امام‌زاده‌ها و بقاع متبرکه استان سمنان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
محتویات |
منابع
مساجد، حسينيهها و تكايا
در استان سمنان بالغ بر 1190 مكان مذهبى شامل 689 مسجد، 1 مصلى، 98 زيارتگاه و امامزاده، 8 مهديه، 47 تكيه ثابت، 13 زيارتگاه ساير بزرگان دين، 216 حسينيه، 29 فاطميه، 2 نظرگاه و قدمگاه، 23 زينبيه، 2 خانقاه و 61 ساير اماكن مذهبى بوده است.
در زير به برخى از اين اماكن مذهبى به تفكيك شهرستان اشاره مىشود.
1ـ شهرستان سمنان
مسجد امام خمينى(ره)
مسجد امام در مركز شهر سمنان واقع شده و يكى از مهمترين و زيباترين بناهاى تاريخى و قابل اهميت سمنان است كه معمارى آن از هر حيث شايان تحسين و تمجيد مىباشد.
مسجد مذكور داراى موقوفات بسيار زيادى است و در حال حاضر موقوفات آن به صورت متصرفى زير نظر اداره اوقاف و امور خيريه سمنان اداره مىشود. بعد از پيروزى انقلاب شكوهمند اسلامى ايران، مسجد امام بيشتر مورد توجه واقع شده و نسبت به تعمير و بازپيرايى آن اقدامات اساسى توسط اداره ميراث فرهنگى استان صورت گرفته است و هم اكنون نماز وحدت آفرين جمعه در اين مكان مقدس برگزار مىگردد.
اين بنا تحت شماره 394 جزو آثار ملى به ثبت رسيده است.
مسجد جامع سمنان
مسجد جامع سمنان را مىتوان در زمره كهنترين و قديمىترين آثار اسلامى شهر سمنان به شمار آورد كه با توجه به گمانه زنىها و حفارىهاى اخير، در قرن اول هجرى بر روى خرابههاى آتشكده بنا گرديده، ولى در طول زمان تعميرات و تغييراتى در آن به وجود آمده است و در حال حاضر در بناى كنونى مسجد آثارى از دوره مغول و تيمورى ديده مىشود.
مسجد جامع سُرخه
اين مسجد در منطقه سرخه و در كنار تكيه مسجد جامع قرار دارد و از بناهاى قرن اول هجرى است. مسجد جامع سرخه در طول زمان چندين مرتبه خراب و بعد تعمير و مرمت گشته و تغييراتى در آن به وجود آمده است. يكى از الحاقات اين مسجد شبستان بزرگ است كه به چهل ستون شهرت دارد.
مسجد جامع علاء
مسجد جامع علاء در 9 كيلومترى جنوب شرقى سمنان و در ميان كوچههاى قديمى روستاى علاء واقع بوده و يكى از مساجد قرن اول هجرى به شمار مىرفته است. مسجد مزبور در سالهاى اخير ويران گشته و مسجد ديگرى در سمت جنوب آن ساختهاند.
تاريخ اوليه بناى منار را همزمان با بناى منار مسجد جامع سمنان مىدانند. بدين ترتيب كه بين سالهاى 417 تا 466 ه .ق به وسيله ابو حرب بختيار حاكم قومس در زمان غزنويان ساخته شده است.
به طورى كه در بين مردم شايعه است، اين منار مانند منار جنبان اصفهان مىجنبد و لرزش آن محسوس است.
ساير مساجد، حسينيهها و تكايا
ـ مسجد آل محمد عليهالسلام، شهرك انقلاب، بلوار ولى عصر(عج).
ـ مسجد القدس، شهرك انقلاب، فاز 2.
ـ مسجد امام جعفر صادق عليهالسلام، خيابان هفت تير (منوچهرى).
ـ مسجد امام حسن مجتبى عليهالسلام، خيابان ابوذر غفارى.
ـ مسجد اميرالمؤمنين عليهالسلام، خيابانقدس، جنب هنگژاندارمرى (ناحيهانتظامى).
ـ مسجد بزرگ زاوغان، خيابان امام حسين عليهالسلام.
ـ مسجد حاج على محمد كلاهدوز، خيابان شهداء، بازار بالا.
ـ مسجد صاحب الامر (عج)، خيابان شهيد مطهرى، خيابان صاحب الامر.
ـ مسجد صاحب الزمان (عج)، خيابان شهداء بازار بالا.
ـ مسجد صاحب الزمان (عج)، «كديور»، خيابان حكيم الهى، محله كديور.
ـ مسجد صاحب الزمان (عج)، خيابان امام حسين عليهالسلام «زاوغان».
ـ مسجد عابدينيه، ميدان هفت تير (منوچهرى)، اول خيابان شهداء (يغما).
ـ مسجد محمديه، انتهاى خيابان شيخ علاءالدوله.
ـ مسجد نجفى، خيابان شهداء، اول بازار بالا (راسته بازار).
ـ مسجد صاحب الزمان (عج)، بخش مهديشهر (ميعادگاه نماز جمعه).
ـ مسجد ولى عصر(عج)، منطقه سرخه، خيابان فيض.
ـ مسجد امام حسن عسگرى عليهالسلام، منطقه سرخه، خيابان فيضيه.
ـ تكيه پهنه، خيابان امام خمينى، انتهاى بازار پايين (بازار حضرت).
ـ تكيه چوبى، خيابان حافظ جنوبى.
ـ تكيه عباسيه، خيابان آيت الله طالقانى، كوچه عباسيه.
ـ تكيه لتيبار، خيابان ابوذر غفارى.
ـ تكيه معالى، خيابان شهداء، بازار بالا.
ـ تكيه ملحى، خيابان حكيم الهى.
ـ تكيه مهديه، خيابان حافظ جنوبى، كوچه شهيد حاج على آقا طاهريان.
ـ تكيه ناسار، خيابان شهيد علىاصغر اعوانى.
ـ تكيه همت آباد، خيابان ابوذر غفارى، كوچه همت آباد.
2ـ شهرستان شاهرود
در شهرستان شاهرود 291 باب مسجد، 75 باب حسينيه و بيش از 50 باب زينبيه، فاطميه و سبزخانه وجود دارد.
برخى از مهمترين اين اماكن عبارتند از:
1ـ مسجد جامع شاهرود: در خارج شهر، ميان باغات و بساتين واقع است. مربوط به دوره تيمورى است و در سال 1242 مرمت گرديده است.
2ـ مسجد امام حسن مجتبى عليهالسلام: در ميان بازار، واقع است (دوره صفويه).
3ـ مسجد شيخ علىاكبر در شاهرود (قاجاريه).
4ـ مسجد آقا در شاهرود (قاجاريه).
5ـ مسجد امام حسن عسگرى عليهالسلام.
6ـ مسجد حاجى ملاعلى.
7ـ تكيه و مسجد ميامى، در بخش ميامى.
8ـ مسجد بايزيد بسطامى، در بسطام (514 ه .ق).
