آداب ویژه ماه مبارک رمضان در استان قزوین
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
در ماه رمضان مردم يكپارچه براى انجام تكاليف شرعى آماده مىشوند و جهت به جا آوردن وظايف خود مراسمى را برگزار مىكنند. در گذشته اين آداب و رسوم با شوق و ذوق بيشترى به جاى آورده مىشده است. اما امروزه با هجوم عوارض فرهنگ بيگانه و تأثيرات ماشينى شدن و تكنولوژى، آداب و مراسم رمضان كم رنگتر و حتى بسيارى از آنها فراموش شده است.
از نيمه دوم ماه شعبان مردم استان قزوين خود را براى ماه مبارك رمضان آماده مىكنند. مساجد و حسينيهها را نظافت مىكنند، ما يحتاج ماه رمضان را فراهم مىنمايند و در روز آخر ماه شعبان مراسم كلوخ اندازان را اجرا مىكنند.
در اكثر نقاط ايران، روز آخر ماه شعبان را كلوخ اندازان مىگويند. در قزوين در اين روز مردم دور هم جمع مىشوند و به شادى و شادمانى مىپردازند و خود را براى ماه رمضان آماده مىكنند. قزوينىها كلوخ اندازان را «گل خندان» مىگويند. در اين روز اگر فصل تابستان باشد مردم به گردشگاههاى اطراف شهر مىروند و اگر زمستان باشد، در خانهاى بزرگ خانواده جمع مىشوند و در اين روز بيشتر مردم، سبزى پلو با ماهى، پلو سفيد با زعفران، خورشت آلبالو با مرغ، كاهو سركه و شيرينى چهار رنگ خانگى يعنى نان نخودى، نان قندى، نان پادرازى و نان برنجى مىخورند.
ماه مبارك رمضان با رؤيت هلال اين ماه آغاز مىشود. در غروب روز آخر ماه شعبان مردم به آسمان خيره شده و از بالاى پشت بامها و جاهاى بلند ديگر شمال غربى آسمان را هدف نگاه خود قرار مىدهند و به دنبال گمشدهاى مىگردند.
با رؤيت هلال ماه مبارك رمضان ميهمانى خداوند آغاز مىگردد. در تاكستان پس از رؤيت ماه به آينه و يا قرآن مىنگرند. كسانى هم كه در سينه خال داشتند، پس از مشاهده ماه به سينه خود نگاه مىكردند. زنانى كه بچه ندارند، بچهاى خوشرو را با خود به بام مىبرند و به محض رؤيت ماه به روى او نگاه مىكردند و از خدا مىخواستند كه به آنها بچهاى سالم و زيبا عطا نمايد.
مردم قزوين در اين ماه به ميهمانى خدا مىشتابند و با روزه گرفتن به جسم و روح خود را از آلودگيها پاك مىكنند. در گذشته مردم قزوين معتقد بودند كه روزه گرفتن ده روز اول ماه رمضان مشكل است و مثل آن است كه از كوهى با بار سنگ بالا مىروند. روزه دهه دوم را كه آسانتر است به بار كلوخى كه از كوه بالا مىكشند تشبيه مىكنند و روزه دهه سوم را به سر پائينى كوه كه راحت و آسان است مثال مىزدهاند.
در روز 21 ماه رمضان كه مصادف با شهادت مولى الموحدين، اميرالمؤمنين است. استان قزوين يكپارچه غرق عزا و ماتم است. هيئتهاى عزادارى تشكيل و به راه مىافتد و عزاداران در سوگ شهادت مولاى خود به سر و سينه مىزنند.
در گذشته در تاكستان صبح روز 21 رمضان، مردم اعم از كوچك و بزرگ، پير و جوان در كنار تپهاى جمع مىشدند و علمها و بيرقها را مىافراشتند و كجاوهاى بر پشت شتر يا اسبى گذاشته و عمامهاى روى آن مىگذاشتند و به اصطلاح كجاوه امام را درست مىكردند و ابن ملجم نيز دست بسته به دنبال كجاوه حركت مىكرد. عزاداران وارد آبادى مىشدند تا ظهر در آبادى مىگشتند و عزادارى مىكردند و زن و مرد هم گريه مىكردند و شيون سر مىدادند. بعدازظهر نيز در همان تپه مراسم تعزيه شهادت حضرت على عليهالسلام را بر پا مىكردند.
