زندگی جانوری در استان کرمان

در استان كرمان به لحاظ موقعيت جغرافيايى، طبيعى و شرايط اقليمى، گونه‏هاى مختلف حيوانات وحشى و اهلى در قسمتهاى كوهستانى و جلگه‏اى آن زندگى مى‏كنند. به همين خاطر نيز مناطقى از محدوده استان تحت حفاظت سازمان محيط زيست قرار گرفته و از نظر صيد و شكار جزء نواحى ممنوعه اعلام شده است.

از مناطق حفاظت شده استان كه ويژگيهايى در خور توجّه دارند مى‏توان به مناطق خَبر و ارزوئيه بافت اشاره كرد.

در اين نواحى پرندگانى نظير: كبك، تيهو، سينه سياه، انواع قوش، شاهين و كبوتر وحشى زندگى مى‏كنند.

در نواحى سردسيرى و گرمسيرى استان نيز حيواناتى مانند: پلنگ، يوزپلنگ، گرگ، روباه، خرس سياه، شغال، كفتار، خرگوش، انواع مار، كل، بز، ميش، قوچ زندگى مى‏كنند و در دشتها گورخر نيز وجود دارد كه قبلاً تعداد گورخرها زياد بوده‏اند ولى در اثر شكار بى‏رويه، نسل آن در حال نابودى است.

استان كرمان با وسعت زياد تنوع آب و هوايى و دارا بودن زيستگاههاى مختلف طبيعى توانسته است گونه‏هاى جانورى و گياهى متنوعى را در خود پرورش دهد. به طورى كه وجود گونه‏هاى جانورى نادر نظير خرس سياه آسيايى و جيرفتى كه در دنيا كمياب مى‏باشد، اهميت زيستگاههاى طبيعى استان، و لزوم حفاظت از آنها را نمايان مى‏سازد.

در استان دو پناهگاه حيات وحش و يك منطقه حفاظت شده و سه منطقه شكار ممنوع وجود دارد. پناهگاه حيات وحش بافت وسعتى در حدود 173750 هكتار دارد. پوشش گياهى اين پناهگاه شامل جنگل بند، ارژن، كهكم، ارس، كشت گياهان گرم‏سيرى و سردسيرى در يك نقطه (گردو، چنار، خرما، مركبات). در اين منطقه جانوران وحشى مثل يوزپلنگ، جبير، هوبره و انواع پرندگان وحشى وجود دارند.

پناهگاه‏هاى حيات وحش مهروئيه كهنوج 7000 هكتار وسعت دارد. گونه‏هاى نادر گياهى و جانورى در اين منطقه وجود دارد.

از مشكلات اين منطقه اين بوده است كه از مساحت 7000 هكتار جنگل مهروئيه تنها 1500 تا 2000 هكتار آن باقى مانده است و بقيه آن تبديل به باغ شده است.

منطقه حفاظت شده بيدوئيه در جنوب جاده كرمان با وسعت 75000 هكتار واقع شده است. پوشش گياهى اين منطقه عبارت است از: درمنه، پرند، قيچ، كسور، تنگس، گون، كاروان، كش، خارشتر، در ارتفاعات بنه، كهور، كلاه ميرحسن به تعداد كم مشاهده مى‏شود. بعد از حفاظت تعدادى آهو در اين منطقه ديده شده است.

منطقه شكار ممنوع سيرجان 45000 هكتار وسعت دارد. پوشش گياهى اين منطقه عبارتست از: درمنه، قيچ، بنه و بادام. اين منطقه به شدت مورد تخريب قرار گرفته، قطع اشجار، چراى بى‏رويه، فرسايش خاك، اشغال چشمه‏ها توسط دامداران از مشكلات عمده اين منطقه مى‏باشد. با اقدامات حفاظتى و با كنترل دام و ايجاد آبشخور حيوانات نادر نظير گور ايران، يوزپلنگ افزايش مى‏يابد. منطقه شكار ممنوع نودرهنگ در جاده رفسنجان ـ نوق با وسعتى در حدود 250000 هكتار واقع شده است.

از مسائل عمده اين منطقه چراى بى‏رويه، فرسايش خاك و تخريب پوشش گياهى است. اين منطقه زايشگاه مناسبى جهت كل، بز، قوچ، ميش، پلنگ و پرندگان مى‏باشد.

منطقه شكار ممنوع بافت 12000 هكتار وسعت دارد. اين منطقه از منابع غنى آب و پوشش گياهى جنگلى و مرتعى مناسبى برخوردار است. اين منطقه از نظر ذخيره ژنتيكى با ارزشى از لحاظ كل و بز، قوچ ميش در استان مطرح است.