9ـ مسجد جنب بقعه امامزاده محمد عليهالسلام، در شهر بسطام.
10ـ مسجد جامع بسطام. در جنوب شهر بسطام و در فاصله دويست مترى جنوب آرامگاه بايزيد واقع است (700 تا 706 ه .ق).
11ـ منار بسطام، در سمت شرق مسجد بايزيد و متصل به اين مسجد.
12ـ مسجد جامع فرومد. در 165 كيلومترى شمال شرقى شاهرود، در فرومد واقع است. اين مسجد متعلق به قرن هفتم هجرى مىباشد.
13ـ مساجد روستاى ابرسج. در 15 كيلومترى شمال غربى بسطام، روستاى ابرسج سه مسجد وجود دارد.
14ـ مسجد جهان آباد. متعلق به دوره سلجوقيه.
15ـ مسجد جامع خانخورى. در 180 كيلومترى شاهرود (افشاريه).
16ـ مسجد شيخ عماد الدين. واقع در قلعه شوكت (نه كيلومترى شاهرود).
17ـ حسينيه روستاى مزح. در 58 كيلومترى شمال شرقى بسطام. متعلق به دوره قاجاريه.
18ـ تكيه زنجيرى (تكيه بازار). متعلق به دوره قاجاريه، در شهر شاهرود.
19ـ تكيه بيد آباد. متعلق به دوره قاجاريه، در شهر شاهرود.
20ـ تكيه شريعت. متعلق به دوره قاجاريه، در شهر شاهرود.
3ـ شهرستان دامغان
1ـ مسجد تاريخانه دامغان: (تارى در زبان تركى به معناى «خدا» مىباشد). اصل اين بنا متعلق به دوره ساسانى است و در دوره اسلامى تغييراتى در آن ايجاد شد و بخشهايى بدان اضافه گرديد.
برخى نيز آن را متعلق به دوره اسلامى (اواسط قرن دوم هجرى) دانستهاند.
2ـ مسجد جامع دامغان: اين مسجد را ميرزا محمد خان سپهسالار دامغانى بنا كرده است.
3ـ حسينيه حضرت ابوالفضل عليهالسلام: در حد شرقى شهر دامغان، مشرف به حصارهاى شرقى در محله زرجوى قرار دارد و در سال 1354 شمسى به همت افراد خير و طرح «محمد على تنورى» تجديد بنا گرديد.
اين حسينيه از ديرباز مورد توجه مردم دامغان بوده و از راه دور و نزديك جهت گشايش كار خود، در اين مكان مقدس گرد مىآيند.
در ايام عزادارى، ماه محرم، زنان و مردان مشتاق جهت برپايى مراسم سوگوارى، سينه زنى و مجالس وعظ و ذكر مصيبت در اين محل، تجمع مىكنند.
4ـ تكيه دباغان.
5ـ تكيه حضرت عباس عليهالسلام.
6ـ تكيه خوريا.
7ـ تكيه محله امام.
8ـ تكيه باغشاه (در قلعه).
9ـ تكيه امامزاده عبدالعالى و عبدالمعالى.
4ـ شهرستان گرمسار
در شهرستان گرمسار 9 باب مسجد در مناطق شهرى و 49 باب مسجد در مناطق روستايى وجود دارد.
مساجد موجود در نقاط شهرى عبارتند از:
1ـ مسجد جامع گرمسار: در مركز شهر و در ضلع غربى ميدان امام خمينى(ره) واقع شده است. در اين مسجد نماز جمعه برگزار مىشود.
2ـ مسجد امام حسين عليهالسلام گرمسار
3ـ مسجد ابوالفضل عليهالسلام
4ـ مسجد قلعهنو
5ـ مسجد ساروزن
6ـ مسجد سيدآباد
7ـ مسجد صاحبالزمان (عج) آراوان
8ـ مسجد جامع آرادان
9ـ مسجد جامع ايوانكى
همچنين در آرادان، تكيهاى وجود دارد كه در كنار خيابان و كمى پايينتر از بقعه متبركه امامزاده سلطان شاه نظر قرار دارد. در وسط اين تكيه، بلندگاهى به اندازه 4×3 متر ساخته شده كه محل نمايش تعزيه (در ماه محرم) است. در ضلع غربى تكيه، مسجدى وجود دارد كه به جهت اقامه نماز جماعت تعبيه شده است. قدمت اين تكيه به دوره قاجاريه برمىگردد.
امام‌زاده‌ها و بقاع متبركه
امامزاده حضرت يحيى بن موسى
در انتهاى بازار جنوبى سمنان و در گوشه جنوب غربى تكيه معروف پهنه، بقعهاى با بارگاه رفيع و مجلل به نام حضرت يحيى وجود دارد. صاحب بقعه، فرزند حضرت موسى بن جعفر عليهالسلام و يكى از مرشدان راه حق و حقيقت بود كه در سال 198 ه .ق هنگام مسافرت حضرت على بن موسى الرضا عليهالسلام از مدينه به مرو، جزو ملتزمين ركاب آن حضرت بود و وقتى به سمنان مىرسند، حضرت رضا عليهالسلام جهت ارشاد مردم اين سامان، برادر خويش حضرت يحيى بن موسى را مأمور اين امر مهم مىنمايد.
بعد از شهادت حضرت امام رضا عليهالسلام به تحريك مأمون خليفه عباسى، حضرت يحيى نيز به شهادت مىرسد و در محل كنونى به خاك سپرده مىشود.
بقعه متبركه در حال حاضر محل دفن شهداى گرانقدر انقلاب اسلامى و جنگ تحميلى سمنان بوده و به همين دليل بيش از گذشته مورد توجه و علاقه امت شهيد پرور سمنان مىباشد و در طول سال و در ايام مختلف به ويژه شبهاى جمعه مراجعين و زائرين زيادى از دور و نزديك به منظور زيارت بارگاه حضرت يحيى و شهداى گرانقدر انقلاب اسلامى به محل آستانه مباركه مىآيند و از فيوضات آن بهرهمند مىشوند.
امامزاده على بن جعفر
امامزاده على بن جعفر فرزند امام جعفر صادق عليهالسلام و برادر بزرگوار حضرت امام موسى كاظم عليهالسلام مىباشد. اين بقعه متبركه در مركز شهر سمنان و در خيابان شهيد رجايى واقع شده است. مساحت فعلى امامزاده حدود 3500 متر مربع مىباشد.
تا چند سال قبل از انقلاب شكوهمند اسلامى ايران، كه شجره اين امامزاده به خوبى روشن نبوده، مردم سمنان اين بقعه را امامزاده «آل كى» مىناميدند.
