امام‌زاده‌ها و بقاع متبرکه استان همدان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
محتویات |
منابع
بر اساس آمار منتشره در سال 1378 در استان همدان 287 مسجد در نقاط شهرى 1212 مسجد در نقاط روستايى و 163 حسينيه وجود داشته است.
برخى از مهمترين مساجد استان عبارتند از:
مسجدها و حسینیه ها
مسجد جامع همدان
اين مسجد كه يكى از قديمىترين و در عين حال بزرگترين مساجد همدان است، در خيابان اكباتان در نزديكى ميدان مركزى همدان قرار دارد. اين مسجد در دوره سامانيان (261 ه .ق) وجود داشته است و تا كنون بارها بازسازى شده است و در گذشته به نامهاى مسجد جامع عتيق، مسجد جامع اعظم و مسجد امام جعفر صادق عليهالسلام ناميده مىشده است. قديمىترين بخش بناى كنونى مسجد، بيشتر از 160 سال قدمت ندارد.
مسجد ميرزا تقى همدان
اين مسجد در خيابان تختى، نزديك ميدان امام خمينى واقع است و يكى از قديمىترين مساجد همدان مىباشد. در گذشته اين مسجد را توت قمى، مسجد امام حسن عليهالسلام و مسجد محراب سنگى مىناميدهاند. در حدود 270 سال پيش ميرزا تقى مستوفى اين مسجد را تعمير و مرمت نمود. لذا از آن زمان به بعد به مسجد ميرزا تقى معروف شده است.
مسجد حاج كلبعلى
اين مسجد يكى از قديمىترين مساجد موجود در همدان است.
مسجد شورين
اين مسجد در روستاى شورين در پنج كيلومترى همدان واقع است.
مسجد جامع اسد آباد
اين مسجد از بناهاى تاريخى ايران در دوره اسلامى بوده و در چند دهه قبل تخريب گرديده است و به جاى آن مسجد جديدى ساخته شد. بناى قديم مسجد مربوط به قرن چهارم هجرى و بناى جديد آن مربوط به نيمه دوم قرن چهاردهم هجرى است.
مسجد زرهان
اين مسجد در تويسركان واقع است و در حدود 60 سال پيش تجديد بنا شده است.
مسجد جولاستان (مسجد اعظم)
اين مسجد در تويسركان واقع است و در سالهاى اخير تجديد بنا شده است و مجهز به شوفاژ و وسايل جديد صوتى و فضاى بزرگ مىباشد.
مسجد جامع نهاوند
اين مسجد در شمال ميدان قيصريه، در نهاوند واقع است. قدمت آن به دوره سلجوقيان مىرسد.
مسجد شيخ على خان زنگنه
اين مسجد در نزديكى ميدان مركزى شهر تويسركان واقع است. تاريخ بناى اين مسجد به دوره شيخ على خان زنگنه، وزير شاه طهماسب صفوى مربوط است. به علت تغييراتى كه در آن به وجود آمده است، اصالت خود را از دست داده و به كمك سازمان ميراث فرهنگى استان همدان، تعميرات اساسى روى آن انجام شده است.
مسجد باغوار
اين مسجد كه در تويسركان واقع است در نوع خود منحصر به فرد است. در اين مسجد چنارى وجود دارد كه براى مردم مقدس است و به آن دخيل مىبندند و براى آن شمع نذرى روشن مىنمايند.
مسجد دسنجرده (دسى يرده)
اين مسجد كه در محله دستجرده تويسركان واقع است، محل مخصوص زنجير زنى دراويش محله مىباشد. زنجير زدن آنها با زنجير زدن ديگران تفاوت داشت.
مسجد صادقيه
اين مسجد در سال 1351 ه .ش به همت هيئت محترم امام جعفر صادق عليهالسلام و با كمك اهالى تويسركان ساخته شد. در كنار اين مسجد زينبيهاى ساخته شده كه مجالس دينى بانوان در آن با نظم خاصى اداره مىشود.
مسجد جامع سرابى
اين مسجد از قديمىترين مساجد اطراف تويسركان است و در كنار امامزاده ابراهيم واقع است.
