آموزش و پرورش در استان همدان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
با مرورى بر گذشتهها مىتوان گفت مكتبخانههاى قديمى سنگ اول بناى مدارس جديد بودهاند. مكتبخانهها در كنار مساجد، قديمىترين پايگاه تعليم و تربيت بودهاند. در استان همدان نيز مكتبخانههاى فراوانى وجود داشت. هر مكتب به نام مكتبدار آن خوانده مىشد. شاگردان اين مكتبخانهها با تأسيس مدارس جديد، جذب آنها شدند و تا چندين سال بعد مكتبخانهها فقط در طول ماههاى تابستان براى تعليم قرآن داير بودند.
اولين مدرسهاى كه در همدان ساخته شد، مدرسه آليانس يهوديان بود كه در سال 1277 ه .ق تأسيس گرديد. اين مدرسه توسط يهوديان براى گسترش فرهنگ خود در اين نقطه از كشور تأسيس گرديده بود. در اين مدرسه علاوه بر كودكان يهودى، كودكان مسلمان نيز تحصيل مىكردند و حتى برخى از اعيان همدان نيز از كلاسهاى زبان فرانسه در اين مدرسه بهرهمند مىشدند. در اين مدرسه زبان فرانسه در كنار زبان عبرى و معارف جديد تدريس مىشد. اين مدرسه تا سال 1401 ه .ق منظم و بى وقفه در اين شهرستان به كار خود ادامه داد.
بيست سال پس از تأسيس مدرسه آليانس يهوديان، مبلّغين آمريكايى براى ترويج و تبليغ مذهب مسيحيت، مدرسه آمريكايى را در همدان تأسيس نمودند. در سال 1297 ه .ق مدارس آمريكا به دو باب (يك مدرسه دخترانه و يك مدرسه پسرانه) افزايش يافته بود.
در همدان اولين مدرسه دولتى كه تأسيس گرديد مدرسه نصرت بود. اولين مدرسه ملى در همدان شريفيه نام داشت كه بعدا به مدرسه شرافت تغيير نام پيدا كرد.
در نهاوند نيز در سال 1296 ه .ش اولين دبستان به نام دبستان بدر تأسيس گرديد. در سال 1297 دبستان ملى اتحاد از طرف مؤسسه آليانس در محله يهودىها به وجود آمد و از مسلمانان نيز دانش آموز مىپذيرفت و زبان فرانسه را نيز آموزش مىداد. از سال 1307 به بعد روز به روز بر مدارس افزوده شد و چند دبيرستان اعم از دخترانه و پسرانه در اين استان تأسيس گرديد.