آيت الله علامه حائرى مازندرانى درباره نسبت اين بزرگوار تحقيقاتى نموده و نتيجه تحقيق خود را با قصيدهاى به عربى سروده و در لوحى ثبت نمود كه مفاد آن چنين است: «على بن جعفر (به اتفاق علماى رجال) از فقهاى جليل القدر و ثقات عظيم الشأن است، چنانچه شيخ جليل محدث نورى در مستدرك فرموده بين سيادت و فضل و جلالت و كثرت روابط و اشتهار چهار امام را درك كرده، يعنى برادرش موسى بن جعفر عليهالسلام و حضرت على بن موسى الرضا عليهالسلام و حضرت جواد عليهالسلام و حضرت هادى عليهالسلام، و كتاب او اصول معتبر و مشهور است كه از برادرش امام موسى كاظم عليهالسلام روايت مىكند».
مجلسى اول و ثانى فرمودند: «فضل و جلالت وى بزرگتر از آن است كه محتاج به بيان باشد. ظاهرا آن حضرت در زمان حضرت امام على النقى عليهالسلام به ايران مسافرت نموده، پس از ورود به قم و مدتى توقف در آنجا، جهت زيارت مرقد حضرت على بن موسى الرضا عليهالسلام به طوس عزيمت مىنمايد، در سمنان نيز مدتى توقف نموده از سادات ابوالفضلى و سجادى، بخصوص از امامزاده اشرف و زين العابدين على صالح، ديدن مىكند و به روايتى در مراجعت از طوس در سمنان فوت كرده و در اين محل مدفون گرديده است. لازم به ذكر است كه مادر اين بزرگوار ام ولد مىباشد».
هر هفته حدود يك هزار نفر به اين مكان مقدس آمده و به زيارت حضرتش مىشتابند. اين بقعه توسط هيئت امناء كه از طرف سازمان اوقاف و امور خيريه منصوب شدهاند، اداره مىشود.
امامزاده على اشرف
بارگاه على اشرف در محله زاوغان سمنان و در خيابان امام حسين عليهالسلام واقع شده است. حضرت على اشرف، فرزند عمر اشرف بن امام زين العابدين عليهالسلام، از علماء علم حديث بوده است. وى جد اعلى مادرى سيد مرتضى و سيد رضى مىباشد و ناصر كبير، پادشاه ديلم و طبرستان، فرزند اوست. عمر اشرف پدر على اشرف از روحانيون و عباد و زهاد عاليقدر بوده و علىرغم اينكه در دستگاه دولت عباسى و اموى بسيار محترم و داراى منزلت بوده، ولى در ملك سياست دخالت نكرده است.
على اشرف از طرف پدر، حسينى و از طرف مادر، حسنى است.
شيخ مفيد درباره على اشرف مىگويد: «او فاضل جليل، پارسا، با سخاوت و متولى صدقات حضرت رسول صلىاللهعليهوآله و حضرت على عليهالسلام بوده است».
قسمتى از صحن امامزاده، به محل دفن شهداى گرانقدر انقلاب اسلامى و جنگ تحميلى اختصاص يافته و به همين دليل، بقعه مذكور بيش از پيش مورد توجه و علاقه امت شهيد پرور مىباشد و غالبا در ايام تعطيل و شبهاى جمعه، آستانه حضرت على اشرف و شهداى گرانقدر از ديگر روزها جمعيت بيشترى را به خود اختصاص مىدهد.
امامزاده سيد زينالدين
در دويست مترى شمال شرقى امامزاده اشرف سمنان، بقعه ديگرى مشهور به سيد زين الدين وجود دارد و تا چند سال پيش كه از شجره نامه وى اطلاع صحيحى در دست نبود، وى را به نام «زين الدين مهدى» مىخواندند. ولى به طورى كه از تحقيقات علامه حائرى برمىآيد، نام اصلى مدفون اين بقعه، زينالدين على صالح، فرزند عبيدالله اعرج بن حسين اصغر بن امام زين العابدين عليهالسلام است.
نجاشى در كتاب رجال خود چنين مىنويسد: «على صالح در عصر خود اعبد و ازهد آل ابى طالب بوده و اختصاص به امام موسى كاظم عليهالسلام و امام رضا عليهالسلام يافته و كتاب بزرگى در حج نوشته كه تمامى آن را از موسى بن جعفر عليهالسلام روايت كرده است».
قاضى نور الله شهيد مىگويد: «على صالح در التزام حضرت رضا عليهالسلام به خراسان رفته، وى داراى دو سلسله اولاد بوده كه يك سلسله در عربستان اقامت داشته و سلسله ديگر از دختر خواجه ملك محمد مدح خان زاوغانى بوده و سه فرزند وى از اين دختر معروف و مشهور مىباشند. اولى سيد ضياء الدينمحمد، كه جانشين پدر و بانى مسجد جامع زاوغان مىباشد. دوم ميرقوامالدين، كه در آمل بارگاه معتبرى دارد و سومى حسين كيا، كه احتمالاً در زاوغان مدفون است».
سيدزينالدين ظاهرا تا سال 150 ه .ق در زاوغان سكونت داشته و در همان سال به عراق و مدينه رفته و مدتى در آنجا زندگى كرده و در سال 201 ه .ق بين سن 90تا 100 سالگى همراه حضرت ثامنالائمه على بن موسى الرضا عليهالسلام به خراسان رفته و در سفر برگشت خود به سمنان وفات يافته و در آرامگاه كنونى دفن شده است.
امامزاده قاسم
اين بقعه متبركه در نوزده كيلومترى شمال سمنان و در منطقه زيارت مهدىشهر واقع شده است. به گفته مردم شهميرزاد و سنگسر فرزند امام هفتم مىباشد.
امامزاده عبدالله
اين بقعه، در كنار خيابان صفا و در ميان باغات سرسبز شهميرزاد قرار دارد. مردم اين محل، مدفون بقعه را فرزند امام موسى كاظم عليهالسلام مىدانند، ولى سندى دال بر تأييد اين گفته در دست نيست.
امامزاده هاشم
امامزاده هاشم در 3 كيلومترى جنوب سمنان و در قريه خيرآباد واقع شده است.
امامزاده عيسى بن موسى
بقعه عيسى بن موسى در روستاى علاء و بالاتر از ساختمان قديمى ارگ علاء، بناى امامزاده عيسى بن موسى مشاهده مىشود.
امامزاده خواجه خضر
اين بقعه نيز در جنوب شهر سمنان، (پايينتر از روستاى نوكلاته) قرار دارد و گويند شخصى در عالم رؤيا مشاهده نمود كه امامزادهاى در اين محل مدفون است.
امامزاده چهل تن
امامزاده چهل تن در 9 كيلومترى شمال سمنان، در روستاى در جزين، بقعهاى معروف به چهل تن قرار دارد.
بقعه متبركه سيد رضا و سيد على اكبر
در سمت راست جاده قديم سمنان ـ تهران و در محل قريه لاسجرد، بناى امامزادهاى مشاهده مىگردد كه به نام امامزاده سيد رضا و سيد علىاكبر، از اولاد حضرت امام موسى كاظم عليهالسلام مشهور است. امامزاده مزبور در سيصد قدمى كاروانسراى شاه عباسى، در يك حياط وسيع، كه داراى قبور زيادى است، واقع شده است. نماى امامزاده شامل حرم و گنبد و دو ايوان غربى و شمالى است كه متصل به بقعه، و فاقد هرگونه تزيينات خاصى مىباشد.