برخى ديگر از مساجد استان همدان عبارتند از:
همدان
مسجد نظر بيك، مسجد كولانج،
مسجد شريف الملك، مسجد ملا خليل،
مسجد سيد ابوالقاسم، مسجد آقا جانى بيك،
مسجد كبابيان، مسجد بنه بازار،
مسجد حاج آقا محمد،
تويسركان
مسجد امام زمان(عج) خانقلاب روبروى شهردارى
مسجد امام حسن عليهالسلام خ حافظ
مسجد باب الحوائج خ اميركبير
اسدآباد
مسجد على بن ابى طالب عليهالسلام خ رفسنجانى
مسجد امام سجاد عليهالسلام امام خمينى، خ مسجد سجاد
نهاوند
مسجد گوشه خ بسيج، گوشه سر آسياب
مسجد صاحبالزمان(عج) خ دستغيب
مصلاى نماز جمعه بلوار شهيد بهشتى
مسجد فاطميه خ فاطميه
كبودر آهنگ
مسجد جامع ميدان امام حسين عليهالسلام
مسجد اعظم خ دستغيب
مسجد صاحب الزمان(عج) خ باهنر، ك صاحبالزمان(عج)
لاله جين
مسجد جامع خليل خ توحيد جامع خليل
مسجد باب الحوائج خ امام
مسجد سيدالشهداء عليهالسلام خ توحيد كوچه خالقى
بهار
مسجد حاج عبدالله خ امام خمينى
مسجد باب الحوائج عليهالسلام خ امام
مسجد جامع خ طالقانى
مسجد على النقى خ نهاستان
ملاير
مسجد طفلان مسلم خ عرفان
مسجد امالنبين خ خلبان
مسجد نبى اكرم صلىاللهعليهوآله خ دكترچمران
مسجد بابالحوائج ميدان طالقانى
تكايا و حسينيهها
1ـ تكيه ابوالفضل عليهالسلام ملاير.
2ـ تكيه موسىابن جعفر عليهالسلام ملاير.
3ـ تكيه امام رضا عليهالسلام ملاير.
4ـ حسينيه سرچشمهاىها ملاير.
5ـ حسينيه شيفتگان حسينى ملاير.
6ـ حسينيه باغوار تويسركان.
7ـ حسينيه حاج رضاقلى تويسركان.
8ـ حسينيه ويل قلعه تويسركان.
9ـ حسينيه ارشاد تويسركان.
10ـ حسينيه امام زمان(عج) تويسركان.
11ـ حسينيه حاج آقا سعيدى اسدآباد.
12ـ حسينيه شهدا اسدآباد.
13ـ حسينيه قمربنىهاشم لالهجين.
14ـ حسينيه بهار بهار.
امام‌زاده‌ها و بقاع متبركه
در استان همدان در حدود 177 امامزاده و بقاع متبركه وجود دارد. از اين تعداد 41 امامزاده در همدان، 48 امامزاده در ملاير، 19 امامزاده در تويسركان، 14 امامزاده در نهاوند، 20 امامزاده در كبودرآهنگ، 19 امامزاده در اسدآباد، 18 امامزاده در بهار، 14 امامزاده در رزن هستند.
برخى از امامزادههاى اين استان عبارتند از:
امامزاده شاهزاده حسين
مرقد اين امامزاده در نزديك ميدان امام خمينى همدان واقع است. صاحب اين مرقد را حسين بن على النقى عليهالسلام مىدانند و در زيارتنامه با اين نام به او سلام مىدهند.
سلطان حسين صفوى و ابقا آن يا اباغا فرزند هلاكو نيز در اين امامزاده مدفون مىباشند.
امامزاده يحيى
مرقد مطهر امامزاده يحيى در نزديكى ميدان امام خمينى شهر همدان، در محلهاى به همين نام در خيابان سنگ شير واقع است. در زيارتنامه صاحب اين مرقد را يحيى فرزند بلافصل اميرالمؤمنين على عليهالسلام مىدانند.
بعضى از دانشمندان معاصر صاحب قبر را از علماى حديث و تفسير در قرن سوم دانسته و تعدادى از يهوديان بر طبق ادّعا نام وى را «يحيى كرابسيى» ذكر كردهاند.
بنابر تتبّع اين مزار مربوط به يكى از علويان حسنى است كه در همدان مىزيسته و صاحب كرامت و جلال بوده و شجره او از اين قرار است: «يحيى بن على بن على بن سعيد بن على الازرق بن داوود بن سليمان بن عبدالله بن موسى الجون بن عبدالله المحض بن الحسن المثنى بن الامام الحسن المجتبى عليهالسلام بن الامام على ابن ابيطالب عليهالسلام».
