نژاد و تیره در استان گیلان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
ساكنان اوليه گيلان را دو تيره گيل و ديلم تشكيل مىدادند، تيره گيل در كنارههاى درياى خزر در جايى كه اكنون رشت و لاهيجان ناميده مىشود زندگى مىكردند ولى ديلميان در كرمسار جنوبى، كه اكنون رودبار و الموت است جاى داشتند. برخى از محققان گيلها را همان كادوسيان دانستهاند.
از قديمىترين اقوامى كه قبل از آريائىها در اين سرزمين سكونت داشتند مىتوان از كاسپىها نام برد كه در سواحل خزر مىزيستهاند. كاسپىها به دليل شهرت خود بزرگترين درياچه روى زمين يعنى درياى خزر يا كاسپين را به نام خود ثبت نمودند.
از ديگر اقوام ساكن در كرانههاى جنوبى درياى خزر، مادها يا اماردها را ذكر كردهاند. با ورود آريائيان به فلات ايران سواحل جنوبى درياى خزر آباد بوده و محل زيست ساكنان بومى بوده است. برخى منابع نيز از وقوع جنگ بين مهاجرين (آريائيان) و ساكنان بومى آن خبر مىدهند. مقاومت ساكنان اوليه سواحل جنوبى و درياى خزر، نفوذ قبايل آريايى را دچار كندى ساخت.
ورود آريايىها به سواحل جنوبى درياى خزر موجب ادغام ساكنان بومى آن و مهاجرين گرديد و در كناره خزر اقوام و قبايل متعددى به وجود آمدند كه از ميان آنها دو قوم گيل و ديلم داراى اكثريت و اهميت بودند. سرزمين محل سكونت اين دو تيره را ديلميان، ديلمستان يا ديلم مىناميدند و نام گيل كمتر شنيده مىشد، اما چند قرن بعد اندك اندك گيلان شهرت بيشترى يافت و سراسر اين ناحيه به اين نام شهرت پيدا كرد.
در حال حاضر اكثريت جمعيت استان را گيلكىها تشكيل مىدهند و علاوه بر آنها تالشىها، تاتها، كردها، تركها و ارمنىها نيز در گوشه و كنار اين استان سكونت دارند.
در شهرستان تالش ايالات و قبايل عشايرى نيز بسر مىبرند. ايل تالش دولا و ايل خاشه برى از ايلات مهم اين منطقه محسوب مىشوند.
ايل تالش دولا از تيرههاى ارده، الله بشه، بودغ، چراج، رش، سيندى، وسكه، رينج و مينهرج تشكيل شده است كه هر يك از تيرهها به طوايف مختلفى تقسيم مىشوند.
ايل خاشهبر نيز از تيرههاى خيل گوئن، ازار، سا، شيراز، ملال و ميركه تشكيل شده است.