بقعه سيد مرسلين
بقعه سيد مرسلين در جوار برج چهل دختر و در كنار خيابان (حكيم الهى سمنان)، امامزادهاى وجود دارد كه به سيد مرسلين معروف است.
از اصل و نسب و شجره نامه مدفون اين بارگاه اطلاع صحيحى در دست نيست. ليكن مردم سمنان وى را از نوادههاى امام زينالعابدين عليهالسلام مىدانند و با توجه به اينكه در اعصار مختلف، به خصوص عهد خلافت عباسيان، زاوغان مكانى امن براى سادات سجادى بوده است، بعيد به نظر نمىرسد كه امامزاده مذكور يكى از سادات سجادى باشد. احتمالاً اين بقعه متعلق به سيد رضى نواده على اشرف فرزند عمر اشرف مىباشد.
بقعه متبركه پيغمبران
اين بقعه در 18 كيلومترى شمال شرقى سمنان بر فراز كوه مرتفعى قرار دارد. براى رفتن به پيغمبران بعد از پيمودن چند كيلومتر راه با اتومبيل، راه صعب العبور و كوهستانى شمال، كه مال رو مىباشد، آغاز مىگردد.
درباره شجره نامه مدفونين اين بقعه اطلاع صحيحى در دست نيست. ليكن طبق اعتقادات مردم سمنان و همچنين طبق مفاد كتيبه موجود صاحبان بقعه دو نفر از فرزندان نوح پيغمبرند كه به نامهاى «سام النبى» و «لام النبى» مشهورند.
بقعه متبركه سيد جلال
بقعه سيد جلال، در يكى از كوچههاى فرعى محله زاوغان سمنان و در شمال بارگاه سيد زين الدين على صالح قرار دارد.
بقعه سيد
در ميان كوچه باغهاى غربى سمنان، بقعهاى موسوم به «سيد» وجود دارد كه گويند اصل و نسب وى به امام زين العابدين عليهالسلام مىرسد. اين بقعه بناى كوچكى است كه داراى حرم و گنبد مىباشد.
بقعه اباصلت هروى
در غرب شهر سمنان بقعهاى وجود دارد كه اسم آن به درستى معلوم نيست. مردم سمنان اين بقعه را متعلق به اباصلت هروى مىدانند، ولى سندى براى تأييد اين گفته در دست نيست.
بقعه سى سر
زيارتگاه سى سر (در ضلع جنوبى ميدان شهيد بهشتى) و در ابتداى خيابان شيخ علاء الدوله سمنان واقع شده است. مردم سمنان درباره مدفونين بقعه سى سر داستانى شنيدنى نقل مىكنند. گويند در زمان خلافت مأمون يكى از سادات علوى مورد تعقيب عمال بنى عباس قرار مىگيرد از ترس جان به سمنان مىگريزد. در سمنان نيز چون مأمورين خليفه را در تعقيب خود مىبيند راه فرار خود را از بيراهه به طرف شمال سمنان ادامه مىدهد. تصادفا به دهكده «درجزين» مىرسد و در يكى از باغهاى خارج «درجزين» عدهاى به زراعت مشغول بودند.
نامبرده به آنان پناه مىبرد و جريان تعقيب خود را از طرف عمال بنى عباس شرح مىدهد. چون مردم درجزين شيعه اثنى عشرى بودند، لذا مقام او را گرامى داشته و براى نجات وى فكرى مىانديشند. از آنجا كه هر آن انتظار مىرفت مأمورين جهت دستگيرى وى از راه برسند، از اين نظر فورا او را در بين خود جاى داده و به لباس دهقانان ملبس مىسازند. و زمانى كه عمال بنى عباس از راه مىرسند دهقانان از وجود چنين شخصى اظهار بىاطلاعى نموده و از معرفى وى خوددارى مىكنند. بالأخره سربازان خليفه همه آنان را كه جمعا 40 نفر بودند، به قتل رسانده و سر آنان را در آب رودخانه گل رودبار، كه از دهكده درجزين عبور مىنمايد، مىاندازند.
پس از اين اقدام وحشيانه، سى سر از چهل سر به آب داده شده، در محله جنبدان به دست مىآيد و در بقعه سى سر دفن مىگردد و نه سر ديگر در محله ناسار از آب گرفته مىشود و يك سر ديگر در جريان آب ناپديد مىشود. در حال حاضر در دهكده درجزين محلى به نام چهل تن وجود دارد كه تا اندازهاى مؤيد اين گفتار مىباشد.
بقعه ابراهيم اسماعيل
بقعه ابراهيم اسماعيل در بازار شيخ علاء الدوله سمنانى و در كنار خيابان امام خمينى(ره) واقع شده است. از شجره و زندگينامه مدفونين آرامگاه اطلاعى در دست نيست. عدهاى از مردم آن را امامزاده مىدانند و برخى معتقدند كه ابراهيم و اسماعيل دو تن از عارفان و امناى شيخ علاء الدوله سمنانى عارف جليل القدر قرن هشتم هجرى مىباشند.
بقعه پير شمس الدين
بقعه پير شمس الدين در روستاى علاء، در پانصد قدمى ساختمان قديمى ارگ علاء، بناى امامزادهاى مشاهده مىشود كه مردم محل آن را متعلق به پير شمس الدين از فرزندان حضرت امام جعفر صادق عليهالسلام مىدانند.
بقعه پير علمدار
بقعه پير علمدار در خيابان حكيم الهى سمنان و نزديكى ميدان امام خمينى مقبرهاى است كه به پير علمدار مشهور است. در مورد نسب و تاريخ زندگانى مدفون اين آرامگاه اطلاع كافى در دست نيست.
عدهاى معتقدند كه در هنگام مسافرت حضرت رضا از مدينه به مرو، در سال 198 ه .ق، پير حسين علمدار نيز جزو ملتزمين ركاب ايشان بوده و وقتى به سمنان مىرسند پير حسين علمدار فوت مىكند و در محل كنونى دفن مىشود.
عدهاى ديگر را عقيده بر اين است كه علمدار يكى از مجاهدين و سرداران ملى سمنان در موقع حمله مغول به شهر سمنان مىباشد و مىگويند: «هنگامى كه خبر حمله سپاه ويرانگر و خونخوار مغول از جانب دامغان به سمنان مىرسد، پير حسين علمدار به اتفاق پير نجم الدين دادبخش، كفن پوشيده و مردم را به دفاع تشويق نمودند و خود پيشاپيش مردم به حركت درآمدند، ولى مقاومت دلاورانه مردم شهر در هم شكست و مغولان پس از ورود به شهر به قتل عام مردم بىگناه مشغول شدند. در اين ميان پير علمدار و پير نجم الدين دست از فعاليت برنداشته و بر بالاى برج داخلى شهر مىروند و با پرتاب سنگ، تير و خشت به طرف دشمنان همچنان به دفاع مىپرداختند.