امامزاده عبدالله
اين امامزاده در شهر همدان در محله و ميدانى به نام امامزاده عبدالله قرار دارد. صاحب اين مرقد را عبدالله بن احمد از نوادگان امام موسى كاظم عليهالسلام مىدانند و در كنار عبدالله پدرش احمد نيز مدفون است.
اما در كتاب هگمتانه درباره صاحب اين قبر آمده است: «نسب اين امامزاده به قرارى كه در همدان اظهار مىنمودند از اولاد موسى بن جعفر عليهالسلام مىباشد ـ صورت قبر دوم را هم كه نوشته و تزئين ندارد منسوب به دايه همان امامزاده معرفى مىكنند».
امامزاده اسماعيل
مردم همدان صاحب اين مرقد را اسماعيل از اولاد امام موسى كاظم عليهالسلام مىدانند. اين مرقد در همدان نزديك مقبره بابا طاهر واقع است. اين زيارتگاه از زيارتگاه مهم همدان نمىباشد.
امامزاده محسن (كوه)
اين زيارتگاه در روستاى فرجين در شانزده كيلومترى همدان واقع است و به علت استقرار در دامنه كوه الوند به امامزاده كوه مشهور است. در تابستان عده زيادى به زيارت اين امامزاده مىآيند و در اين فصل بيشتر مورد توجه قرار مىگيرد. صاحب اين مرقد محسن بن على النقى بن الحسين بن الحسن ... بن زيد بن الحسن المجتبى عليهالسلام است.
برخى ادعا كرده كه در هيچ يك از كتب انساب و منابع تاريخى فرزندى به نام محسن براى امام على النقى عليهالسلام ذكر نشده است. در كنار اين امامزاده، بقعه ابو دجانه انصارى از صحابه حضرت امير عليهالسلام نيز مدفون است.
امامزاده اظهر
اين مرقد مطهر در روستاى درجزين شهر رزن واقع است. نسب امامزاده در زيارتنامه، اظهر بن على ذكر شده است. اين زيارتگاه براى مردم آن سامان بسيار معتبر و مهم است.
امامزاده اهل بن على
اين زيارتگاه در دامنه شمال غربى تپه مصلى همدان واقع است. اصل و نسب اين امامزاده به امام حسن مجتبى عليهالسلام مىرسد. آقاى مصطفوى در كتاب هگمتانه درباره نسب او آورده است: «صاحب مرقد در زيارتنامه، امامزاده اهل بن على بن الحسين عليهالسلام ذكر شده است».
امامزاده هادى بن على
اين امامزاده در شمال غربى شهر همدان نزديك بقعه بابا طاهر واقع است. در زيارتنامه، نسب صاحب مرقد، هادى فرزند امام سجاد عليهالسلام معرفى شده است.
امامزاده خضر
اين زيارتگاه در روستاى خضر در شمال شرقى همدان واقع است. مردم روستاى خضر آن را امامزاده خَدَر مىنامند. درباره نسب اين امامزاده اطلاعى در دست نيست.
امامزاده هود
اين امامزاده در روستاى ينگى قلعه شهر رزن قرار دارد و از بناهاى دوران مغول مىباشد.
امامزاده سيد جلال الدين
اين زيارتگاه در خيابان عباس آباد همدان واقع است. اين امامزاده از اولاد امام چهارم شيعيان، امام زين العابدين عليهالسلام مىباشد.
امامزاده قاسم
زيارتگاه امامزاده قاسم در بيرون شهر همدان نزديك روستاى قاسم آباد همدان واقع است. در زيارتنامه اين امامزاده آمده است: «السلام على قاسم بن موسى و على جيرانك».
آقاى عندليبزاده درباره نسب اين امامزاده مىنويسد: «قاسم بن احمد بن قاسم بن محمد معروف به بطحائى از اعقاب زيد بن حسن عليهالسلام آنچه مسلم است در قرن سوم هجرى بسيارى از سادات علوى و حسينى از مدينه هجرت نمودند و به بلاد جبل رهسپار شدند. از جمله قاسم بن احمد بطحائى است كه او اولين نفرى است از سادات علوى حسنى كه به همدان آمده است ... . قاسم و فرزندان او در همدان سكونت داشتند بيشتر از سادات علوى در اين شهر داراى مال و مكنت و جاه و عزت و رياست بودند ...».
