ناهمواری‌های استان لرستان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
ناهموارىهاى منطقه
استان لرستان در بخش ميانى سلسله جبال زاگرس قرار دارد و بيش از 85 درصد مساحت استان را كوهها و ارتفاعات تشكيل مىدهند. لرستان به دو قسمت مشخص پشتكوه و پيشكوه تقسيم شده كه به وسيله رشته عظيم كبير كوه از همديگر جدا مىشوند، بخش شرقى كبير كوه به نام پيشكوه و بخش غربى آن به نام پشتكوه موسوم است.
بطور كلى كوههاى استان لرستان عبارتند از:
ـ كبير كوه كه در ساحل رودخانه صيمره قرار گرفته و بلندترين نقطه آن حوالى زيارتگاهى به نام امامزاده احمد است و 2800 متر ارتفاع دارد.
ـ كوه كيالان كه از كرانههاى كشكان رود شروع و به رودخانه زال ختم مىشود و در بلندترين نقطه در حدود 2000 متر ارتفاع دارد.
ـ كوه كرناس كه از منطقه دهليج شروع و به رودخانه سزار ختم مىشود و از قلل معروف اين كوه، بوكان، كركى و زهتاب قابل ذكرند و بلندترين نقطه آن 3500 متر از سطح دريا ارتفاع دارد.
ـ تخت دره كه از كرانههاى رودخانه زال شروع و به دز ختم مىشود.
ـ كوه گرى كه بعد از كبيركوه بزرگترين كوه لرستان محسوب مىشود و در حوالى بخش الشتر و دلفان قرار گرفته است. بلندترين نقطه اين كوه 3500 متر از سطح دريا ارتفاع دارد.
ـ كوه چهل نابالغان، اين كوه نيز در مجاور كوه گرى قرار دارد.
ـ كوه چغا دزدان، اين كوه در ميانه بخش لفان قرار دارد.
ـ كوههاى شاه ويلان و سرخه كوه و مهراب و كوهسنگى و دال گير كه آب قرهسو از كنار آن مىگذرد نيز در بخش دلفان از شهرستان خرمآباد قرار دارند.
ـ كوههاى زردلان كوه و مانشيت نيز در شمال غربى لرستان قرار دارند و همگى ميان استان كرمانشاه و لرستان واقع گرديده است. ـ سفيد كوه در جنوب غربى شهر خرمآباد كه دنبال اين كوه سياهدان ناميده مىشود و كوه بر آفتاب نيز در جنوب غربى خرمآباد واقع گرديده است.
ـ يافته كوه كه در نزديكى خرمآباد قرار دارد.
ـ كوه چُل كه از كشكان شروع و در حدود 2000 متر ارتفاع دارد، اين كوه و كوه پُل در كنار رود قره سو قرار دارد. ـ كوه ورزا كه از تنگ تير شروع و به صيمره و زردلان رود ختم مىشود.
ـ كوه زنگول كه ارتفاع آن در بلندترين نقطه در حدود 2500 متر است.
ـ كوه چنگرى كه از كنار سيمره شروع و در دهستان طرهان خاتمه يافته است. زيارتگاه امامزاده محمد در اين كوه واقع و ارتفاع آن به 2000 متر مىرسد.
ـ كوه هيزم آباد كه از كشكان تا جلگه كيش ادامه داشته و رشتههاى دنبال هم كلخانى، سرآسان، و بلوران دنباله اين كوه مىباشد. نام ديگر اين كوه سيلامار است.
ـ كوههاى چناران و دم ويسيان نيز از كشكان رود شروع و به رود صيمره ختم مىشود.
ـ كوه مِلَه كه همراه با رشته ديگرى به نام قاشاب كوه شمال شرقى دره صيمره را تشكيل مىدهد، كه اين كوه و كوههاى سرگچ و ميان آسياب يك سلسله واحد را تشكيل مىدهند.
ـ كوه پونه بين شهرستان خرمآباد و بروجرد، در بلندترين نقطه 2700 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. گردنههاى معروف اين كوه رازان و زاغه در شاهراه خوزستان ـ تهران است.
ـ كوههاى ازگنه، چال خايه، سه كلاهان و بلومان نيز در جوار هم واقع شدهاند. از كوه سه كلاهان در مهميل رشتهكوهى به نام ياسين جدا مىشود.
ـ كوه شترمُل كه در بلندترين نقطه 3000 متر ارتفاع دارد.
ـ كوه سياه كمر يا مخمل كوه در منطقه رباط از سفيدكوه جدا و به سوى جنوب غربى مىرود و رشته كوههاى دارابسى و كفشگران نيز دنبال اين كوه مىباشد. تنگه زاهد شير در اين كوه است.
ـ كوه كلا در امتداد هشتاد پهلو از كرانههاى رود سزار شروع و تا جلگه كرگاه كشيده شده و قسمت شرقى آن چنار كل ناميده مىشود.
ـ كوه قاف، كه نوك مخروطى زيبا و ديدنى آن در شهر خرمآباد ديده مىشود. در دنبال اين كوه، كوه شهنشاه قرار دارد.
ـ كوههاى بالا گريوه كه عبارتند از: كوه كلا، كوه هشتاد پهلو كه دنبال سلسلههاى كيالان و دهليچ است و اغلب كوههاى منطقه بالاگريوه به صورت خطوط موازى با كبيركوه درآمدهاند.
از ديگر كوههاى مهم استان لرستان بايد اشترانكوه را نام برد كه ارتفاع آن حدود 4150 متر مىباشد و در 39 كيلومترى جنوب غربى اليگودرز واقع است.
اين كوه سرچشمه رودخانههاى مهره زرين، ماربره، گهر رود، دره دايى و دره زندان است و از جمله بلندترين كوههاى كوهستان زاگرس به شمار مىرود.
قلل مهم اين كوهستان از شمال غربى به جنوب شرقى عبارتند از: چال ميشان، گل گل 4050 متر، گل گهر، سن بران 4150، كوله لايو، ميرزايى، فيالسون، لگه، سراب شاه تخت، سوزنى مهر جمال، مهر جمال، پياره دره تخت 3800 متر، پياه كمندون ازنا دره و كوله جنو.