ليكن اين جانبازان راه ميهن همان طور كه انتظار مىرفت با كسب افتخار در راه وطن شربت شهادت نوشيدند. بعد از عزيمت مغول به سوى خوار و رى، افرادى كه از قتل عام جان سالم بدر برده بودند، جنازه پير حسين علمدار را جلو دروازه عراق و جسد پير نجم الدين را در دروازه خراسان دفن كردند و آرامگاههايى بر تربت آنها ساختند».
ليكن چنان كه از كتيبه شمالى نماى خارجى بقعه علمدار مستفاد مىگردد، پيرحسين يكى از نوادههاى امام زينالعابدين عليهالسلام مىباشد و با توجه به اين كه سمنان در زمان خلفاى عباسى پناهگاه سادات سجادى بوده، اين سند بيشتر مقرون به صحت است.
به عقيده نگارنده، بقعه پير حسين متعلق به حسين كيا، فرزند زين الدين على صالح بن عبيدالله اعرج بن حسين اصغر بن امام زينالعابدين عليهالسلام مىباشد.
آرامگاه ميرزا مهدى ياهو، متخلص به فقير سمنانى، كه از رجال دانشمند زمان محمد شاه قاجار بوده، در جوار مقبره پير حسين علمدار مىباشد.
بقعه پير غريب
بقعه پير غريب در ميان كشتزارهاى سرخه، واقع در 20 كيلومترى غرب سمنان، مقبره محقرى به نام پير غريب وجود دارد. داستانى در اين مورد نقل مىكنند: «آسيابان پيرى با بار خود از اين محل عبور مىنموده، تصادفا بار گندم از پشت الاغش به زمين مىافتد. شب هنگام در عالم رؤيا پير مرد نورانى و جليل القدرى به كمك وى مىشتابد. چون اين خبر به گوش مردم مىرسد در اين محل بنايى برپا كرده و آن را پير غريب ناميدند».
بقعه علويان
در محلات سمنان، خيابان خرمشهر، بقعه بزرگ و تاريخى وجود دارد كه به امامزاده علوى معروف است.
با تحقيقاتى كه از سوى آيت الله علامه حائرى مازندرانى درباره سلسله نسب مدفونين اين بقاع صورت گرفته و در لوحهاى ثبت و در حرم مطهر نصب گرديده، مدفونين اين بارگاه را ده تن ذكر نموده كه هشت تن آنها در داخل بنا و دو تن ديگر در خارج و در صحن شرقى دفن شدهاند كه اسامى آنها عبارتند از:
1ـ عبيدالله بن حسن، كه با ساير سادات علوى در گرگان مجتمع بوده و به بلاد قومس مخصوصا سمنان، كه در آن زمان مأمن سادات
ابوالفضلى و سجادى بوده، آمد و چندى نيز قاضى القضاة حرمين بود. وى در سال 204 و 205 ه .ق به سمت امير حجاج منصوب و به حج مشرف گرديد. سال وفات نامبرده بايد پس از بازگشت از حج، يعنى سال 205 ه .ق، به بعد باشد.
2ـ عبيدالله بن عباس ثانى، فرزند حسن بن عبيدالله بن ابوالفضل العباس عليهالسلام و برادر زاده عبيدالله بن حسن.
3ـ قاسم بن على اشرف، فرزند امام زينالعابدين عليهالسلام و برادر ناصر كبير حاكم طبرستان و ديلم.
4ـ عبيدالله اعرج بن حسين اصغر بن امام زينالعابدين عليهالسلام يكى از سادات جليل القدر و نام آور زمان خود بوده است.
گويند ابوالعباس سفاح، هشتاد هزار دينار مقررى براى وى تعيين كرده بود. درباره وفات وى روايات مختلفى وجود دارد: عدهاى معتقدند وى هنگام بازگشت از خراسان با فرزندش زينالدين على صالح، پس از ملاقات با ابو مسلم خراسانى در امروان دامغان فوت مىكند و زينالدين جسد پدر را به محلات سمنان (زاوغان) مىآورد. برخى نيز عقيده دارند كه ابو مسلم به وسيله زهر، وى را شهيد نموده است. ولى صاحب كتاب «استظهار» مىنويسد: «زينالدين جلوتر از پدر به قريه زاوغان مىرسد و خبر مرگ پدر را بعدا به او اطلاع مىدهند».
5ـ ابو جعفر محمد، فرزند قاسم بن على اشرف، از فقها، و زهاد و عباد بوده است. وى از ترس معتصم به خراسان آمد و در آنجا چهل هزار نفر با وى بيعت كردند، ولى عبدالله بن طاهر به دستور خليفه عباسى وى را دستگير و به سامراء اعزام داشت و در اين شهر به امر خليفه وى را در برج معتصم، كه امروز نيز وجود دارد، زندانى كردند. عدهاى از مريدان وى، او را آزاد ساخته و به زاوغان آورند تا از گزند خلفاى عباسى در امان باشد.
6ـ عبدالله بن عبيدالله اعرج، برادر زين الدين على صالح.
7ـ عبدالله بن حسين اصغر، برادر عبيدالله اعرج.
8ـ قاسم بن عبدالله بن حسين اصغر.
9ـ قاسم بن على بن حمزه اكبر بن حسن بن عبدالله بن حضرت عباس عليهالسلام.
10ـ قاسم فرزند عبيدالله بن حسن. وى از علماى عاليقدر و از اصحاب فاضل حضرت امام حسن عسگرى عليهالسلام و نماينده آن حضرت در خراسان، گرگان و قومس بوده و در عسگريه نيز نشو و نما كرده، به طورى كه در اين ديار به نام «عسگرى» معروف گرديده است.
در حال حاضر امامزاده داراى هيئت امنا مىباشد كه زير نظر اداره اوقاف و امور خيريه فعاليت مىنمايند.
هر هفته تعداد زيادى از زائران جهت زيارت بقعه متبركه، به اين محل مىآيند و غالبا شبهاى جمعه و ايام تعطيل، آستانه مباركه مملو از جمعيت مىباشد.
بقاع زاوغان
محلات ثلاث (زاوغان، كوشمغان، كديور) در گوشه امنى واقع شده و از قديم الايام كمتر مورد هجوم طوايف مختلف، به خصوص خلفاى عباسى، قرار گرفته است.
به همين علت سادات سجادى و اباالفضلى، كه دائما مورد تعقيب عمال بنىعباس بودهاند، اين نقطه را براى سكونت خود انتخاب كرده و به نشر مذهب اسلام پرداختهاند. به طورى كه شايع است، در محله زاوغان 24 نفر از معصوم زادگان مدفونند كه مدفن برخى از آنان نامعلوم است.
