آب و برق و گاز در استان قم
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
استان قم به علت قرار گرفتن در حاشيه كوير از ابتداى تأسيس با مسئله كم آبى روبرو بوده است. علاوه بر اين، قسمت اعظم آبهاى زيرزمينى به علت گذشتن از سفرههاى نمكى شور شده و در بسيارى از موارد غير قابل استفاده مىشود.
آب آشاميدنى مردم اين استان در طول دورانهاى متمادى از آب رودخانه تأمين مىشده است كه زمستانها در آب انبارها ذخيره مىكردند تا در ايام تابستان از آن استفاده كنند.
از سال 1365 عمليات احداث سد پانزده خرداد بر روى رودخانه دليجان، به منظور تأمين آب آشاميدنى شهر قم، با سرمايهگذارى بنياد 15 خرداد و با دستور اكيد و بذل عنايت رهبر انقلاب حضرت امام خمينى(ره)، آغاز گرديد و در سال 1372 به مرحله بهرهبردارى رسيد. هم اكنون بخشى از آب آشاميدنى اين شهر از طريق سد مذكور تأمين مىشود.
در سال 1375، سازمان آب و فاضلاب شهرستان قم داراى 146831 انشعاب آب شامل 140527 مشترك مسكونى، 5108 مشترك تجارى، 545 مشترك دولتى، 122 مشترك صنعتى و 529 ساير مشتركين بوده است.
در سال 1316 اولين مولد برق در شهر قم يعنى برق كارخانه ريسباف نصب و مورد بهرهبردارى قرار گرفت. البته قبل از شروع به كار برق ريسباف، آستانه مقدسه و راهآهن قم داراى برق بودند.
در سال 1326 با سرمايه 10 ميليون ريال كارخانه برق صنايع با سهام مردم با 1200 كيلو وات برق، فعاليت خود را آغاز نمود و تا پايان سال 1346 هنگام انتقال به برق منطقهاى، حدود شش هزار كيلووات توليد برق كارخانه مذكور در روز بود و برق ريسباف نيز به برق دولتى تبديل گرديد.
از عواملى كه مصرف را در قم تحت تأثير قرار مىدهد، مىتوان افزايش جمعيت، افزايش مراكز تجارى، افزايش مصارف صنعتى، ازدياد اماكن عمومى و فزونى وسائل الكتريكى در منازل را نام برد.
بر اساس آمار موجود، تعداد مشتركين برق استان تا سال 1375 بالغ بر 197500 مشترك شامل 2409 مشترك عمومى و تجارى، 1307 مشترك صنعتى، 167677 مشترك خانگى، 26105 مشترك كشاورزى و 2 مشترك مصارف آزاد بوده است.
در سال 1359 شركت گاز قم به صورت آزمايشى در سه قسمت از شهر (شهرك امام حسن عليهالسلام در شمال، شهرك امام خمينى(ره) در جنوب و محدوده كوچكى از مركز شهر) گازرسانى را شروع كرد و از سال 1365 طرح جامع گازرسانى قم را از شمال شهر آغاز نموده كه تا اواسط سال 1371 به طول انجاميد.
همچنين در محورهاى صنعتى شهر نظير جاده قديم تهران، جاده اراك، جاده اصفهان، جاده كوهسفيد و جاده كاشان كه كورههاى آجرپزى و كارخانههاى زيادى در اين محور قرار دارد گازرسانى شده است.
در رابطه با گازرسانى به نواحى روستايى بايد اذعان داشت كه در حال حاضر به دلايل فرهنگى، اقتصادى، اجتماعى و ايمنى گازرسانى به نواحى روستايى در برنامههاى شركت گاز نمىباشد، ولى احتمال دارد كه در سالهاى آينده به روستاهاى نزديك به شهر گازرسانى شود.
منبع تأمين گاز قم، گاز سراجه مىباشد و بديهى است كه گسترش استفاده از گاز طبيعى كمك مؤثرى به كاهش سوختهاى ديگر خواهد نمود.
