظم عليهالسلام مىباشد. اين امامزاده در شمال شرقى شهرك، (شهرك در 5 كيلومترى فرخ شهر واقع است) واقع شده است. اين امامزاده بسيار مورد توجه اهالى مىباشد و در شبهاى جمعه و مناسبتهاى مذهبى مردم به زيارت اين امامزاده مىروند. مردم پاكدل و دوست دار اهل بيت عليهالسلام در اين شهرك براى آبادانى شاهزاده عبدالله اراضى فراوانى وقف نمودهاند.
امامزاده على اكبر
امامزاده على اكبر، جلوه معنوى خاصى به روستاى دستگرد، بخشيده است اهالى محل على اكبر را برادر امام رضا عليهالسلام مىدانند. امامزاده دستگرد از بناهاى دوره قاجاريه، عهد مظفرى مىباشد، بناهاى جنبى امامزاده كه اكنون به ويرانى نهاده شده را ميتوان به دوره صفويه نسبت داد.
از جمله آثار با ارزش اين بقعه، كتيبهاى سنگى است كه در سال 1124 ه .ق به خط محمد صالح، خطاط مشهور عصر صفوى مىباشد.
مقبره بابا پير احمد
مقبره بابا پير احمد، پير سيد بهاءالدين محمد، در قريه چم جنگل در نزديكى سامان قرار دارد. ساختمان اصلى آن شامل گنبد و دو ايوان است. داخل گنبد با آياتى از قرآن مجيد و تصاويرى از مجالس مذهبى تزئين شده است.
امامزاده سيد بهاءالدين محمد (شيخ شبان)
اين امامزاده در منطقه كوهستانى شهركرد قرار دارد و در تابستان آب و هواى مناسبى دارد.
امامزاده عزيز الله
كه در يك كيلومترى شمال شهركيان واقع است اين امامزاده را از نوادگان امام موسى كاظم عليهالسلام دانستهاند و در سال چندين هزار زائر دارد. ساختمان اين امامزاده در سال اخير تجديد بنا شده است.
امامزاده سيد محمد
اين امامزاده از نوادگان امام موسى كاظم عليهالسلام است و در روستاى بارده در 53 كيلومترى شهركرد در محيطى سرسبز واقع شده است.
امامزاده شاهزاده عزيز الله
شاهزاده عزيز الله را از نوادگان امام حسن مجتبى عليهالسلام دانستهاند. اين امامزاده در روستاى شهرك در 6 كيلومترى شهركرد واقع شده است. آب و هواى خوب محل امامزاده در بهار و تابستان موجب جذب زائر است.
امامزاده محمد اكبر
وى را از نوادگان امير المومنين على عليهالسلام شمردهاند. محل اين زيارتگاه روستاى دستگرد در 22 كيلومترى فرخ شهر است. زائران زيادى به ويژه در بهار و تابستان به زيارت اين امامزاده مىروند.
شاهزاده عبدالله
وى كه از نوادگان حضرت ابوالفضل عليهالسلام شمرده شده است امامزاده در روستاى سورك در 33 كيلومترى فرخ شهر واقع شده است.
امامزاده سيد نقى شهيد
اين امامزاده از نوادگان امام موسى كاظم بوده و در روستاى نافج در 18 كيلومترى شهركرد قرار گرفته است.
امامزاده سيد سعيد
وى كه از نوادگان امام موسى كاظم عليهالسلام است، در روستاى چليچه در 30 كيلومترى شهركرد واقع شده است.
امامزاده سيد ميراحمد
وى از نوادگان امام موسى كاظم عليهالسلام بوده و در روستاى باباحيدر در 20 كيلومترى شهرفارسان زيارتگاهى دارد.
امامزاده سيد عيسى
ايشان نيز از نوادگان امام موسى بن جعفر عليهالسلام و در روستاى آقا سيد در 112 كيلومترى فارسان قرار دارد.
امامزاده سيد محمد
ايشان از نوادگان امام حسن مجتبى عليهالسلام است. اين امامزاده در 7 كيلومترى فارسان در روستاى كران واقع شده است.
امامزاده ملك خاتون
اين امامزاده از نوادگان امام موسى بن جعفر عليهالسلام است و در روستاى كوته در 15 كيلومترى فارسان واقع شده است.