آيت الله علامه حائرى سه عدد لوح درباره شرح احوال معصوم زادگان اين ناحيه نوشته و در بارگاه آنان نصب نموده است. از جمله ساداتى كه در زاوغان سمنان سكونت اختيار نمودهاند، از اعقاب عمر اشرف بن على بن حسين عليهالسلام بودهاند كه يك سلسله ايشان را «سادات شرفشاهى» مىنامند و گروهى نيز از اعقاب عبدالله اعرج بن حسين اصغر بن امام زين العابدين عليهالسلام مىباشند كه يك سلسله از ايشان به «سادات اعرجى» معروف و سلسله ديگر «مرعشى» مىباشند، كه از اعقاب برادر اعرج بن حسين اصغر و اولاد مرعش بن عبيدالله بن محمد بن حسن بن حسين اصغر بن امام زين العابدين عليهالسلام مىباشند كه در بلاد خراسان، شوشتر، اصفهان، مازندران و قزوين منتشر بوده و مىباشند، و مير قوام الدين مشهور به مير بزرگ آملى (متوفى 781 ه .ق) از ايشان است و سلاطين مرعشيه و قواميه مازندرانى به وى منسوبند. وى در آمل بارگاه عجيبى دارد.
همچنين چهار تن از اولاد حضرت ابوالفضل عليهالسلام و شش تن از اولاد حضرت امام سجاد عليهالسلام در بارگاه علوى، نزديك بارگاه امامزاده اشرف، مدفونند.
ساير بقاع متبركه
ـ بقاع متبركه امامزاده طيب و طاهر، امامزاده كاظم، امامزاده سيد تاج الدين، امامزاده جعفر، روستاى پرور.
(و لازم به ذكر است كه بقاع متبركه مذكور (جز بقعه متبركه امامزاده جعفر) علىرغم وجود بارگاه ظاهرى تقريبا سالم، قبر متبركه و فضاى داخلى آن توسط افرادى ناآگاه جهت دستيابى به گنج بىرنج و اشياء ذى قيمت، به وضع رقت بارى تخريب شده است).
ـ بقعه متبركه مصيب، حومه روستاى لاسجرد.
ـ بقاع متبركه ابوالقاسم (قاسم)، مهدى و يحيى، روستاى چاشم و آب من چاشم، در 43 كيلومترى شمال سمنان.
ـ بقعه متبركه امامزاده يحيى، شهميرزاد اول جاده ده صوفيان.
ـ بقعه متبركه شيخ (سوسن عطاء)، شهميرزاد، خيابان شهيد دكتر بهشتى.
ـ بقعه متبركه امامزاده محمد، شهميرزاد، مقابل سپاه پاسداران انقلاب اسلامى و تكيه مصلى.
ـ بقعه متبركه زينعلى (آب گرم)، مهديشهر، روستاى درجزين.
ـ بقعه متبركه ابراهيم ذوالفقار، روستاى ده صوفيان، 31 كيلومترى شمال سمنان.
ـ بقعه متبركه درويش نور الله، روستاى هيكو.
ـ بقعه متبركه بىبى شهربانو، روستاى ملاده.
ـ بقعه متبركه بىبى حليمه خاتون، روستاى فينسك.
ـ بقعه متبركه امامزاده اسماعيل، واقع در مركم روستاى شلى.
ـ بقعه متبركه شاه سيد ولى سلطان، روستاى شلى.
آرامگاهها و مقابر
آرامگاه شيخ علاء الدوله سمنانى
ساختمان آرامگاه شيخ علاء الدوله، بناى رفيع و با عظمتى بوده، كه به دستور عمادالدين (جمال الدين) عبدالوهاب وزير سلطان محمد خدابنده، از خشت خام بنا گرديد. سپس شيخ خانقاهى بر آن افزوده و در آنجا به رياضت مشغول گشته است.
شيخ علاء الدوله سمنانى در سال 736 ه .ق در سن 77 سالگى دعوت حق را لبيك گفت و در خانقاه خود در صوفى آباد مدفون گرديد. هم اكنون آرامگاه وى در روستاى مذكور واقع در دوازده كيلومترى جنوب غربى سمنان زيارتگاه مشتاقان و عارفان صاحب دل است.
مقبره پير نجم الدين
مقبره در انتهاى خيابان پير نجم الدين سمنان و در گورستانى به همين نام، بقعهاى منسوب به پير نجم الدين دادبخش يا تاج بخش مىباشد.
از شجره نامه مدفون اين آرامگاه اطلاع صحيحى در دست نيست، ولى عدهاى وى را يكى از سرداران ملى سمنان در حمله مغول مىدانند.
درباره شخصيت مدفون در اين مقبره اختلاف وجود دارد: عدهاى او را شيخ نجم الدين خوارزمى مىدانستهاند. برخى ديگر وى را شيخ نجمالدين دادبخش كه يكى از شاگردان شيخ نجم الدين خوارزمى بوده، به حساب آوردهاند. برخى نيز مدفون اين بقعه را كمال الدين سمنانى، منجم مشهور در دوره خوارزمشاهيان ذكر كردهاند. عدهاى نيز او را ملا نجم الدين سمنانى از اساتيد برجسته ذكر كردهاند، ولى با توجه به اينكه وى در اواخر عمر در سمنان نبوده، بعيد به نظر مىرسد كه اين بقعه مربوط به او باشد.
ولى در هر صورت قدر مسلم اين است كه پير نجمالدين يكى از عرفاى جليلالقدر است كه كرامات زيادى به وى نسبت مىدهند.
روبروى آرامگاه پير نجمالدين دو ستون خشتى بسيار بزرگ از خشت خام قرار داشته كه برخى از مردم آن را مقبره فرزندان امير تيمور گوركانى مىدانستند.
طبق تصميمات نوسازى شهرى، سالها است كه كوچه پير نجم الدين به خيابان عريضى تبديل گشته است و عمليات خانهسازى در اين خيابان به سرعت پيش رفته، تا آنجا كه مقبره مذكور، كه سابقا در كنار قرار داشته، در وسط خيابان به صورت ميدانى كوچك درآمده و جلوه خاصى به خيابان داده است.
آرامگاه حكيم الهى
اين آرامگاه، در صد قدمى ميدان امام خمينى(ره) سمنان و در كنار خيابان حكيم الهى مقابل دبيرستان دهخدا واقع شده، مدفن يكى از چهرههاى تابناك فلسفه و حكمت و يكى از مفاخر گرانمايه سمنان است.
بناى آرامگاه را ايوان و چند سالن و اتاق تو در تو تشكيل مىدهد. بر پيشانى ايوان، كه مشرف به خيابان واقع شده و قريب پنج متر ارتفاع دارد، كتيبهاى از كاشى ديده مىشود بدين مضمون:
«آرامگاه قدوة الحكماء و المحققين و اسوة العرفاء شامخين حاج ملا على الهى سمنانى اعلى الله مقامه، كه به همت فرزند ارجمندش آقاى حاج عبدالجواد الهى در سال 1321 ه .ش بنا گرديد، وقف جامعه اسلامى شده است، تا طبق مقررات آيين نامه آرامگاه از آن استفاده شود. تولد رمضان 1243 ه .ق، وفات ربيع الاول 1323 ه .ق».
