زراعت و باغداری در استان قم

از مجموع اراضى منطقه، سطحى معادل 60701 هكتار آن زير كشت محصولات زراعى ساليانه بوده كه عمده آنها غلات (5/63 درصد)، محصولات صنعتى (15 درصد)، نباتات علوفه‏اى (6/13 درصد)، محصولات جاليزى (4/6 درصد)، سبزيجات (7/0 درصد) و حبوبات (6/0 درصد) مى‏باشد.

عمده محصولات زراعى استان، گندم و جو مى‏باشد كه به دليل وجود رودخانه‏هاى قمرود و قره چاى و آب فراوان آنها در اواخر زمستان و فصل بهار، كشت آنها از اهميت خاص برخوردار است.

پنبه نيز از زراعت‏هاى قديمى و بومى اين شهرستان بوده و مزارع قديمى اطراف شهر (كه هم اكنون به واحدهاى مسكونى تبديل شده) به كشت پنبه اختصاص داشته و يكى از مناطق پنبه‏كارى كشور محسوب مى‏گرديده است.

همچنين كشت يونجه نيز در اكثر روستاها متداول مى‏باشد. در مناطق جلگه‏اى به دليل مساعد بودن هوا و مقاومت نسبتا خوب اين محصول به شورى آب و خاك و قيمت مناسب محصول، از اهميت خاصى برخوردار مى‏باشد.

جدول 1ـ2ـ برآورد سطح و توليد در هكتار محصولات زراعى استان قم سال زراعى 77ـ1376

نام محصولسطح (هكتار)توليد (تن)

غلات گندم1622754369

جو2232964293

ذرت دانه‏اى1050

جمع38566118662

حبوبات نخود12278

لوبيا233184

عدس42

جمع359265

محصولات صنعتى پنبه628113761

دانه‏هاى روغنى28495719

جمع913019480

سبزيجات سيب‏زمينى70478

پياز54869

گوجه فرنگى62303

ساير سبزيجات2538140

جمع4399791

محصولات جاليزى خربزه10719987

هندوانه1951206

خيار86239

ساير محصولات جاليزى256136157

جمع391347590

نباتات علوفه‏اى يونجه801175381

ساير نباتات علوفه‏اى2839983

جمع829485364

جمع60701281151

مأخذ: آمارنامه كشاورزى سال زراعى 76ـ1377.

باغدارى از ديگر فعاليت‏هاى اقتصادى مردم استان قم مباشد. حدود 2/8056 هكتار از اراضى آبى اين استان به صورت باغهاى پراكنده بوده كه بيشتر از نوع قيصى، فندق، گلابى، گيلاس، آلو، انار، انجير، گوجه و درختان ميوه سردسيرى مى‏باشند.

باغ‏هاى ميوه كه اكثرا در مناطق كوهستانى بخشهاى كهك و خلجستان متمركز بوده، به صورت قطعات كوچك در مجاور يكديگر در هر روستا قرار دارد كه عمليات باغدارى در آنها اكثرا توسط صاحبان باغ‏ها انجام مى‏شود.

باغ‏هاى ميوه بخشهاى قمرود، حومه شهر و جعفرآباد و اراضى رودخانه اكثرا از نوع انار، انجير، گوجه و تا حدودى درختان ميوه ديگر از جمله انگور و پسته مى‏باشد.

از ديگر محصولات مهم اين استان خصوصا شهر قم، محصول انار مى‏باشد ولى متأسفانه با گسترش شهر، تعداد زيادى از باغهاى انار كه در حومه شهر بوده است طى سالهاى گذشته از بين رفته است و به مناطق مسكونى تبديل گرديده است و باغهاى جديدى نيز جايگزين آنها نگرديده است.

جدول 2ـ2ـ سطح زيركشت، ميزان توليد و عملكرد محصولات دائمى باغات استان: 1375

نام محصولسطح زيركشت باغات (هكتار)ميزان‏توليد نهالبارور (تن)

جمع1/200217/80562/56188

ميوه‏جات هسته‏دار: (آلبالو، گيلاس، گوجه، هلو،05/19494/152327/11356 شفتالو، زردآلو، قيسى، شليل، آلو قطره طلا)

ميوه‏جات دانه‏دار: (گلابى، به، سيب، انار)03/1216/345589/31623

ساير ميوه‏جات: (گردو، آلو و ...)02/168763/307604/13208

مأخذ: آمارنامه استان قم 1375، ص 157.