خاتونيه
اين زيارتگاه در محله درود آباد، در سمت جنوب غربى آرامگاه بوعلى سينا واقع است. صاحب مرقد دختر امام موسى كاظم عليهالسلام است. مردان كمتر و بسيار به ندرت به زيارت اين محل مىآيند و كليه زوار آن را بانوان تشكيل مىدهند.
زبيده خاتون
اين زيارتگاه در خيابان بوعلى همدان نزديك ميدان امام خمينى واقع است. بر اساس زيارتنامه اين بقعه، زبيده خاتون دختر امام موسى بن جعفر عليهالسلام مىباشد.
بقعه خانم گرجى
در محله بن بازار همدان، بقعه خشتى كوچكى بنام بقعه خانم گرجى وجود دارد. صاحب اين مرقد را از اولاد امام هفتم شيعيان حضرت امام موسى كاظم عليهالسلام مىدانند.
مقبره دو خواهران
در جاده همدان به كرمانشاه در روستاى حصار مقبره دو خواهران واقع است. مردم محل اين دو خواهر را از اولاد حضرت موسى بن جعفر عليهالسلام مىدانند.
مقبره درشيخ
مقبره ابوالعباس نهاوندى از عرفاى قرن چهارم، مشهور به مقبره در شيخ در محلهاى قديمى به همين نام در نهاوند قرار دارد.
آرامگاه بابا طاهر
آرامگاه بابا طاهر از شعرا و عرفاى بزرگ اواخر قرن چهارم و اوايل قرن پنجم، برفراز تپهاى در همدان قرار دارد. بناى مقبره بابا طاهر در حلول قرنهاى متمادى مورد بازسازى و نوسازى قرار گرفته است. آرامگاه جديد كه شاهكارى از تلفيق معمارى قرن هفتم و هشتم و عصر حاضر است در سال 1346 آغاز و در سال 1349 به پايان رسيده است. شهرت بابا طاهر بيشتر به مناسبت دو بيتىهاى اوست كه به زبان لرى نگاشته شده است.
امامزاده اسماعيل
اسماعيل را فرزند بلافصل امام موسى بن جعفر عليهالسلام دانستهاند كه به علت قرار گرفتن مقبره بر فراز كوهى مشرف به شهر تويسركان به امامزاده كوه شهرت دارد و با توجه به برخوردارى امامزاده از چشم انداز زيبا و هواى فرحناك، يكى از محلهاى تفريحى و زيارتى تويسركان محسوب مىگردد. راه دسترسى به اين امامزاده از طريق مسير آسفالته كوچه باغى، منشعب از خيابان امام حسين عليهالسلام سرابى مسير است.
امامزاده ناصر (شاه زاده ناصر)
امامزاده ناصر در نزديكى قريه زيوج در كنار كرزان رود و در 4 كيلومترى شهر تويسركان، واقع شده است. نسب اين بزرگوار، به نقل از كتاب خطى «سرّالانساب» به امام على بن موسى الرضا عليهالسلام مىرسد و در محل به شاهزاده ناصر شهرت دارد. ايشان در سال 250 ه .ق به شهادت رسيده است. مساحت بناى امامزاده حدود 300 متر مربع است و نماى خارجى آن از چهار جهت مشابه و يكسان مىباشد.
امامزاده ذوالفقار و زبيده خاتون
اين مقبره، مدفون برادر و خواهرى از نوادگان امام موسى كاظم عليهالسلام مىباشد، كه در شهرستان كبودرآهنگ واقع شده و ساختمان فعلى آن در سال 1370، توسط يكى از اهالى نوسازى شده است.
مقبره نعمان بن مقرن (باباپيره)
نعمان بن مقرن، فرمانده سپاه اسلام در جنگ معروف نهاوند كه بين اعراب و ساسانيان رخ داد در همان روزهاى اول جنگ كشته شد و پيكر او را در همان محل جنگ در دامنه كوه آردوشان دفن كردند. فعلاً بقعه مربع شكلى نيز بر روى آن ساخته شده است و قبرستانى از كشتهشدگان اين جنگ نيز در جنب قبر وى وجود دارد.