مقبره درويش محمود
مقبره درويش محمود در روستاى مؤمن آباد و در يازده كيلومترى شمال غربى سمنان، بين راه شوسه سمنان به فيروزكوه، مقبرهاى به نام «درويش محمود» معروف است.
از تاريخ فوت وشخصيت مدفون اين آرامگاه اطلاع صحيحى در دست نيست، ولى به طورى كه گفته شده، وى يكى از عارفان قرن هشتم و از پيروان عارف جليل القدر، شيخ علاءالدوله سمنانى بوده است. برخى نيز احتمال مىدهند كه مقبره تقى الدين على دوستىسمنانى، شاگرد بنام شيخ باشد.
درويش محمود به علت وارستگى و كرامتى كه داشته است، مورد توجه و احترام مردم سمنان و نواحى اطراف بوده و به همين جهت، «درويش مؤمن» نيز ناميده شده است.
شهرستان شاهرود
امام‌زاده‌ها و بقاع متبركه
1ـ آستانه مباركه حضرت امامزاده محمد: در شهر بسطام (شش كيلومترى شمال شاهرود) جنب قبر بايزيد بسطامى، واقع است. اين امامزاده فرزند امام صادق عليهالسلام يا نوه او مىباشد.
2ـ امامزاده مجيد و امامزاده حميد. در 21 كيلومترى جنوب شهر شاهرود، در روستاى ده ملا دو امامزاده به نامهاى «حميد» و «مجيد» وجود دارند كه آنها را به نوادگان موسى بن جعفر عليهالسلام نسبت مىدهند.
3ـ در اين روستا بقعه متبركه ديگرى به نام «معصوم زاده» وجود دارد كه از اصل و نسب آن اطلاعى در دست نيست. 4ـ بقاع متبركه امامزاده نور الله (معروف به پير مردان) و امامزاده شاه اولياء، در طرود. 5ـ بقعه متبركه امامزاده شاه چراغ، در رشم طرود. 6ـ بقعه متبركه امامزاده نردين، در ميامى (60 كيلومترى شرق شاهرود). 7ـ بقعه متبركه امامزاده محمد، در روستاى ديزج (5 كيلومترى جنوب شرقى شاهرود). 8ـ بقعه امامزاده ابراهيم، روستاى مجن (36 كيلومترى غرب بسطام). 9ـ بقعه امامزاده جرجيس، در بيارجمند. 10ـ بقعه امامزاده سوداغلن، در روستاى سوداغلن. 11ـ بقعه دانيال پيغمبر، در باغچه ميامى. 12ـ بقعه سلطان سيد احمد، در روستاى فرومد. 13ـ بقعه امامزاده سيد ابوالقاسم. 14ـ بقعه امامزاده معصوم زاده، در روستاى قلعه نوخرقان (22 كيلومترى شمال شرقى بسطام). 15ـ بقعه امامزاده ابراهيم، در قهج عليا (پانزده كيلومترى شمال شرقى بسطام). 16ـ بقعه امامزاده محمد، در سراوين قطرى (34 كيلومترى شمال شرقى بسطام).
آرامگاهها و صومعه 1ـ آرامگاه بايزيد بسطامى، در شهر بسطام و شمال آرامگاه امامزاده محمد. 2ـ صومعه بايزيد بسطامى، در قسمت غرب آرامگاه بايزيد. 3ـ آرامگاه شيخ ابوالحسن خرقانى، در 24 كيلومترى شاهرود، قصبه خرقان واقع است. 4ـ آرامگاه شيخ عمادالدين، در يك فرسنگى شاهرود، سمت جنوب جاده شوسه. 5ـ آرامگاه شيخ حسن جورى، در 150 كيلومترى شاهرود، روستاى كلاته مير علم فيروز آباد، (حوالى روستاى فرومد). 6ـ آرامگاه ابن يمين فرومدى، در روستاى فرومد.
شهرستان دامغان امام‌زاده‌ها و بقاع متبركه 1ـ امامزاده جعفر و امامزاده محمد در مركز شهر دامغان، در خيابان امام خمينى(ره)، مجموعه امامزاده جعفر شامل بقعه امامزاده جعفر فرزند امام سجاد عليهالسلام، بقعه امامزاده محمد فرزند امام موسى كاظم عليهالسلام، آرامگاه شاهرخ ميرزا و بناى چهل دختران وجود دارد. قدمت اين مجموعه به حدود 1250 سال قبل و مربوط به دوره سلجوقى مىباشد.
2ـ معصوم زادگان عبدالعالى و عبدالمعالى در جنوب شرقى شهر دامغان و در محله معصوم زاده مقبرهاى وجود دارد كه مشهور به معصوم زادگان عبدالعالى و عبدالمعالى است. مطابق مدارك موجود در اداره اوقاف، در سنه 1205 ه .ق، (دوازده ماه شعبان) حضرت على عليهالسلام در عالم رؤيا «كربلايى فضل على» را خبر داد كه دو تن امامزاده واجب التعظيم به نامهاى امامزاده عبدالعالى و امامزاده عبدالمعالى از فرزندان فضل بن زيد بن امام حسن مجتبى عليهالسلام در شهر دامغان مدفون هستند. اداره امور اين آستانه توسط هيئت امناى منتخب اداره اوقاف صورت مىپذيرد. 3ـ بقعه متبركه امامزاده على. در سمت غرب خيابان امامزاده على دامغان. 4ـ بقعه امامزاده نور الله. در مركز شهر دامغان، ابتداى خيابان امام خمينى(ره). 5ـ بقعه امامزاده ابراهيم. در هشت كيلومترى شهرستان دامغان و در 5/1 كيلومترى جنوب روستاى وامرزان. مردم محل وى را فرزند امام موسى كاظم عليهالسلام مىدانند. 6ـ بقعه امامزاده سيد صالح. در شش كيلومترى شمال شرقى دامغان، در نزديكى روستاهاى «گز» و «جزن». 7ـ بقعه امامزاده اسماعيل. در 42 كيلومترى شمال شرقى دامغان، نزديك به روستاى تزره. 8ـ بقعه امامزاده ابراهيم. در 22 كيلومترى جنوب غربى دامغان، روستاى حاجى آباد رضوه. 9ـ بقعه امامزاده جعفر و گنبد پير. در روستاى امامزاده جعفر. 10ـ بقعه امامزاده محمد. در روستاى قلعه، واقع در 54 كيلومترى شمال غربى دامغان. متعلق به قرن هشتم هجرى. وى فرزند امام جعفر صادق عليهالسلام مىباشد. 11ـ بقعه امامزاده قاسم. در 25 كيلومترى جنوب شرقى دامغان، روستاى صيدآباد. 12ـ بقاع امامزاده جبرئيل. 13ـ امامزاده شمسالدين. 14ـ امامزاده مطهر. 15ـ امامزاده ميرابراهيم. 60 كيلومترى شمال غربى دامغان، منطقه تويه دروار. 16ـ بقعه امامزاده قاسم. در زينبيه. 17ـ بقعه امامزاده قاسم. معروف به بىسر. 18ـ بقعه امامزاده شاه مرتضى. 19ـ بقعه امامزاده مجد الدين در نمكه. 20ـ بقعه امامزاده ابراهيم هفتنان. 21ـ بقعه امامزاده محمد، در ديباج چهارده. 22ـ بقعه امامزاده ابراهيم. در ابراهيم آباد يزدانى. 23ـ بقعه امامزاده بابا على. 24ـ بقعه متبركه بُكَير بن اعين، در جنوب غربى شهر دامغان، در قسمت شمال قبرستان قديمى در خيابان شهدا. برخى معتقدند وى بكير بن اعين دامغانى، معاصر امام موسى كاظم عليهالسلام است و برخى او را بكير بن اعين صحابى امام صادق عليهالسلام ذكر كردهاند. 25ـ گنبد شيخ، در روستاى شامان. 26ـ گنبد خشتى «پير نما» يا «پير يغما»، در 9 كيلومترى شمال خاورى دامغان، در آبادى «بك» يا «بق». «نما» مخفف نعمان است و گفته مىشود وى سفره انداز امام رضا عليهالسلام بوده است.
