صنایع دستی در استان بوشهر
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
با توجه به وضعيت خاص اقتصادى استان بوشهر، صنايع دستى و به ويژه صنايع دستى روستايى از گذشته داراى نقش تعيين كننده و مهمى در معيشت روستاييان منطقه بوده و بيشتر ساكنان نواحى روستايى به علت محدود بودن بخش كشاورزى و بيكارىهاى فصلى ناشى از آن، كوشيدهاند تا از امكانات موجود و مواد اوليهايى كه طبيعت در اختيار آنان قرار داده است به عنوان وسيلهاى براى كسب درآمد بيشتر و امرار معاش استفاده كنند و به توليد محصولاتى مانند قالى، گبه، عبا، گليم، حصير، سفال و مصنوعات رو دوزى شده اقدام كنند.
صنايع دستى رايج در استان بوشهر به شرح زير مىباشد:
گبه بافى
برجستهترين صنعت دستى و خانگى استان بوشهر كه تقريبا در بيشتر نقاط روستايى و حتى شهرى رايج بوده و شغل اول يا حرفه دوم تعداد زيادى از خانوارها محسوب مىشود، بافت گبه است. گبههاى بافت اين منطقه اكثرا داراى ابعاد 100×200 سانتىمتر است و براى بافت هر تخته آن همكارى يك ماهه دو بافنده با روزى 6 ساعت كار الزامى است.
گليم بافى
گليم بافى در روستاهاى جم و ريز از توابع شهرستان كنگان رايج است.
نمد مالى
از سنتىترين توليدات منطقه بوشهر است و از جمله محصولاتى است كه به دليل سبكى وزن و نم گير بودنش مورد توجه خاص عشاير مىباشد.
سفالگرى
به دليل اهميت حياتى آب در منطقه بوشهر، ساخت وسايلى كه بتواند نقشى در خنك كردن و خنك نگاهداشتن آب داشته باشد از گذشتههاى دور مرسوم بوده است. بيشتر فعاليتهاى سفالگرى اين استان در بندر كنگان، پيرامون اهرم و شهرستانهاى برازجان است و توليدات آنها را عمدتا ساخت كوزه آب، كوزه قليان، سرقليان، پستو، كشك ساب و حب (سبوى كلان) تشكيل مىدهد.
سوزن دوزى
سوزن دوزى اغلب در روستاهاى تابع دهستانهاى «جم» و «ريز» انجام مىگيرد. طرحهاى محلى و اصيل از سادهترين طرحهاى هندسى در اين كار مورد استفاده قرار مىگيرد. محصولات تهيه شده از راه سوزن دوزى عبارت است از: كيسه توتون، رو قورى، در قندانى، زير بشقابى و روميزى كه در تهيه آنها علاوه بر سوزن دوزى معمولاً از تكه دوزى نيز استفاده مىشود.
دلوچه سازى
«دلوچه» مخزن مخروطى آب است كه از پوست حيوانات ساخته مىشود و به وسيله سه پايه بر روى زمين مستقر مىشود. دلوچه آب را خنك و گوارا مىكند.
مصرف كنندگان عمده دلوچه ايلات و عشاير و روستاييان هستند. اين صنعت بيشتر در برازجان رواج دارد.
حصير بافى
در استانهاى بوشهر، هرمزگان و خوزستان و بالاخره هر منطقهايى كه خرما خيز باشد، نوعى حصير بافى به چشم مىخورد كه مرتبط با اوضاع اجتماعى و طبيعى منطقه دارد.
قالى بافى
اين صنعت در برخى از روستاهاى بوشهر از جمله روستاهاى شول و ده كهنه رواج دارد و همچنين در روستاهاى تنگ ارم و اطراف پشتكوه هم به قالى بافى مىپردازند.
گرگور
وسيلهاى است معمول و مشهور در سطح استان بوشهر كه اين نوع وسيله صيد تشكيل شده از قفسه سيمى كه توسط گرگور بافان بوشهرى بافته مىشود.
ارتفاع اين نوع وسيله صيد به تناسب نوع شناور و محل صيد يك تا سه متر مىباشد.
زنبيل و سبد بافى
هر دو از شاخ و برگ درخت خرما ساخته شده و موارد استفاده زيادى دارند.
گيوه دوزى
از صنايع دستى قديم مردم برازجان است كه معمولاً در هنگام گرمى هوا از آن استفاده مىشود.
مسقطى
نوعى شيرينى مخصوص بوشهر است كه به عنوان سوغات بوشهر معروفيت دارد.
در سال 1379 تعداد 6980 نفر در امر توليد صنايع دستى در اين استان اشتغال داشتهاند كه تعداد 628 نفر از بافندگان در 510 كارگاه تحت پوشش مديريت صنايع دستى استان قرار داشتهاند.