ساير بقاع و اماكن متبركه
رديفنام و مشخصات بقعهآدرس
1امامزاده حسن همدان، خ كرمانشاه، 15 كيلومترى شهر
2حكيمه خاتون همدان، كوى حمام قلعه
3پير مختار همدان، خ سابق كرمانشاه
4حارث بن على همدان، ميدان بابا طاهر
5گنبد علويان همدان، كمربندى بابا طاهر به اكباتان
6پير رحمان همدان، دره مرادبيك
7حيدره همدان، قريه حيدره همدان پشت شهر
8پير نهان همدان، قريه نهاوند
9امامزاده وليان همدان، ده وليان
10امامزاده عبدالله همدان، شوند
11امامزاده قاسم همدان، درجزين
12امامزاده گرگان ملاير، گرگان
13امامزاده عسكرى ملاير، تپه مولا
14امامزاده ابراهيم ملاير، طجرسامن
15امامزاده عبدالله ملاير، خيابان وفايى
16امامزاده كند هلان ملاير، كندهلان
17امامزاده كليكه ملاير، كليكه
18امامزاده كساوند ملاير، كساوند
19امامزاده نهنجه ملاير، نهنجه
20امامزاده ازندريان ملاير، ازندريان
21امامزاده ازناو ملاير، ازناو
22امامزاده ازناوله ملاير، ازناوله
23امامزاده الفاوت ملاير، الفاوت
24امامزاده ارگر سفلى ملاير، ارگر سفلى
25امامزاده توسك عليا ملاير، توسك عليا
26امامزاده توسك سفلى ملاير، توسك سفلى
27امامزاده تكمه واش ملاير، تكمه واش
28امامزاده جوزان ملاير، جوزان
29امامزاده داويجان ملاير، داويجان
30امامزاده زنگنه عليا ملاير، زنگنه عليا
31امامزاده زمان آباد ملاير، زمان آباد
32امامزاده طجر علوى ملاير، طجر علوى
33امامزاده على آباد دمق ملاير، على آباد دمق
34امامزاده فروز ملاير، فروز
35امامزاده قلعه بابا خان ملاير، قلعه بابا خان
36امامزاده شيرين آباد ملاير، شيرين آباد
37امامزاده قوزان ملاير، قوزان
38امامزاده قلعه جوزان ملاير، قلعه جوزان
39امامزاده قلعه كندى ملاير، قلعه كندى
40امامزاده خليفه ملاير، خليفه
41امامزاده قاسم ملاير، خليفه
42امامزاده سام و هام ملاير، سامن
43امامزاده كرتيل آباد ملاير، كرتيل آباد
44امامزاده عبدالله ملاير، عبدالله
45امامزاده حسين آباد ناظم ملاير، آور زمان
46امامزاده حسين آباد ناظم ملاير، حسين آباد ناظم
47امامزاده نظر كرده ملاير، حسين آباد ناظم
48شاهزاده محمد ملاير، واشان
49امامزاده پير نره ملاير، پير نره
50امامزاده بابا پيره ملاير، بابا پيره
51امامزاده فضل بن موسى ملاير، قريه برزول
52امامزاده قريه مهين آباد ملاير، مهين آباد
53امامزاده گيل آباد ملاير، قريه گيل آباد
54امامزاده سيد جواد ملاير، قريه گيان نهاوند
55امامزاده بلقيس خاتون ملاير، دورنه
56امامزاده قريه شيراروند ملاير، شيراروند
57امامزاده بابا صلاح الدين ملاير، كهريز صفى خانى
دو خواهران نهاوند، ميدان دو خواهران
59شاهزاده محمد نهاوند، ميدان امام حسن
60شيخ منصور نهاوند، بالاى كوه شيخ منصور
61شاهزادهابراهيمواسماعيل نهاوند، داخل شهر
62امامزاده جعفر نهاوند، قريه كوهانى
63امامزاده قريه نيازمان نهاوند، نيازمان
64امامزاده ابراهيم نهاوند، دره ابراهيم
65امامزاده ابراهيم تويسركان، قريه بوچان
66امامزاده موسى كاظم تويسركان، قريه فرسفج
67امامزاده پوستاندر تويسركان، قريه بوستاندر
68امامزاده جابر بن على تويسركان، قريه حاجى آباد
69امامزاده علىاصغر تويسركان، قريه ولاشجرد
70امامزاده مير عبدالله تويسركان، قريه منچان
71امامزاده مير رضى تويسركان، قريه تيمان
72امامزاده قجر تويسركان، بابا پير
73امامزاده خضركى تويسركان، قريه بابا پير
74امامزاده زبيده خاتون تويسركان، زيوچ