شهرستان گرمسار امام‌زاده‌ها و بقاع متبركه 1ـ بقعه متبركه امامزاده علىاكبر در چهارده كيلومترى جنوب شرقى گرمسار و در قريه امامزاده علىاكبر قرار دارد. طبق شواهد موجود، قدمت تاريخى اين بقعه به حدود 850 سال قبل مىرسد. گنبد اصلى بنا مربوط به دوره ايلخانى و رواقهاى پيوست و هشتى ورودى آن مربوط به دوره قاجار است. قسمتى از امامزاده، قبرستان عمومى مىباشد كه محل دفن شهداى گرانقدر و اموات است. اداره امور امامزاده به عهده هيئت امناء منتخب است كه زير نظر اداره اوقاف و امور خيريه فعاليت مىكنند. بر روى يكى از درهاى ورودى نوشته شده است: «امامزاده على اكبر بن امام الهمام موسى الكاظم عليه التحية والسلام...» 2ـ بقعه متبركه امامزاده سلطان شاه نظر در حدود پانزده كيلومترى جنوب شرقى گرمسار، در بخش آرادان واقع است. ساختمان بقعه از قدمت تاريخى حدود 200 سال يعنى اوايل دوره قاجاريه برخوردار است. در حال حاضر به علت خطرات احتمالى ناشى از خرابى بنا و وقوع زلزلههاى پى در پى، از تعداد زائران آن كاسته شده و تنها در ايام سوگوارى و يا شبهاى جمعه به منظور زيارت اهل قبور به اين محل مراجعه مىكنند. 3ـ بقعه امامزاده خليلالله در روستاى كندِآرادان، 14 كيلومترى مشرق گرمسار. 4ـ بقعه امامزاده اسماعيل و شمس الدين، در حسين آباد حاج تقى، چهار كيلومترى شمال غربى گرمسار. 5ـ بقعه امامزاده سلطان مراد، در كردوان، هفت كيلومترى مشرق گرمسار. 6ـ بقعه امامزاده عبدالله، در حسينآباد كردها، 12 كيلومترى مشرق گرمسار. 7ـ بقعه امامزاده عليين، در قريه قاطول، چهار كيلومترى شرق گرمسار. 8ـ بقعه امامزاده قوشه (به نامهاى شاهزاده محمد و شاهزاده مراد)، قريه شه سفيد، سيزده كيلومترى شرق گرمسار. 9ـ بقعه امامزاده على ابراهيم، در ايوانكى. 10ـ بقعه امامزاده ذوالفقار، در روستاى ذوالفقار. 11ـ بقعهامامزادهطاهرومطهر،دركوشكاربابى، 3كيلومترىجنوبشرقىگرمسار. 12ـ بقعه امامزاده سلطان ابو سعيد، در پاده (پايين ده)، شانزده كيلومترى مشرق گرمسار. وى پسر امام موسى كاظم عليهالسلام مىباشد. 13ـ بقعه امامزاده حسين، در سرآبرو (بنكوه)، هشت كيلومترى شمال شرقى گرمسار. وى فرزند امام موسى كاظم عليهالسلام مىباشد. اخيرا اين بقعه توسط افراد نا اهل، جهت دستيابى به گنج، تا حد زيادى ويران گرديد. 14ـ بقعه امامزاده خوشنام، در ايوانكى، قريه بهورد. 15ـ بقعه امامزاده يحيى، در قريه محله باغ. 16ـ بقعه امامزاده پنج تن، در قريه فند، سيزده كيلومترى شرق گرمسار. 17ـ بقعه امامزاده عبدالرحمن (سرباز)، در قريه سرباز. 18ـ بقعه امامزاده جعفر، در چهار طاق. 19ـ بقعه امامزاده عبدالله و اسماعيل، در قريه قالى باف، 60 كيلومترى شمال شرقى گرمسار. 20ـ بقعه امامزاده ابراهيم، در گندم دره ايوانكى. 21ـ بقعه امامزاده عاقب، در ايوانكى.
هيئتهاى عزاداراى شهرستان سمنان ـ هيئت ابراهيم رسول الله صلىاللهعليهوآله، بلوار شريف واقفى. ـ هيئت انصار ابوالفضل العباس عليهالسلام، خيابان امام خمينى، كوچه همت آباد. ـ هيئت پيروان مذهب جعفرى، خيابان هفت تير (منوچهرى). ـ هيئت جوادالائمه عليهالسلام «ناسار نو»، خيابان شيخ فضل الله نورى، كوچه شهيد احمد ميرحاج. ـ هيئت عزاداران حسينى، خيابان آيت الله بهشتى، كوچه شهيد اميرجان. ـ هيئت عزاداران على بن موسى الرضا عليهالسلام، خيابان آيت الله بهشتى، كوچه شهيد على اكبر غياث الدين. ـ هيئت عزاداران على بن موسى الرضا عليهالسلام، خيابان آيت الله طالقانى، كوچه شهيد على فدايى اسلام. ـ هيئت عزاداران قمر بنى هاشم عليهالسلام، خيابان آيت الله طالقانى، كوچه عباسيه. ـ هيئت فداييان حضرت سجاد عليهالسلام، خيابان شهداء، بازار نو بالا، كوچه صبوران. ـ هيئت مجمع ابوالفضل العباس عليهالسلام، خيابان حكيم الهى. ـ هيئت مجمع عزاداران حسينى، خيابان امام خمينى، كوچه ابريشمگران. ـ هيئت عزاداران امام حسن مجتبى عليهالسلام خيابان ابوذر غفارى، سه راه لتيبار.