امامزاده على بن احمد
اين امامزاده از نوادگان اميرالمؤمنين على عليهالسلام بوده و معروف به بابا نرد آلو و در روستاى دهنو از توابع شهر فرادنبه واقع شده است.
امامزاده سلطان ابراهيم عليهالسلام
وى از نوادگان امام موسى كاظم عليهالسلام بوده و در روستاى سرپير در 65 كيلومترى بروجن قراردارد.
امامزاده قيس بن على و شيث بن قيس
اين دو امامزاده از نوادگان حضرت على عليهالسلام هستند و در 40 كيلومترى بروجن در روستاى امام قيس واقع شدهاند.
امامزاده عسگر و على
اين دو امامزاده از نوادگان امام موسى كاظم عليهالسلام هستند و در روستاى گندمان از توابع بروجن واقع شدهاند.
امامزاده شاه البرز
امامزاده شاه البرز را از نوادگان امام موسى بن جعفر عليهالسلام دانستهاند. مقبره اين امامزاده در روستاى آليكوه ار توابع اردل قرار دارد.
ساير امامزادههاى استان به شرح جدول ذيل مىباشند:
رديفنام امامزادهمنسوب بهآدرس
1احمدامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، ارمند عليا
2احمدامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، شير مرد
3جعفرامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، پيران
4جعفرامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، شياسى
5جعفرامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، ميل شاه
6جعفر دوبارتينــلردگان، بارز
7حسنامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، شوارز
8حسن على اكبرزين العابدين عليهالسلاملردگان، حسنعلىاكبر
9خواجه خسروــلردگان، فلارد
10محمد حنفيهامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، فلارد
11زاهد محمودامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، ده كهنه دودرا
12محمد حنفيهــلردگان، دال خليفه
13محمد شهسوارــلردگان، شهسوار
14محمدحضرت على عليهالسلاملردگان، شهسوار
15قنبر عبدالامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، گوشه
16پير محمد على عليهالسلامامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، منجر مويى
17سيد سلطانامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، زريندرخت
18سيد محمدامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، سيد محمد
19شاهزاده عبداللهــلردگان، بوگر
20شاه عبدالباقىامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، كل گچى
21شاه عبدالرحمانامام على عليهالسلاملردگان، بيدلى
22شاه عبدالعظيمامام موسى كاظم عليهالسلاملردگان، باغ بهزاد
23عباسعلىامام على عليهالسلاملردگان، برجويى
24شاهزاده عزيزامام رضا عليهالسلاماردل
25اسماعيلامام موسى كاظم عليهالسلاماردل، برنجگان
26اسماعيلامام موسى كاظم عليهالسلاماردل، گورلك
27بىبى عزيزخواهر امام رضا عليهالسلاماردل، عزيز آباد
28جعفرامام موسى كاظم عليهالسلاماردل، چهراز
29حليمه خاتون عليهالسلامامام رضا عليهالسلاماردل، سرپير
30شاهزاده عبداللهامام سجاد عليهالسلاماردل، مريك
31محمودامام موسى كاظم عليهالسلاماردل، سرتنگ محمود
32اسماعيلــبروجن، شليل
33امام قيسحضرت على عليهالسلامبروجن، امام قيس
34حمزة بن على عليهالسلامــبروجن، بلداجى
35سلطان ابراهيمامام موسى كاظم عليهالسلامبروجن، سرپير
36شاه ابوالقاسمامام رضا عليهالسلامبروجن، بيژ گرد
37شير على مردحضرت على عليهالسلامبروجن، مورچگان
38عسگر علىامام موسى كاظم عليهالسلامبروجن، شهر گندمان
39مادر و دخترامام رضا عليهالسلامبروجن، شهر گندمان
40على بن احمدمحمد حنفيهبروجن، دهنو
41گنجگاهــبروجن، شهر فرادنبه
42مير حيدر شاهامام موسى كاظم عليهالسلامبروجن، نقنه
43آقا سيد محمدــفارسان
44حيدر مالكــفارسان
45سيد مير حيدرــفارسان، بابا حيدر
46گوشهــفارسان، گوشه
47قدمگاه خضرــشمال فارسان
48آقا سيد عيسىــجنوب غرب فارسان
مأخذ: اسفنديار آهنجيده، همان، ص 361.