75امامزاده شاهزاده ناصر تويسركان ـ زويچ
76امامزاده شاهزيد تويسركان
77امامزاده عبدالله تويسركان، قريه آرتيمان
78امامزاده كندر تويسركان، كندر ـ كوچه جعفرى
79امامزاده ابراهيم تويسركان، قريه رود آور
80امامزاده پيرنجمالدين تويسركان، قريه رود آور
81امامزاده سلطان ابراهيم تويسركان، قريه سرابى
82امامزاده اشتران تويسركان، اشتران
83امامزاده شهرستانه تويسركان، شهرستانه
84امامزاده شاهزاده محمد تويسركان، قريه سخن آباد
85امامزاده قاسم تويسركان، تيميجان
86امامزاده جواداراى تويسركان، جواداراى
87امامزاده هارون تويسركان، كرزان
88امامزاده عبدالله تويسركان، كرزان
89امامزاده اسماعيل تويسركان، سرابى
90امامزاده سيد قلندر تويسركان، سوتلق
91امامزاده قلعه آستيجان تويسركان، آستيجان
92سلطان شاه سفيد تويسركان، ولاشجرد ـ محله فريدونى
93پيرسرچشمه تويسركان، استيجان ـ كوچه باقرى
94امامزاده سركان تويسركان
اماكن دينى اقليتها
بر اساس آمار منتشره از سوى وزارت كشور در سال 1370 ه .ش، در استان همدان پنج كليسا و چهار كنيسه وجود داشته است.
ولى بر اساس آمارنامه استان همدان در سال 1378 ه .ش پنج مركز جهت اقليتهاى دينى وجو دارد.
كليساى گرگوريان استپان كه به ارامنه تعلق دارد در ضلع شرقى تپه اكباتان واقع است. اين كليسا داراى ساختمانى عالى بوده و به جاى كليسايى قديمىتر ساخته شده است. كليساى ديگرى در سمت شمال متصل به كليساى فوق الذكر وجود دارد كه مخصوص پروتستانها است. آشوريان هم در همدان دو كليسا دارند، يكى در كوچه معروف به فرنگىها، در ضلع شرقى خيابان بوعلى كه مخصوص آشوريان پروتستان است و ديگرى در محله معروف به كولانه در غرب خيابان بوعلى است و به آشوريان كاتوليك تعلق دارد.
بقعه حبقوق نبى
مقبره حبقوق نبى از پيامبران بنى اسرائيل و نگهبان معبد سليمان در اورشليم در تويسركان قرار دارد. حبقوق در حمله بنوكد نصر و بابليان با گروه انبوهى از يهوديان اسير و ساليان متمادى در زندان بابل به سر برد. پس از فتح بابل توسط كورش هخامنشى و آزادى يهوديان، حبقوق به همدان آمد و در آنجا سكنى گزيد و پس از مرگ، در تويسركان به خاك سپرده شد.
تا قبل از انقلاب اسلامى مقبره حبقوق در اختيار يهوديان بود. اما با كوچ يهوديان، با همت امام جمعه تويسركان، پس از انقلاب اسلامى، بارگاه حبقوق بازسازى و از زيارتگاههاى مسلمانان قرار گرفت.
مقبره مرد خاى و استر (ملكه شوش)
اين بقعه در مركز شهر همدان ابتداى خيابان دكتر شريعتى قرار دارد. اين مقبره زيارتگاه خاص يهوديان است. مرد خاى يك نفر يهودى فرزند يائير از نژاد بنيامين بوده است. استر دختر عموى مرد خاى بوده است و نام او هدسه مىباشد. او به همسرى خشايار شاه انتخاب مىشود و شاه او را استر مىنامند. استر به معناى ستاره است و زيبايى خيره كننده دختر سبب شد كه خشايار شاه به او اين نام را بدهد.
هامان بن همرتاى اجاجى از درباريان خشايارشاه در صدر نابودى قوم يهود و مردماى مىافتد ليكن استر با استفاده از موقعيت خود مرد خاى را از مرگ نجات داد و بدين طريق كمك بزرگى به قوم يهود كرد و مورد احترام بيش از حد يهوديان قرار گرفت و بعدها مزار آنها زيارتگاه يهوديان گشت. يهوديان هر سال مصادف با 13ـ15 آذر (گاه شمار يهوديان) مصادف با اواخر اسفند و اوايل فروردين به مناسبت يهود آنروز را گرامى مىدارند و به عنوان جشن را پوديم برگزار مىكنند.
