نژاد و تیره در استان مازندران

تيورها و آماردها دو قوم تاريخى مازندران هستند ... نژاد مردم تنكابن آميزه‏اى از ديوهاى مزينى، آماردها و تيورها هستند. با آمدن آريايى‏ها به ايران و خطه مازندران نژادى تركيبى از آريايى و بومى به وجود آمد كه ويژگى‏هاى نژادى بومى در نسل امروز نيز مشاهده مى‏شود.

البته گروههايى از كردها، ترك‏ها، گرجى‏ها و ارمنى‏ها نيز به اين استان كوچ داده شده‏اند كه هنوز تا حدودى ويژگى نژادى خود را حفظ كرده‏اند.

مهمترين ايلات استان مازندران عبارتند از: طايفه عمرانلو در گلوگاه، طايفه گلباربين بهشهر و بندرگز، طوايف مشاعى، لاريجانى، نوايى و نورى در اطراف آمل و طوايف گويلى و نكا در اطراف رود نكا.

برخى از اقوامى كه در اين استان سكونت دارند عبارتند از:

1ـ ايل گرائيلى

اين ايل پس از استيلاى مغول بر تركستان از آن ديار مهاجرت نمودند و در نيمه دوم قرن ششم هجرى به گوكلان رفته و شهرك گرائيلى را بنا نهادند.

2ـ كردها

در زمان صفويه از اقوام كرد به لحاظ برخى ملاحظات سياسى به منطقه مازندران كوچانده شدند. برخى ديگر نيز از زمان قاجار به مناطق غرب مازندران كوچانيده شدند. در حال حاضر كردان مازندران عمدتا در دو منطقه غربى و شرقى مازندران اسكان دارند.

3ـ افاغنه

افغانها از قديم الايام در منطقه مازندران سكونت داشتند و از افاغنه غزائى مى‏باشند كه به هنگام فتوحات اشرف افغان و پس از سقوط دولت صفوى به ايران كوچ نمودند. اين افاغنه عموما در روستاهاى قراتپه در غرب شهرستان بهشهر و خانواده‏هايى نيز در برخى روستاهاى شرقى استان استقرار دارند. گروه ديگرى از افغانها پس از تحولات و اغتشاشات زمان ظاهر شاه و داوود خان به مازندران كوچ كردند. اين گروه را بايد از مهاجرانى دانست كه تأثيرى منفى بر فرهنگ جامعه داشته‏اند و در حال حاضر تعدادى از اين افاغنه در مازندران وجود دارند.

4ـ قوم تركمن

تركمنها در شرق مازندران سكونت دارند و مردمانى چپاولگر و غارتگر بوده‏اند و تا چندى پيش به چپاولگرى و غارتگرى ادامه مى‏داده‏اند.

5ـ گرجى‏ها

گرجى‏ها در زمان شاه عباس اول صفوى به اين منطقه آمدند و به عنوان اسير جنگى در اين محل اسكان داده شده‏اند و هم اكنون عده زيادى از آنها در اين استان ساكن هستند.

6ـ سيستانى‏ها

با خشك شدن رودخانه هيرمند عده زيادى از سيستانى‏ها به استان مازندران مهاجرت نمودند و هم‏اكنون نيز در اين مناطق سكونت دارند.